Οι θερμοκρασίες ρεκόρ που έχουν καταγραφεί μέχρι στιγμής το 2024, μετατρέποντας τον φετινό χειμώνα στον θερμότερο που έχει καταγραφεί στην ιστορία σε αρκετές περιοχές τόσο στη στεριά όσο και στη θάλασσα, έχει διχάσει τους επιστήμονες, καθώς αρκετοί αναρωτιούνται αν το φαινόμενο είναι σύμφωνο με τα προβλεπόμενα πρότυπα υπερθέρμανσης του πλανήτη ανά τον κόσμο ή αν αντιπροσωπεύουν μια ανησυχητική επιτάχυνση της κλιματικής κρίσης.

Οι υψηλές θερμοκρασίες πάνω από τους ωκεανούς παραμένουν επίμονα υψηλές, παρά την εξασθένηση του φαινομένου Ελ Νίνιο, το οποίο υπήρξε ένας από τους κύριους παράγοντες που οδήγησαν σε παγκόσμια ρεκόρ θερμοκρασιών κατά το περασμένο έτος.

Ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός ανακοίνωσε ότι το Ελ Νίνιο, ένα φαινόμενο που σχετίζεται με τη θερμότητα στον Ειρηνικό Ωκεανό, έχει κορυφωθεί και υπάρχει 80% πιθανότητα να εξασθενήσει εντελώς μεταξύ Απριλίου και Ιουνίου, αν και οι επιπτώσείς του θα συνεχιστούν.

Οι θερμοκρασίες στην επιφάνεια της θάλασσας τον Φεβρουάριο έφθασαν σε επίπεδα ρεκόρ (Γραφικό Guardian με στοιχεία από το Copernicus)

Διαφωνούν οι επιστήμονες

Όπως αναφέρει ο Guardian, ορισμένοι επιστήμονες τονίζουν ότι οι τρέχουσες τάσεις είναι εντός των προβλέψεων των κλιματικών μοντέλων για το πώς θα θερμανθεί ο κόσμος ως αποτέλεσμα της ανθρώπινης χρήσης ορυκτών καυσίμων και των πυρκαγιών στα δάση. Άλλοι προβληματίζονται και ανησυχούν για την ταχύτητα της αλλαγής, επειδή οι θάλασσες είναι ο μεγάλος ρυθμιστής θερμότητας της Γης και απορροφούν περισσότερο από το 90% της ανθρωπογενούς θέρμανσης.

Η γενική γραμματέας του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού, Σελέστε Σάουλο, δήλωσε ότι το Ελ Νίνιο συνέβαλε στο να γίνει το 2023 εύκολα το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ, αν και ο κύριος ένοχος ήταν οι εκπομπές από ορυκτά καύσιμα.

Σύμφωνα με την ίδια όταν πρόκειται για τους ωκεανούς η εικόνα είναι πιο ανησυχητική: «Η θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας τον Ιανουάριο του 2024 ήταν μακράν η υψηλότερη που έχει καταγραφεί για τον Ιανουάριο. Αυτό είναι ανησυχητικό και δεν μπορεί να εξηγηθεί μόνο από το Ελ Νίνιο».

Οι θερμοκρασίες στην επιφάνεια της θάλασσας τον Φεβρουάριο ήταν επίσης θερμότερες από κάθε άλλο μήνα στην ιστορία, σπάζοντας το ρεκόρ του περασμένου Αυγούστου, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πρόγραμμα δορυφορικής παρακολούθησης Copernicus.

Επίπεδα ρεκόρ στις θερμοκρασίες στην επιφάνεια της θάλασσας (Γραφικό Guardian με στοιχεία από το Copernicus)

Παγκοσμίως, η ζέστη στην ξηρά και στην επιφάνεια της θάλασσας ήταν αξιοσημείωτη. Μεταξύ 8 και 11 Φεβρουαρίου, οι παγκόσμιες θερμοκρασίες ήταν περισσότερους από δύο βαθμούς Κελσίου πάνω από τον μέσο όρο του 1850-1900. Στο σύνολο του μήνα, η Ευρώπη βίωσε θερμότητα που ήταν 3,3 βαθμούς Κελσίου πάνω από το εν λόγω σημείο αναφοράς.

Ο Κάρλο Μπουοντέμπο, διευθυντής της Υπηρεσίας Κλιματικής Αλλαγής Copernicus, δήλωσε ότι ήταν μια πρόγευση του τι πρόκειται να συμβεί λόγω της αύξησης των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα: «Αν δεν καταφέρουμε να τα σταθεροποιήσουμε, θα βρεθούμε αναπόφευκτα αντιμέτωποι με νέα παγκόσμια ρεκόρ θερμοκρασίας και τις συνέπειές τους».

