Επιστήμονες σε ένα νέο ινστιτούτο για τον καρκίνο στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ εργάζονται πάνω στον εντοπισμό αλλαγών στα κύτταρα πολλά χρόνια πριν εξελιχθούν σε όγκους. Η έρευνα, λένε οι ειδικοί, θα μπορέσει να συμβάλει στον σχεδιασμό ριζικά νέων τρόπων θεραπείας του καρκίνου.

Το Early Cancer Institute – το οποίο μόλις έλαβε χρηματοδότηση ύψους 11 εκατομμύριων στερλινών από ανώνυμο δότη – επικεντρώνεται στην εύρεση τρόπων αντιμετώπισης των όγκων πριν εμφανιστούν τα συμπτώματα. Η έρευνα θα αξιοποιήσει τις πρόσφατες ανακαλύψεις που έχουν δείξει ότι πολλοί άνθρωποι αναπτύσσουν προκαρκινικές καταστάσεις, οι οποίες μπορεί να διαρκέσουν μεγάλες χρονικές περιόδους.

Η καθυστέρηση

«Η καθυστέρηση ανάπτυξης ενός καρκίνου μπορεί να συνεχιστεί για χρόνια, μερικές φορές για μία ή δύο δεκαετίες, προτού η πάθηση εκδηλωθεί απότομα στους ασθενείς», δηλώνει η καθηγήτρια Ρεμπέκα Φιτζέραλντ, διευθύντρια του ινστιτούτου. «Τότε οι γιατροί διαπιστώνουν ότι αγωνίζονται να θεραπεύσουν έναν όγκο που έχει εξαπλωθεί στο σώμα του ασθενούς. Χρειαζόμαστε μια διαφορετική προσέγγιση, μια προσέγγιση που να μπορεί να ανιχνεύσει νωρίς ένα άτομο το οποίο διατρέχει κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου χρησιμοποιώντας τεστ που μπορούν να γίνουν σε μεγάλο αριθμό ανθρώπων».

Ενα παράδειγμα αυτού είναι ο κυτοσπόγγος – ένα σφουγγάρι σε μια χορδή – το οποίο αναπτύχθηκε από τη Φιτζέραλντ και την ομάδα της. Ο ασθενής το καταπίνει σαν χάπι, διαστέλλεται το σφουγγάρι στο στομάχι και στη συνέχεια τραβιέται προς τα επάνω, συλλέγοντας κύτταρα του οισοφάγου. Αυτά τα κύτταρα που περιέχουν μια πρωτεΐνη, που ονομάζεται TFF3 – και βρίσκεται μόνο σε προκαρκινικά κύτταρα –, παρέχουν μια έγκαιρη προειδοποίηση ότι ένας ασθενής κινδυνεύει από καρκίνο του οισοφάγου και πρέπει να παρακολουθείται. Το πιο σημαντικό είναι ότι αυτό το τεστ μπορεί να γίνει απλά και σε ευρεία κλίμακα.

Οι τρέχουσες προσεγγίσεις

Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τις τρέχουσες προσεγγίσεις για άλλους καρκίνους, προσθέτει η Φιτζέραλντ. «Προς το παρόν, εντοπίζουμε αργά πολλούς καρκίνους και πρέπει να βρούμε φάρμακα, τα οποία γίνονται σταδιακά όλο και πιο ακριβά. Συχνά παρατείνουμε τη ζωή κατά μερικές εβδομάδες με κόστος δεκάδων χιλιάδων στερλινών. Πρέπει να το δούμε από διαφορετική οπτική γωνία».

Μια προσέγγιση που ακολουθεί το Ινστιτούτο αφορά τα δείγματα αίματος. Αυτά τα δείγματα που παρέχονται από γυναίκες ως μέρος προηγούμενων εξετάσεων προσυμπτωματικού ελέγχου για καρκίνο των ωοθηκών και φυλάσσονται σε ειδικούς χώρους, έχουν πλέον επαναχρησιμοποιηθεί από το Ινστιτούτο. «Εχουμε περίπου 200.000 τέτοια δείγματα και είναι χρυσωρυχείο», λέει ο Τζέιμι Μπλάντελ, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. Χρησιμοποιώντας αυτά τα δείγματα, οι ερευνητές εντόπισαν αλλαγές που διαφοροποιούν εκείνους τους δότες οι οποίοι στη συνέχεια διαγνώστηκαν με καρκίνο του αίματος, 10 ή και 20 χρόνια μετά την παροχή δειγμάτων, από εκείνους που δεν ανέπτυξαν τέτοιες καταστάσεις.

«Διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν σαφείς γενετικές αλλαγές στο αίμα ενός ατόμου περισσότερο από μία δεκαετία πριν αρχίσουν να εμφανίζουν συμπτώματα λευχαιμίας», προσθέτει ο Μπλάντελ. «Αυτό δείχνει ότι υπάρχει ένα μεγάλο παράθυρο ευκαιρίας που θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε για να παρέμβουμε χορηγώντας θεραπείες που θα μειώσουν τις πιθανότητες ανάπτυξης καρκίνου».

Ο εντοπισμός

Οι καρκίνοι αναπτύσσονται σταδιακά και με τον έγκαιρο εντοπισμό των κυττάρων εκείνων που ήδη έχουν μπει στον δρόμο της ανάπτυξης της αρρώστιας θα μπορούμε να μπλοκάρουμε ή να εμποδίζουμε περαιτέρω εξελίξεις. Το κρίσιμο σημείο είναι ότι σε αυτό το πρώιμο στάδιο υπάρχει χρόνος για τους γιατρούς να αναλάβουν δράση και να αποφύγουν να αντιμετωπίσουν έναν καρκίνο σε μεταγενέστερο στάδιο, όταν αυτός θα έχει εξαπλωθεί. Παρόμοια στρατηγική ακολουθεί ο Χαρβίρ Ντεβ, ένα άλλο στέλεχος της ομάδας, ο οποίος ερευνά άνδρες που έχουν αφαιρέσει τον προστάτη τους. Η ομάδα του αναπτύσσει τώρα βιοδείκτες που θα παρέχουν καλύτερους τρόπους για τον εντοπισμό όσων είναι πιθανό να υποφέρουν από αρνητική έκβαση από τον καρκίνο του προστάτη, έναν από τους πιο κοινούς όγκους στον κόσμο για τους άνδρες.

Ο εντοπισμός των ατόμων που διατρέχουν κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου – για παράδειγμα, άτομα από οικογένειες που έχουν κληρονομική προδιάθεση – θα αποτελέσει βασικό μέρος της στρατηγικής του Ινστιτούτου. Επιπλέον, θα επικεντρωθεί στην εξεύρεση τρόπων μείωσης των κινδύνων καρκίνου, καθώς και στη διασφάλιση ευρείας χορήγησης θεραπειών.

Τελευταία Νέα