Ο αμερικανικός γίγαντας της αεροδιαστημικής Boeing ήταν συνώνυμο του ασφαλούς αεροπορικού ταξιδιού εδώ και δεκαετίες. Από τα χρόνια του 1990, η Boeing και ο ευρωπαϊκός ανταγωνιστής της Airbus κυριαρχούν στην αγορά των μεγάλων επιβατικών αεροσκαφών (στη φωτογραφία του Reuters/Peter Cziborra, επάνω, το λογότυπο της Μπόινγκ σ’ ένα αεροσκάφος 737 MAX).
Αλλά φέτος, η αμερικανική εταιρεία βρέθηκε στην επικαιρότητα για όλους τους λάθος λόγους. Τον Ιανουάριο, αχρησιμοποίητη πόρτα αποκολλήθηκε σ’ ένα Boeing 737 MAX κατά τη διάρκεια της πτήσης, και έγινε αιτία για να ξεκινήσει έρευνα από τις ομοσπονδιακές ρυθμιστικές αρχές των Ηνωμένων Πολιτειών.
Πιο πρόσφατα, είδαμε αεροπλάνο της Boeing να χάνει έναν τροχό κατά την απογείωση, μια άλλη πτήση να επιστρέφει καθώς παρατηρήθηκε διαρροή υγρού, προφανή φωτιά σε κινητήρα, αποκόλληση μπροστινού τροχού λίγο πριν την απογείωση, κολλημένο πεντάλ πηδαλίου, και ένα αεροσκάφος να χάνει απότομα μεγάλο ύψος, με αποτέλεσμα τον τραυματισμό δεκάδων επιβατών.
Επίσης, ένας μηχανικός της Boeing που είχε εκφράσει ανησυχίες σχετικά με τον ποιοτικό έλεγχο κατά τη διαδικασία κατασκευής των αεροπλάνων 787 και 737 MAX της εταιρείας βρέθηκε την περασμένη εβδομάδα νεκρός, από πυροβολισμό τον οποίο όπως φαίνεται προκάλεσε ο ίδιος (η συνήθης ορολογία για τις αυτοκτονίες στις ΗΠΑ). Ως ταξιδιωτικό κοινό πρέπει, λοιπόν, ν’ ανησυχούμε; Η απάντηση είναι «ναι» και «όχι».
Η πρόσφατη παρέλαση γεγονότων ήταν σίγουρα σημαντική – αλλά δεν μπορούν ν’ αποδοθούν όλα στην Boeing. Πέντε περιστατικά συνέβησαν σε αεροσκάφη που ανήκουν και λειτουργούν από την United Airlines και σχετίζονται με παράγοντες πέραν της εποπτείας του κατασκευαστή, όπως ζητήματα συντήρησης, πιθανά υπολείμματα ξένων αντικειμένων και ίσως ανθρώπινο λάθος, γράφει σε ανάλυσή του ο Doug Drury*, καθηγητής/επικεφαλής Αεροπορίας στο Πανεπιστήμιο του Κουίνσλαντ (CQUniversity Australia).
Σειρά ατυχημάτων
Ενα 777 της United Airlines που πετούσε από το Σαν Φρανσίσκο προς την Ιαπωνία έχασε έναν τροχό κατά την απογείωση, ένα θέμα συντήρησης που δεν σχετίζεται με την Boeing. Το αεροσκάφος προσγειώθηκε με ασφάλεια στο Λος Αντζελες.
Μια πτήση της United Airlines από το Σίδνεϊ στο Λος Αντζελες χρειάστηκε να επιστρέψει λόγω «προβλήματος συντήρησης» αφού κατά την αναχώρηση διαπιστώθηκε διαρροή υγρού στο αεροσκάφος.
Αεροπλάνο 737-900 της United Airlines που πετούσε από το Τέξας στη Φλόριντα αντιμετώπισε δυσλειτουργία στον συμπιεστή, πιθανόν εξαιτίας της εισόδου στον κινητήρα υπολείμματος πλαστικού που χρησιμοποιείται για την ασφαλή μεταφορά των εμπορευμάτων. Προκλήθηκε διακοπή της ροής του αέρα στον εν λειτουργία κινητήρα, με αποτέλεσμα την αυτοανάφλεξή του και την εκπομπή φλόγας.
Σε 737 Max της United Airlines που πετούσε από το Τενεσί προς το Τέξας προκλήθηκε κατάρρευση μετά την κανονική προσγείωση. Τη στιγμή που ο πιλότος το οδηγούσε στον βοηθητικό διάδρομο – πιθανώς με πολύ υψηλή ταχύτητα – το αεροσκάφος κατέληξε στο γρασίδι, με το αριστερό βασικό σύστημα προσγείωσής του να καταρρέει.
Το πέμπτο συμβάν συνέβη σε πτήση 737-8 της United Airlines από τις Μπαχάμες στο Νιου Τζέρσεϊ. Οι πιλότοι ανέφεραν ότι τα πεντάλ του πηδαλίου, που ελέγχουν την αριστερή και δεξιά κίνηση του αεροσκάφους κατά την πτήση, είχαν κολλήσει στην ουδέτερη θέση κατά την προσγείωση.
