Ομαδικότητα. Αυτό θα μπορούσε να πει κανείς αν έπρεπε να χαρακτηρίσει με μια λέξη το 1ο Μαθητικό Συνέδριο της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Αττικής που πραγματοποιήθηκε στις 12-14 Απριλίου στο Πρότυπο Μουσικό Σχολείο Παλλήνης. Ολοι μαζί οι 2.000 σύνεδροι μαθητές που πλημμύρισαν το σχολείο απέδειξαν πώς υπάρχει το «άλλο» σχολείο, «η Παιδεία όπως τη θέλουμε», όπως χαρακτήρισε το Συνέδριο ο υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης στην παρέμβασή του την πρώτη ημέρα. Ταυτόχρονα, οι εισηγήσεις ήταν αποτέλεσμα ομαδικής δουλειάς καθεμιάς από τις 178 εκπαιδευτικές μονάδες – κάθε παιδί που πλησιάζαμε να μας μιλήσει για την εργασία τους φώναζε και όλη την ομάδα. «Δεν την έγραψα μόνη μου», μας είπε μια μαθήτρια. Ισως λοιπόν κι αυτό να ήταν ένα πρώτο κέρδος από τη διοργάνωση: η εκπαίδευση των μαθητών στην ομαδική δουλειά.
Το βασικότερο όμως είναι πως οι εκτός εκπαίδευσης συνειδητοποιήσαμε ότι τα σημερινά σχολεία δεν χαρακτηρίζονται μόνο από το bullying (η αύξηση του οποίου προβληματίζει όλους μας – και τα παιδιά, που το εξέφρασαν και σε κάποιες εισηγήσεις – και έχει κλέψει τα φώτα της δημοσιότητας), αλλά, σε πολλές περιπτώσεις, και από πολύ συστηματική δουλειά, από εμπνευσμένους εκπαιδευτικούς και μαθητές γεμάτους σκέψεις, απόψεις, ιδέες, φαντασία, ευρηματικότητα, ταλέντο, αγωνία για το μέλλον…
Με κανόνες σχολείου (ήταν η πρώτη φορά που παρακολουθήσαμε συνέδριο που ξεκίνησε ακριβώς στην ώρα του), εισηγήσεις που αναλύονταν ταυτόχρονα σε τρεις αίθουσες, διάφορες πρωτότυπες κατασκευές που παρουσιάζονταν σε μια κεντρική σάλα, ένα πιστό αντίγραφο του Μηχανισμού των Αντικυθήρων που εκτίθετο σε μια άλλη αίθουσα, αυτό το Συνέδριο θα μπορούσε κανείς να το ονομάσει «φεστιβάλ». Πιο σωστά, ήταν μια «γιορτή επιστήμης και πολιτισμού», όπως το χαρακτήρισε ο διευθυντής της Διεύθυνσης Ανατολικής Αττικής Ανδρέας Μαρίνος, κηρύσσοντας την έναρξη την πρώτη μέρα. Ηταν μια συνάντηση που εκπροσωπούσε 40.912 μαθητές και 5.013 εκπαιδευτικούς!
Συναυλίες και όχι μόνο
«Δουλέψαμε το project μετά το σχόλασμα», μας είπαν ο Δημήτρης, ο Αναστάσης, ο Αγγελος και ο Ζήσιμος από το Γυμνάσιο Κουβαρά, «στήνοντας» τον αιωρούμενο μετεωρολογικό σταθμό που είχαν κατασκευάσει και προγραμματίσει. Ενα ψηλό αγόρι με βιολί διασχίζει τη σάλα. Είναι ο Οδυσσέας, μαθητής της Α’ Λυκείου του Μουσικού Σχολείου Παλλήνης. Μας μιλά για το αφιέρωμα στα 30 χρόνια από τον θάνατο του Μάνου Χατζιδάκι που παρουσιάζει το σχολείο του με αποσπάσματα από την παράσταση «Ορνιθες» (με αναφορά στη σημασία εκείνης της παράστασης στο Ηρώδειο το 1959) αλλά και από «Το χαμόγελο της Τζοκόντας». Πριν από αυτά, μαθητές του ίδιου σχολείου παρουσιάζουν την εργασία τους με θέμα «Ο ρόλος της μουσικής στην ανάπτυξη του εγκεφάλου».
Δίπλα στη μεγάλη αίθουσα, στο στούντιο των μαθητικών ραδιοφώνων. Η Παυλίνα και η Μαρίνα, μαθήτριες της Β’ Λυκείου Πικερμίου, ετοιμάζουν την εκπομπή τους, οργανώνουν συνεντεύξεις. Είναι η πρώτη χρονιά που λειτουργεί το ραδιόφωνο του σχολείου τους. Η Παυλίνα σκέφτεται να γίνει δημοσιογράφος, η Μαρίνα θα σπουδάσει φιλολογία – την ενδιαφέρει η γλωσσολογία.
Στο μεταξύ, η κεντρική σάλα έχει γεμίσει από παιδιά. Αλλα έχουν τελειώσει κι άλλα ετοιμάζονται να παρουσιάσουν τις εισηγήσεις τους. Συζητούν μεταξύ τους, ανταλλάσσουν απόψεις, ιδέες, μαθαίνουν λεπτομέρειες για τις εργασίες. Γιατί και αυτό ήταν ένα ακόμα χαρακτηριστικό του Συνεδρίου: τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να βγουν από το στενό περιβάλλον του σχολείου τους, να δείξουν τη δουλειά σε συνομηλίκους, να μετρήσουν τις δυνάμεις τους. Κι αυτό ήταν επίσης πολύτιμο. Οπως πολύτιμο ήταν και το γεμάτο ικανοποίηση και χαρά βλέμμα όλων των παιδιών με τα οποία μιλήσαμε.
Ανάμεσά τους, ο Δημήτρης, η Ηλιάνα, ο Αντώνης και η Ιωάννα από το 12ο Γυμνάσιο Αχαρνών που παρουσίασαν κατασκευές για την κλιματική κρίση, ο Γιάννης και ο Βασίλης από το ΓΕΛ Πικερμίου με κατασκευές με τον μικροελεγκτή Arduino Uno (εντυπωσιακή η κάρτα που ανοίγει πόρτες), τα παιδιά από τις τρεις ομάδες του Καλλιτεχνικού Γυμνασίου Γέρακα: ο Κωνσταντίνος, η Ρωξάνη, η Φαίδρα, ο Αγγελος, η Μαργαρίτα, η Ειρήνη, ο Κίλλουα, ο Φαίδωνας, ο Φώτης, η Εβιλυ, η Γεωργία και η Φοίβη, με την οποία μοιραστήκαμε τους προβληματισμούς για την ΑΙ σε σχέση με την τέχνη. «Είναι ειρωνικό ένα τόσο ανθρώπινο γεγονός, όπως είναι η τέχνη», μας είπε, «να στήνεται από ένα ρομπότ».