Γεγονός που συμβαίνει μία φορά στα 284.000 χρόνια

Τα ρεκόρ θερμοκρασίας γίνονται ο κανόνας, αλλά η έκταση της ανωμαλίας πάνω από τις θάλασσες έχει προκαλέσει ανησυχία.

Φεβρουάριος 2024 ο θερμότερος στην ιστορία (Γραφικό Guardian με στοιχεία από το Copernicus)

Ο Κάρλος Νόμπρε, ένας από τους πιο σημαντικούς κλιματολόγους της Βραζιλίας, ανέφερε ότι κανένα κλιματικό μοντέλο δεν προέβλεψε με ακρίβεια πόσο υψηλές θα ήταν οι θερμοκρασίες στην επιφάνεια της θάλασσας κατά τους τελευταίους 12 μήνες. Δεδομένης της συνεχιζόμενης θερμότητας πάνω από τη θάλασσα, υπογράμμισε ότι το 2024 είναι πιθανό να είναι ένα ακόμη ασυνήθιστα θερμό έτος για τον κόσμο συνολικά.

Η ανωμαλία είναι ισχυρότερη στον Βόρειο Ατλαντικό, όπου ο Μπράιαν ΜακΝόλντι, κλιματολόγος στο Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι, υπολόγισε την απόκλιση από τους στατιστικούς μέσους όρους ως ένα γεγονός που συμβαίνει μία φορά στα 284.000 χρόνια. «Υπήρξε ρεκόρ ζέστης για ένα ολόκληρο έτος, συχνά με φαινομενικά αδύνατα περιθώρια», έγραψε στο Twitter και χαρακτήρισε τις τάσεις ως «βαθιά ανησυχητικές».

Ο Ζέκε Χάουσφαδερ, επιστήμονας στο Berkeley Earth στις ΗΠΑ, δήλωσε ότι οι παγκόσμιες θερμοκρασίες τόσο στις θάλασσες όσο και στην επιφάνειά τους είναι «αρκετά υψηλές», αλλά, όπως είπε, εξακολουθούν να βρίσκονται εντός των προβλέψεων των κλιματικών μοντέλων: «Δεν έχουμε ακόμη ισχυρά στοιχεία από τις παρατηρήσεις που να υποδηλώνουν ότι ο κόσμος θερμαίνεται ταχύτερα από ό,τι αναμενόταν, δεδομένων των ανθρώπινων εκπομπών».

Ανυπολόγιστες συνέπειες

Οι επιπτώσεις στα κοράλλια και σε άλλες μορφές θαλάσσιας ζωής είναι ανυπολόγιστες. Ο Μεγάλος Κοραλλιογενής Ύφαλος της Αυστραλίας υφίσταται την πέμπτη μαζική λεύκανση μέσα σε οκτώ χρόνια. Οι μετεωρολόγοι προειδοποιούν ότι οι υψηλές επιφανειακές θερμοκρασίες μπορεί επίσης να προμηνύουν μια μακρύτερη και πιο ενεργή περίοδο τυφώνων.

Οι παγκόσμιες θερμοκρασίες έχουν φθάσει σε εποχιακά υψηλά ρεκόρ (Γραφικό Guardian με στοιχεία από το Copernicus)

Ο Ραούλ Κορδέρο, καθηγητής κλίματος στο Πανεπιστήμιο του Γκρόνινγκεν και στο Πανεπιστήμιο του Σαντιάγο, δήλωσε ότι η αυξανόμενη πιθανότητα μιας ψυχρής Λα Νίνια (ωκεάνιο φαινόμενο που είναι το ψυχρότερο αντίστοιχο του Ελ Νίνιο ως μέρος του ευρύτερου κλίματος) μεταξύ Ιουνίου και Αυγούστου θα μπορούσε να προκαλέσει μία ανάπαυλα από την παγκόσμια ζέστη, αλλά αυτό θα είναι μόνο προσωρινό.

«Όλα τα πρόσφατα ρεκόρ θερμοκρασίας πιθανότατα θα καταρριφθούν μάλλον νωρίτερα παρά αργότερα. Η κατάσταση θα συνεχίσει να επιδεινώνεται μέχρι να σταματήσουμε την καύση ορυκτών καυσίμων», ανέφερε χαρακτηριστικά.