Αναζήτηση
Εντονο παρασκήνιο και ταξίδια των ηγετών δείχνουν πως υπάρχει μια κινητικότητα και πιθανές εξελίξεις στην Ευρώπη. Ο κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ θα πάει στο Παρίσι, ενώ στο Πεκίνο με διαφορά μερικών εβδομάδων θα πάνε ο γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς και ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν. Ηταν όμως μια φράση του Πούτιν στην ομιλία του μετά τις εκλογές που δείχνει να ανοίγει ένα παράθυρο για την Ουκρανία. «Φαίνεται ότι η Γαλλία μπορεί να παίξει έναν ρόλο. Δεν έχουν χαθεί όλα ακόμα», είπε, στέλνοντας ίσως μήνυμα στον Εμανουέλ Μακρόν, γράφει η «Repubblica». Η αλήθεια είναι ότι ο γάλλος πρόεδρος έκανε μια σημαντική στροφή στη στάση του απέναντι στη Ρωσία τον τελευταίο μήνα. Υιοθέτησε μια πολύ πιο σκληρή στάση κατά του Κρεμλίνου, σε σημείο μάλιστα που δεν απέκλεισε την αποστολή δυτικοευρωπαίων στρατιωτών στο ουκρανικό έδαφος. Μια φράση που προκάλεσε διαφωνία με το Βερολίνο και έφερε το Παρίσι σε ευθεία σύγκρουση με τη Μόσχα.
Ωστόσο, ο Μακρόν δεν σκέφτεται μόνο τη στρατιωτική κλιμάκωση, η οποία – όπως επαναλαμβάνουν στο Μέγαρο των Ηλυσίων – «θα εξαρτηθεί μόνο από τη Ρωσία», από το πώς θα κινηθεί στην πρώτη γραμμή, από το ποια θα είναι η εαρινή επίθεση και από τις όποιες νέες προκλήσεις προς τον δυτικό συνασπισμό που στηρίζει την Ουκρανία. Για όλους αυτούς τους κινδύνους, ο Μακρόν θέλει να κινητοποιήσει τους συμμάχους να επεκτείνουν και να επιταχύνουν τη βοήθεια προς το Κίεβο. «Μεταξύ Στρασβούργου και Λβιβ», παρατήρησε μιλώντας στην τηλεόραση, «υπάρχουν λιγότερα από 1.500 χιλιόμετρα». Ωστόσο, αρχίζουν να υπάρχουν ενδείξεις ότι ο Μακρόν δεν θέλει να παραιτηθεί από το να είναι «δύναμη της ειρήνης», όπως επανέλαβε στην ίδια ομιλία. «Πρέπει να προετοιμαστούμε για πόλεμο αν θέλουμε ειρήνη», λέει συνεχώς.
Στρατηγική ασάφεια
Εκείνο που μπορεί να έχει διπλή ανάγνωση είναι η αίσθηση της «στρατηγικής ασάφειας» – η οποία προφανώς δεν περιλαμβάνει μόνο τη στρατιωτική επιλογή. Η απόδειξη είναι ότι και ο Μακρόν άρχισε να μιλά ξανά τη γλώσσα της διπλωματίας. Στο Βερολίνο, με τον Ολαφ Σολτς και τον Ντόναλντ Τουσκ, δεν είπε πλέον ότι η Ρωσία πρέπει να «ηττηθεί για να εγγυηθεί την ασφάλεια στην Ευρώπη», αλλά ότι «δεν μπορεί και δεν πρέπει να κερδίσει» – μια σημαντική διαφοροποίηση. Υπάρχει όμως και κάτι άλλο. Ο Μακρόν δήλωσε σε ουκρανική εφημερίδα ότι η Γαλλία θα ζητήσει από τη Ρωσία «ολυμπιακή εκεχειρία». Αν και το περιβάλλον του γάλλου προέδρου προς το παρόν υποβαθμίζει αυτό το χέρι που απλώνεται στη Μόσχα, στα παρασκήνια υπάρχουν εκείνοι που είναι πεπεισμένοι ότι είναι ένα χαρτί που θα μπορούσε να παίξει ο Μακρόν, αν και εφόσον οι συνθήκες ήταν κατάλληλες.
Τον Ιανουάριο ο Μακρόν είχε εκμυστηρευτεί σε συνομιλητές του την πρόθεσή του να συγκαλέσει μια ειρηνευτική διάσκεψη για την Ουκρανία πριν ή μετά την επανεκλογή του Πούτιν. Η ιδέα τότε φαινόταν να έχει οριστικά μπει στο ράφι, αλλά οι ίδιοι οι συνομιλητές δεν αποκλείουν ότι η μιλιταριστική στροφή του Μακρόν χρησιμεύει για να προετοιμάσει την επιστροφή στη διπλωματική δράση.
Η προσέγγιση του Κινέζου
Τον Μακρόν θα επισκεφθεί ο κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ στις αρχές Μαΐου, στο πρώτο ταξίδι του στην Ευρώπη μετά την πανδημία. Η προσέγγιση του κινέζου ηγέτη συμπίπτει με την 60ή επέτειο των διπλωματικών σχέσεων Παρισιού – Πεκίνου, καθώς η Κίνα επιθυμεί να ανοικοδομήσει τις σχέσεις της με την Ευρώπη που έχουν διαταραχθεί λόγω της «χωρίς όρια εταιρικής σχέσης» του Σι με τον Πούτιν, παρά τον πόλεμο του Κρεμλίνου στην Ουκρανία. Το ταξίδι, το οποίο προγραμματίζεται εδώ και μήνες, θα το παρακολουθεί στενά η Ουάσιγκτον αλλά και οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Ο γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς μεταβαίνει επίσης στην Κίνα για επίσκεψη τον Απρίλιο.
Αξιωματούχοι είπαν στο Politico πρόσφατα ότι η Κίνα προσπαθεί να πείσει την Ευρώπη να αφήσει τη Ρωσία να καθίσει στο τραπέζι για μελλοντικές ειρηνευτικές συνομιλίες, ενδεχομένως στην Ελβετία – διαφορετικά, το Πεκίνο θα μποϊκοτάρει τέτοιες συναντήσεις. Μέσα στον Μάιο, και πιθανότατα πριν ο Σι πάει στο Παρίσι, θα φθάσει στο Πεκίνο ο Πούτιν – θα είναι το πρώτο του ταξίδι στο εξωτερικό κατά τη νέα του προεδρική θητεία. Αλλωστε ο πρόεδρος Σι ήταν από τους πρώτους που πήραν να τον συγχαρούν – εν αντιθέσει με τους δυτικοευρωπαίους ηγέτες που κατήγγειλαν παράνομες διαδικασίες. Ισως Πούτιν και Σι θέλουν να βάλουν τις τελευταίες λεπτομέρειες σε ένα ειρηνευτικό σχέδιο που θα προτείνει ο κινέζος πρόεδρος στους Ευρωπαίους.
