Ο φούρνος μικροκυμάτων είναι «μόνιμος κάτοικος» σε πολλές κουζίνες εδώ και δεκαετίες. Μπορεί να θεωρείται σωτήριο, ωστόσο πόσο ασφαλές για την υγεία μας είναι το φαγητό στα μικροκύματα;
Όταν χρησιμοποιείται σωστά, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας όσον αφορά την ακτινοβολία, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Αλλά άλλες ανησυχίες είναι λιγότερο ξεκάθαρες, όπως το κατά πόσον το μαγείρεμα σε μικροκύματα προκαλεί απώλεια θρεπτικών συστατικών ή το ζέσταμα τροφίμων σε πλαστικό δοχείο μπορεί να προκαλέσει ορμονικές διαταραχές.
Σε ερωτήματα όπως τα παραπάνω απαντά το σχετικό αφιέρωμα του BBC. Σύμφωνα με έρευνες έχουν δείξει ότι τα λαχανικά χάνουν μέρος της θρεπτικής τους αξίας στον φούρνο μικροκυμάτων. Για παράδειγμα, έχει βρεθεί ότι ο φούρνος μικροκυμάτων αφαιρεί το 97% των φλαβονοειδών – φυτικών ενώσεων με αντιφλεγμονώδη και αντιοξειδωτικά οφέλη – στο μπρόκολο∙ ζημιά κατά 1/3 μεγαλύτερη από αυτή που κάνει το βράσιμο.
Μια μελέτη του 2019 που εξέτασε την απώλεια θρεπτικών συστατικών του μπρόκολου στο φούρνο μικροκυμάτων διαπίστωσε ότι οι μικρότεροι χρόνοι μαγειρέματος (έβαλαν το μπρόκολο σε φούρνο μικροκυμάτων για ένα λεπτό) δεν έθεσαν σε κίνδυνο το θρεπτικό περιεχόμενο. Μάλιστα, «υπό τις συνθήκες μαγειρέματος που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτή τη μελέτη, το μαγείρεμα σε φούρνο μικροκυμάτων φάνηκε να είναι καλύτερος τρόπος διατήρησης των φλαβονοειδών από το μαγείρεμα στον ατμό», έγραψαν οι ερευνητές. Ωστόσο, διαπίστωσαν επίσης ότι το μαγείρεμα στο φούρνο μικροκυμάτων με πολύ νερό (όπως η ποσότητα που θα χρησιμοποιούσατε για να βράσετε) προκάλεσε πτώση των φλαβονοειδών.
Αναθέρμανση
Ακόμη, είναι προτιμότερο να χρησιμοποιήσετε τα μικροκύματα για αναθέρμανση παρά για να μαγειρέψετε τα τρόφιμα, καθώς μπορεί να μαγειρευτούν ανομοιόμορφα. «Ανάλογα με τη μερίδα του τροφίμου που θερμαίνεται, θα υπάρχουν κάποια μέρη που θα είναι πιο ζεστά από άλλα», λέει ο Francisco Diez-Gonzalez, καθηγητής ασφάλειας τροφίμων στο Πανεπιστήμιο της Τζόρτζια.
«Οι θερμοκρασίες θα είναι διαφορετικές σε μια διατομή του τροφίμου. Είναι δύσκολο να επιτευχθεί μια εντελώς ομοιόμορφη θερμοκρασία, ειδικά όταν μιλάμε για ωμά τρόφιμα».
Αλλά είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η αναθέρμανση των τροφίμων ενέχει επίσης κινδύνους. Τα τρόφιμα πρέπει να θερμαίνονται μέχρι να έχουν θερμοκρασία 82 βαθμών Κελσίου σε όλη τη μάζα τους, για να σκοτωθούν τυχόν επιβλαβή βακτήρια – και επειδή τα βακτήρια μπορούν να εξακολουθούν να αναπτύσσονται κάθε φορά που τα τρόφιμα κρυώνουν ξανά, δεν πρέπει να ξαναζεσταίνετε ένα γεύμα πάνω από μία φορά.
Ακτινοβολία
Όσον αφορά την ακτινοβολία των μικροκυμάτων, είναι εντελώς ακίνδυνη. Τα μικροκύματα χρησιμοποιούν ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία χαμηλής συχνότητας – το ίδιο είδος που χρησιμοποιείται στις λάμπες και τα ραδιόφωνα. Επιπλέον, αυτή περιορίζεται μέσα στον φούρνο μικροκυμάτων. Ακόμη όμως κι αν δεν συνέβαινε αυτό, τα κύματα είναι ακίνδυνα. (Φυσικά, η θερμότητα σε ένα φούρνο μικροκυμάτων δεν είναι ακίνδυνη – οπότε δεν πρέπει ποτέ να βάλετε, ας πούμε, ένα ζωντανό πλάσμα μέσα σε ένα φούρνο μικροκυμάτων).
«Τα μικροκύματα είναι μέρος των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στα οποία εκτιθέμεθα καθημερινά. Αν τρώτε φρούτα και λαχανικά που καλλιεργούνται από το φως του ήλιου, δεν θα πρέπει να ανησυχείτε για τα τρόφιμα από φούρνο μικροκυμάτων», λέει χαρακτηριστικά ο Juming Tang.
Σε αντίθεση με τις ακτίνες Χ, τα μικροκύματα δεν χρησιμοποιούν ιοντίζουσα ακτινοβολία, πράγμα που σημαίνει ότι δεν μεταφέρουν αρκετή ενέργεια για να αποσπάσουν ηλεκτρόνια από τα άτομα. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο η ακτινοβολία μπορεί να σκοτώσει∙ μεταλλάσσει τα κύτταρα και προκαλεί καρκίνο. Αλλά με τα μικροκύματα δεν ισχύει κάτι τέτοιο.
