Με αφορμή την διπλή κρίση, εκείνη της πανδημίας που «πάγωσε» για ένα χρόνο την παραγωγή και την ενεργειακή, οι ελληνικές επιχειρήσεις αύξησαν αρκετά τα περιθώρια κέρδους. Για την περίοδο 2021-2022, το φαινόμενο του πληθωρισμού της απληστίας, όπως ονομάστηκε, πήρε μεγάλες διαστάσεις ειδικά στην Ελλάδα.

Τον παραπάνω συλλογισμό επιβεβαιώνει η έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος, της οποίας τα στοιχεία δείχνουν ότι ο ρυθμός μεταβολής του δείκτη περιθωρίου κέρδους των επιχειρήσεων στο σύνολο της οικονομίας, από μηδενικός που ήταν το 2019 και ελαφρώς αρνητικός την πρώτη χρόνια της πανδημίας, το 2020 έφτασε στο 4% το 2021 και στο 9% το 2022, σημειώνοντας ιστορικό ρεκόρ. Σωρευτικά, δηλαδή, τη συγκεκριμένη διετία το περιθώριο κέρδους των ελληνικών επιχειρήσεων αυξήθηκε κατά 15%.

Βέβαια, η έκθεση δείχνει ότι δεν είχαν την ίδια ανάπτυξη όλοι οι κλάδοι της οικονομίας. Κατά την διετία αυτή πρωταγωνιστής ήταν ο τομέας των υπηρεσιών, ο οποίος έφτασε το 30%, ενώ η βιομηχανία κατάφερε να ξεπεράσει το 25%. Οι κατασκευές κινήθηκαν με αυξήσεις περιθωρίων κέρδους της τάξεως του 15% στη διετία.

Ποιοι κλάδοι παρουσίασαν τη μεγαλύτερη αύξηση κερδών

Τη μεγαλύτερη αύξηση περιθωρίων κέρδους, εμφάνισαν οι εξής κλάδοι:

  • Η βιομηχανία με ρυθμό 6,5% το 2021 και 19,5% το 2022.
  • Οι υπηρεσίες, δηλαδή εμπόριο, ξενοδοχεία, εστιατόρια, μεταφορές και αποθήκευση, με ρυθμό 11,1% το 2021 και 17% το 2022.
  • Οι κατασκευές με ρυθμό 3,6% το 2021 και 10,4% το 2022.
  • Οι τέχνες και διασκέδαση με ρυθμούς 7,9% το 2021 και 7,2% το 2022.
  • Οι χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες με ρυθμούς 2,4% το 2021 και 5,1% το 2022.

Πώς οι επιχειρηματίες αύξησαν τα περιθώρια κέρδους

Όπως αναφέρεται στην ανάλυση της ΤτΕ, η αύξηση των περιθωρίων κέρδους που δημιουργεί τον «πληθωρισμό κέρδους», είναι αποτέλεσμα της αύξησης του κόστους παραγωγής μαζί με την υπερβάλλουσα ζήτηση που εκδηλώθηκε αμέσως μετά το τέλος της πανδημίας.

Αν και οι βιομηχανίες επιβαρύνθηκαν από το υψηλό ενεργειακό κόστος, κατάφεραν να περάσουν την επιβάρυνση στις τελικές τιμές, λαμβάνοντας υπόψη τους το δεδομένο της υψηλής ζήτησης που υπήρξε στην αγορά.

Σε ότι αφορά τον κλάδο των υπηρεσιών, οι επιχειρήσεις κατάφεραν να ανταποκριθούν στη ανάγκη των πολιτών για διασκέδαση μετά την απομόνωση της πανδημίας. Στην μελέτη της τράπεζας, συμπεριλαμβάνεται και το δεδομένο, ότι οι Έλληνες καταναλωτές μέσω των αποταμιεύσεων που έκαναν κατά την διάρκεια του κορονοϊού είχαν τα μέσα προκειμένου να δημιουργηθεί υπέρβαση κερδών.

Σημειώνεται δε ότι πρόσφατα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος δείχνουν ότι από το 2023 έχει ξεκινήσει η σταδιακή υποχώρηση των περιθωρίων κέρδους. Σε αυτό συνέβαλε και η αύξηση των μισθών, που «ροκάνισε» λίγο αυτά τα περιθώρια, αλλά και η γενικότερη πτώση του πληθωρισμού, καθώς οι τιμές της ενέργειας αλλά και η υπερβάλλουσα ζήτηση υποχωρούν και τα επιτόκια διατηρούνται υψηλά.

Οι δηλώσεις του Γιάννη Στουρνάρα για ανάγκη μείωσης των περιθωρίων κέρδους προκάλεσε αντιδράσεις

Πώς αντέδρασαν οι επιχειρηματίες στα συμπεράσματα της έκθεσης

Μεγάλες αντιδράσεις προκάλεσε η έκθεση της ΤτΕ στην αγορά. Το σημείο στο οποίο εστιάζουν οι επιχειρηματίες είναι στην αύξηση των περιθωρίων κέρδους την περίοδο 2021 με 2022. Ο ίδιος μάλιστα είχε καλέσει τις επιχειρήσει να περιορίσουν το περιθώριο κέρδους ώστε να μην αναπτυχθεί το φαινόμενο του «πληθωρισμού κερδών».

Ακόμη, επιχειρηματίες διαφόρων κλάδων που μίλησαν στον «ΟΤ», υποστήριξαν πως «τα νούμερα δεν λένε πάντα όλη την αλήθεια» και πως οι εταιρείες αντιμετωπίζουν αρκετές δυσκολίες στην Ελλάδα. Ανέφεραν δε πως «είναι λάθος να μπαίνουν όλοι σε ένα τσουβάλι», αφού διαφέρουν σημαντικά οι συντελεστές κόστους που διαμορφώνουν την τελική κερδοφορία σε κάθε κλάδο.

Από την πλευρά των σούπερ μάρκετ, ο πρόεδρος της ΕΣΕ, Αριστοτέλης Παντελιάδης υποστηρίζει πως τα σούπερ μάρκετ δεν ανήκουν στις επιχειρήσεις που έπαιξαν με τα περιθώρια κέρδους, και αυτό γιατί μέσω ειδικής νομοθεσίας «πάγωσε το μεικτό περιθώριο κέρδους σε μια αρκετά μεγάλη γκάμα βασικών προϊόντων.»

Τέλος, σύμφωνα με τον κ. Παντελιάδη πολλά από τα έξοδα που καλείται να καλύπτει ο επιχειρηματίας πήραν την ανιούσα, επιβραδύνοντας το κόστος λειτουργίας. Αναφέρεται συγκεκριμένα στην ενέργεια, το μισθολογικό κόστος και τα ενοίκια, τα οποία έχουν αυξηθεί από 30% έως 40%.  Θεωρεί μάλιστα πως αρκετές παραγωγικές μονάδες μπόρεσαν να κρατηθούν όρθιες χάρη στις κρατικές επιδοτήσεις.

Προβλέψεις ΤτΕ για την πορεία της οικονομίας

Σύμφωνα με την έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος, τα μακροοικονομικά μεγέθη αναμένεται να διαμορφωθούν ως εξής:

  • Ως προς τον ρυθμό ανάπτυξης προβλέπεται να διαμορφωθεί στο 2,3%, 2,5% το 2025 και 2,3% το 2026.
  • Ως προς τον πληθωρισμό, προβλέπεται να κλείσει στο 2,8% φέτος, 2,2% το 2025 και 2,1% το 2026.