Ο υπεργολάβος
Η βλάβη του εξαρτήματος σε αχρησιμοποίητη πόρτα τον Ιανουάριο σημειώθηκε σε πτήση της Alaska Airlines. Ως αποτέλεσμα, οι ρυθμιστικές αρχές των ΗΠΑ ερευνούν επί του παρόντος τη διασφάλιση ποιότητας κατασκευής της Boeing. Το εξάρτημα της πόρτας εγκαταστάθηκε από έναν υπεργολάβο της που ονομάζεται Spirit AeroSystem.
Τα μπουλόνια δεν ήταν σωστά στερεωμένα και η πόρτα εξόδου έπεσε στη διάρκεια της πτήσης. Το ίδιο αεροσκάφος είχε μια σειρά από συναγερμούς συμπίεσης σε δύο προηγούμενα ταξίδια του και είχε προγραμματιστεί για επιθεώρηση συντήρησης μετά την ολοκλήρωση του δρομολογίου του.
Η Spirit ξεκίνησε τη λειτουργία της αφότου ο αμερικανικός κολοσσός έκλεισε τις δικές του κατασκευαστικές δραστηριότητες στο Κάνσας και την Οκλαχόμα και τώρα η Μπόινγκ βρίσκεται στη διαδικασία εξαγοράς της Spirit προκειμένου να βελτιώσει την ποιοτική εποπτεία. Ο ίδιος υπεργολάβος συνεργάζεται επί του παρόντος και με την Airbus, αν και αυτό μπορεί ν’ αλλάξει.
Τι άλλαξε στην Boeing;
Οι επικριτές λένε ότι η κουλτούρα της Boeing έχει αλλάξει από τότε που η Airbus έγινε σημαντικός ανταγωνιστής της στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Η εταιρεία έχει κατηγορηθεί ότι μετατόπισε την εστίασή της στο κέρδος σε βάρος της κατασκευαστικής ποιότητας.
Πρώην υπάλληλοι έχουν εκφράσει ανησυχίες για τα αυστηρά χρονοδιαγράμματα παραγωγής, τα οποία αύξησαν την πίεση στους εργαζόμενους για τις ημερομηνίες παράδοσης των αεροσκαφών.
Αυτό έκανε πολλούς μηχανικούς ν’ αμφισβητήσουν τη διαδικασία και η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αεροπορίας των ΗΠΑ (FAA) επέβαλε πρόστιμο στην Boeing για ελλείψεις στην ποιοτική επίβλεψη, αφού βρέθηκαν εργαλεία και θραύσματα σε αεροσκάφη που επιθεωρήθηκαν.
Αρκετοί υπάλληλοι έχουν καταθέσει ενώπιον του αμερικανικού Κογκρέσου σχετικά με ζητήματα που σχετίζονται με τον ποιοτικό έλεγχο της παραγωγής. Με βάση τα ευρήματα του Κογκρέσου, η FAA άρχισε να επιθεωρεί πιο στενά τις διαδικασίες της εταιρείας.
Οι επιπτώσεις λόγω Covid
Αρκετοί υπάλληλοι της Boeing σημείωσαν ότι υπήρξε υψηλό ποσοστό εναλλαγής προσωπικού κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid.
Αυτό το φαινόμενο δεν είναι μοναδικό για τον αμερικανικό κολοσσό, καθώς επλήγησαν όλες οι διαδικασίες παραγωγής και οι εγκαταστάσεις συντήρησης αεροπορικών εταιρειών σ’ όλο τον κόσμο, εμφανίζοντας υψηλά ποσοστά κινητικότητας και αντικατάστασης προσωπικού.
Ως αποτέλεσμα, υπάρχει έντονη έλλειψη καταρτισμένων μηχανικών συντήρησης, καθώς και πιλότων. Προκαλούνται εξαιτίας αυτού του γεγονότος πολλά προβλήματα, και ο κλάδος των αεροπορικών εταιρειών έχει αρχίσει να επιστρέφει σταδιακά με επιτυχία στα προ πανδημίας επίπεδα του 2019.
Αεροπορικές εταιρείες και κέντρα εκπαίδευσης συντήρησης σε όλο τον κόσμο εργάζονται σκληρά για να εκπαιδεύσουν αντικαταστάτες, αλλά αυτό απαιτεί χρόνο, καθώς δεν μπορεί κανείς να γίνει διπλωματούχος μηχανικός ή πιλότος αεροπορικής εταιρείας εν μία νυκτί.
Λοιπόν, είναι ακόμα ασφαλές να πετάς με αεροπλάνα Boeing; Ναι, είναι. Παρά τα σοβαρά περιστατικά στις ειδήσεις και τις αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που χλευάζουν την εταιρεία, τα αεροπορικά ταξίδια εξακολουθούν να είναι εξαιρετικά ασφαλή, και αυτό περιλαμβάνει την Boeing.
Μπορούμε να περιμένουμε τώρα ότι αυτά τα ζητήματα με τα αεροπλάνα της θα διορθωθούν. Ο οικονομικός αντίκτυπος ήταν σημαντικός – επομένως ακόμη και μια εταιρεία που έχει ως γνώμονα τα κέρδη θ’ αξιώσει αλλαγές.
* Ο Doug Drury δεν εργάζεται, δεν συμβουλεύεται, δεν κατέχει μετοχές ή δεν λαμβάνει χρηματοδότηση από οποιαδήποτε εταιρεία ή οργανισμό που θα ωφεληθεί από αυτό το άρθρο και δεν έχει αποκαλύψει σχετικές σχέσεις πέρα από τον ακαδημαϊκό του διορισμό.