Καβγάδες, γκρίνιες, διαρροές και ανακρίσεις: η ένοικος της Ογδοης Λεωφόρου, η «γηραιά κυρία» της αμερικανικής δημοσιογραφίας, η θρυλική εφημερίδα «New York Times», διέρχεται μια νέα κρίση, αυτή τη φορά με αφορμή την κάλυψη του πολέμου της Γάζας. Οπως γράφει η Αλεξάντρα Μπρούελ σε εκτενές της ρεπορτάζ στη «Wall Street Journal», 20 εργαζόμενοι κλήθηκαν πρόσφατα από ανώτατο στέλεχος του ομίλου, τη Σαρλότ Μπέρεντ, στο πλαίσιο έρευνας για το πώς διέρρευσαν σε άλλο μέσο πληροφορίες για ένα podcast που αφορούσε την εργαλειοποίηση της σεξουαλικής βίας από τη Χαμάς στις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου.
Η υπόθεση αποτελεί κορύφωση μιας χρονίζουσας κόντρας μεταξύ διευθυντικών στελεχών και «φατριών» στα δημοσιογραφικά γραφεία των «Times» σχετικά με την κάλυψη ευαίσθητων θεμάτων. Τώρα χαράσσονται «κόκκινες γραμμές» και το μήνυμα που εκπέμπεται από τη διεύθυνση μετά τις διαφωνίες για μια ποικιλία ζητημάτων είναι: «Αρκετά!».
Καταρρέει η εμπιστοσύνη
Ο διευθυντής της εφημερίδας Τζο Καν ανέφερε πως ένιωσε να καταρρέει η εμπιστοσύνη και το πνεύμα συνεργασίας που είναι απαραίτητα στον χώρο της έκδοσης των εφημερίδων. «Δεν έχω ξαναδεί να συμβαίνει κάτι τέτοιο», είπε, αναφερόμενος στη διαρροή, συμπληρώνοντας πως το γεγονός ότι έχουν προσληφθεί πολλοί εργαζόμενοι με γνώσεις για τα νέα μέσα και τις ψηφιακές τεχνολογίες, αλλά χωρίς δημοσιογραφική κουλτούρα, έχει παίξει τον ρόλο του.
Σύμφωνα με την επιχειρηματική συντάκτρια Στέισι Κόουλι, που παρέστη σε μερικές από τις «ανακρίσεις» εργαζομένων για να τους υπερασπιστεί, η εργοδοσία στρέφεται εναντίον εργαζομένων που έχουν διαφορετική άποψη για την κάλυψη του πολέμου της Γάζας. «Αντί να τους ακούσει, η εταιρεία προσπαθεί να τους φιμώσει», λέει. Και αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τους συντάκτες αραβικής και μεσανατολικής καταγωγής.
Το περασμένο φθινόπωρο, γράφει η Αλεξάντρα Μπρούελ, δημοσιογράφοι των «NYT» που καλύπτουν τον πόλεμο στη Γάζα ενεπλάκησαν σε έναν έντονο διαξιφισμό σε μια ομάδα του WhatsApp για τον τρόπο που καλύφθηκε η ισραηλινή επιχείρηση στο νοσοκομείο Αλ Σίφα. Καθώς το Ισραήλ προήλαυνε στο νοσοκομείο, οι γιατροί αμφισβητούσαν τον ισχυρισμό του ότι συντόνιζε την απομάκρυνση των πρόωρων βρεφών. Οταν ένας δημοσιογράφος αναρωτήθηκε στο chat αν οι μαρτυρίες των γιατρών είναι αξιόπιστες, ένας άλλος τον ρώτησε: «Ταυτίζεις κάθε γιατρό στο νοσοκομείο με τη Χαμάς;». Τότε ο πρώτος δημοσιογράφος τον κατηγόρησε ότι χρησιμοποιεί ένα παλιό κόλπο με σκοπό να του αποδώσει ρατσισμό και σοβινισμό.
Εκρηκτικό κλίμα
Για όποιον θεωρεί λοιπόν ότι στη Μέση Ανατολή πυροδοτούνται εντάσεις… μόνο στο πεδίο, η εμπειρία δείχνει ότι ακόμη και η κάλυψη της σύγκρουσης μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς έχει τη δική της δυναμική διαφωνιών. Σύμφωνα με το δημοσίευμα της «WSJ», ορισμένοι δημοσιογράφοι κρίνουν ότι οι «Times» γέρνουν υπέρ του Ισραήλ κι άλλοι ότι ασκούνται γενικότερα πιέσεις. Το κλίμα που διαμορφώνεται αναπόφευκτα οδηγεί στη διατύπωση κατηγοριών για μεροληψία και αθέμιτη δημοσιογραφική πρακτική μεταξύ ρεπόρτερ και αρχισυντακτών, με τη διεύθυνση να μπαίνει σε ρόλο διαιτησίας.
«Ακριβώς όπως συμβαίνει και με τους αναγνώστες μας αυτή τη στιγμή, είμαστε πραγματικά παθιασμένοι με το θέμα και δεν υπάρχει ανάλογη προθυμία για να διερευνήσουμε τις απόψεις των ανθρώπων που βρίσκονται στην άλλη πλευρά», δήλωσε ο διευθυντής των «Times», προσθέτοντας πως είναι δύσκολο, αλλά πρέπει οι εργαζόμενοι «να βάζουν τη δέσμευσή τους στη δημοσιογραφία συχνά πάνω από τις δικές τους προσωπικές απόψεις».
Τον Φεβρουάριο, ο NewsGuard, ένας οργανισμός που αξιολογεί την αξιοπιστία των ειδησεογραφικών ιστοσελίδων, μείωσε τη βαθμολογία των «Times» από το μέγιστο 100 σε 87,5, λέγοντας ότι δεν γίνεται πάντα σαφής διαχωρισμός μεταξύ ειδήσεων και γνώμης.
Ο εκδότης των «Times» Αντον Γκρεγκ Σουλτσμπέρκερ (μόλις 43 ετών) λέει ότι υπάρχει κίνδυνος να χαθεί η εμπιστοσύνη των αναγνωστών. Μερικοί δημοσιογράφοι αφήνουν στην άκρη την αμεροληψία και ασπάζονται «ένα διαφορετικό μοντέλο δημοσιογραφίας, που καθοδηγείται από την προσωπική οπτική και προβάλλει προσωπικές πεποιθήσεις», έγραψε πέρυσι σε ένα δοκίμιο 12.000 λέξεων στο «Columbia Journalism Review». «Αυτό που πρέπει να κάνετε είναι να ακολουθείτε την είδηση, να ακολουθείτε τα γεγονότα και να δίνετε στους αναγνώστες τις πληροφορίες που χρειάζονται για να αποφασίσουν εκείνοι».