Ενα δυναμικό κίνημα που επιχειρεί να δώσει φωνή στα δέντρα των πόλεων αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια στη χώρα. Με έμφαση στην αλόγιστη κοπή δέντρων από τον αστικό ιστό αλλά και στο λανθασμένο κλάδεμά τους, οι συμμετέχοντες κάνουν λόγο για μια εν εξελίξει «πανδημία». Οπως επισημαίνουν, οι κακές πρακτικές που υιοθετούν κυρίως οι δημοτικές αρχές αφήνουν γυμνό το αστικό τοπίο, στερούν πολύτιμες οάσεις από τους κατοίκους και παρεμποδίζουν την ανάπτυξη των δέντρων ή προκαλούν ακόμα και την πλήρη καταστροφή τους.

Τα περίπου 10.000 μέλη της ομάδας Cut it Right, στην οποία συμπεριλαμβάνονται γεωπόνοι, γεωτεχνικοί, περιβαλλοντολόγοι και άλλοι επιστήμονες σχετικοί με το περιβάλλον, κάνουν λόγο για ανυπολόγιστη καταστροφή σε μια χώρα που έχει ανάγκη ανάσες πρασίνου. Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος: Η Αθήνα βρίσκεται σε μία από τις τελευταίες θέσεις στην Ευρώπη (33η στην κατάταξη) από πλευράς δενδροκάλυψης. Μόνο το 11% της επιφάνειάς της καλύπτεται από δέντρα, όταν ο μέσος όρος στα ευρωπαϊκά κράτη είναι 29%. Στις πρώτες θέσεις της λίστας βρίσκονται πόλεις όπως το Οσλο, με ποσοστό δενδροκάλυψης 72%, η Βέρνη (53%) και η Λιουμπλιάνα, η μισή έκταση της οποίας είναι καλυμμένη με δέντρα.

Η ομάδα Cut it Right έχει πραγματοποιήσει παρεμβάσεις στον Βόλο, ζητώντας τη διενέργεια μελετών για τη διάσωση του αστικού πρασίνου, αλλά και στην Αθήνα με αφορμή την κατασκευή του σταθμού μετρό στα Εξάρχεια. Στο πλαίσιο αυτό έχει επισημάνει ότι τα εργοτάξια για την κατασκευή του μετρό αναμένεται να στερήσουν από το κέντρο της πόλης περίπου 16.000 τ.μ. πρασίνου, ενώ η ευρύτερη περιοχή της Αττικής αναμένεται να στερηθεί εξαιτίας των έργων περισσότερα από 2.500 δέντρα τα επόμενα 30 χρόνια. Ως προς τα κλαδέματα, σημειώνουν πως κανονικά «το ποσοστό αφαίρεσης τμημάτων κώμης και κορμού εξαρτάται από το είδος του δέντρου, την ηλικία του, τον φαινότυπό του και υπολογίζεται από ειδικό μαθηματικό τύπο, όμως στις περιπτώσεις των κλαδεμάτων της πόλης μας αγγίζει το τρομακτικό 100%»…

Tεράστιες παρεμβάσεις

Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνει και ο Σταύρος Μερτζεμέκης, δασοπόνος και διαχειριστής φυσικού περιβάλλοντος, αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ενωσης Δασοπόνων και Διαχειριστών Φυσικού Περιβάλλοντος και μέλος του Ελληνικού Συλλόγου για τη Δενδροκομία. «Καθημερινά στους δρόμους βλέπουμε μόνο λάθη και τεράστιες παρεμβάσεις που έχουν εφαρμοστεί χωρίς καμία επιστημονική γνώση. Εχουμε καρατομήσεις δέντρων – τα κόβουν από τις κορυφές και τα χαμηλώνουν πάρα πολύ, με αποτέλεσμα να απομένουν κορμοί ύψους 3 ή 4 μέτρων. Αυτό ούτε αισθητικά ωραίο είναι ούτε αποτελεί σωστή διαχείριση του δέντρου, το οποίο ή καταστρέφεται ολοσχερώς ή οι οφθαλμοί που θα βγουν δεν θα έχουν σωστή στατική δομή, με αποτέλεσμα να είναι πιο επιρρεπή σε καταστροφικά φαινόμενα και σε μολύνσεις από κάποιον μύκητα. Το πρόβλημα είναι πως αντιμετωπίζουμε όλα τα δέντρα με τον ίδιο τρόπο ενώ δεν έχουν όλα τις ίδιες ανάγκες» λέει στα «ΝΕΑ».   Ιστορικά, πλατάνια, μανόλιες, πεύκα, νεραντζιές, λεμονιές, φοίνικες είναι μερικά από τα δέντρα που συναντώνται στον αστικό ιστό της χώρας. «Δυστυχώς υπάρχει πλήρης αδιαφορία» λέει ο κ. Μερτζεμέκης.

«Οι δήμοι δηλώνουν πως έχουν γεωπόνους αλλά οι γεωπόνοι δεν είναι αρμόδιοι για τα πάντα, είναι κυρίως για οπωροφόρα και καλλιέργειες, όχι για δενδροκομία. Ετσι, τα δέντρα δεν έχουν κανέναν να τα υποστηρίξει, είναι έρμαια στις διαθέσεις των ανθρώπων – είτε είναι δήμαρχοι είτε αντιδήμαρχοι είτε εργολάβοι είτε άλλοι φορείς που διαμορφώνουν περιοχές. Υπάρχει ο κόσμος που τα αγαπάει και τα έχει ανάγκη αλλά δεν έχει την εξουσία να τα προστατεύσει. Γι’ αυτό και δημιουργούνται κινήματα παντού τα τελευταία χρόνια» συμπληρώνει.

«Δεν λέμε ότι δεν πρέπει να κοπεί κανένα δέντρο, όμως χρειάζεται συνολική αξιολόγηση και αξιολόγηση κάθε περίπτωσης χωριστά, χρειάζονται σωστές παρεμβάσεις και όχι εκτεταμένες κλαδεύσεις όπως γίνονται σήμερα. Κι όσο για τα μεγάλα έργα, μπορούμε να πάρουμε παραδείγματα από το εξωτερικό, όπου τα έργα γίνονται μεν αλλά μετασχηματίζονται με τρόπο που να διατηρείται και το αστικό πράσινο».