Πριν από 300.000 χρόνια, το είδος μας αναδύθηκε στην Αφρική, ενώ η μετανάστευσή του πριν από 60.000 έως 70.000 χρόνια σηματοδότησε την έναρξη της παγκόσμιας εξάπλωσης του Homo sapiens. Το ερώτημα όμως είναι πού πήγαν αυτές οι ομάδες κυνηγών-συλλεκτών μετά την αναχώρησή τους από την Αφρική.
Σύμφωνα με το Reuters, νέα μελέτη δίνει την δική της απάντηση. Οι Homo sapiens φαίνεται ότι παρέμειναν για χιλιάδες χρόνια ως ομοιογενής πληθυσμός σε έναν γεωγραφικό κόμβο που κάλυπτε το Ιράν, το νοτιοανατολικό Ιράκ και τη βορειοανατολική Σαουδική Αραβία, προτού συνεχίσουν να εποικίζουν όλη την Ασία και την Ευρώπη ξεκινώντας περίπου πριν από 45.000 χρόνια, δήλωσαν οι επιστήμονες.
Τα ευρήματά τους βασίστηκαν σε σύνολα γονιδιωματικών δεδομένων που αντλήθηκαν από αρχαίο DNA και σύγχρονες γονιδιακές δεξαμενές, σε συνδυασμό με παλαιοοικολογικά στοιχεία που έδειξαν ότι η περιοχή αυτή θα αποτελούσε ιδανικό βιότοπο. Οι ερευνητές αποκάλεσαν την περιοχή αυτή, μέρος του λεγόμενου Ιρανικού Υψιπέδου, «κόμβο» για αυτές τις λίγες χιλιάδες ανθρώπων, που χιλιετίες αργότερα αυξήθηκαν και επεκτάθηκαν σε πιο απομακρυσμένες περιοχές.
Τι έδειξε η μελέτη
«Τα αποτελέσματα μας παρέχουν την πρώτη πλήρη εικόνα για το πού βρίσκονταν οι πρόγονοι όλων των σημερινών μη Αφρικανών στις πρώτες φάσεις για τον αποικισμό της Ευρασίας», δήλωσε ο μοριακός ανθρωπολόγος Luca Pagani του Πανεπιστημίου της Πάδοβας στην Ιταλία, κύριος συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Communications.
«Ο συνδυασμός γενετικών και παλαιοοικολογικών μοντέλων μάς επέτρεψε να προβλέψουμε τη θέση όπου εγκαταστάθηκαν για πρώτη φορά οι πρώιμοι ανθρώπινοι πληθυσμοί αμέσως μετά την έξοδό τους από την Αφρική», δήλωσε ο ανθρωπολόγος και συν-συγγραφέας της μελέτης Michael Petraglia, διευθυντής του Αυστραλιανού Ερευνητικού Κέντρου για την Ανθρώπινη Εξέλιξη στο Πανεπιστήμιο Γκρίφιθ. «Στόχος μας ήταν να διαλευκάνουμε ένα μέρος του μυστηρίου σχετικά με την εξέλιξή μας και την παγκόσμια διασπορά μας», πρόσθεσε.
Η ζωή στον «κόμβο»
Οι άνθρωποι αυτοί ζούσαν σε μικρές, κινητές ομάδες κυνηγών-συλλεκτών, και η θέση του κόμβου προσέφερε μια ποικιλία οικολογικών συνθηκών, από δάση έως λιβάδια και σαβάνες, που κυμαινόταν με την πάροδο του χρόνου μεταξύ ξηρών και υγρών συνθηκών. Θα υπήρχαν άφθονοι διαθέσιμοι πόροι, με στοιχεία που αποδεικνύουν το κυνήγι άγριων γαζελών, προβάτων και κατσικιών, δήλωσε ο Petraglia.
Οι άνθρωποι που κατοικούσαν στον κόμβο εκείνη την εποχή είχαν προφανώς σκούρο δέρμα και σκούρα μαλλιά, μοιάζοντας ίσως με τις εθνοτικές ομάδες Gumuz ή Anuak που ζουν σήμερα σε μέρη της Ανατολικής Αφρικής, είπε ο Pagani. Η διασπορά τους προς διαφορετικές κατευθύνσεις πέρα από τον κόμβο έθεσε τη βάση για τη γενετική απόκλιση μεταξύ των σημερινών Ανατολικοασιατών και των Ευρωπαίων, είπαν οι ερευνητές.