Θα περίμενε κανείς ότι η διοίκηση ενός πυρηνικού υποβρυχίου μιας υπερδύναμης θα δινόταν στα πιο λαμπρά μυαλά του ναυτικού. Για τους Αμερικανούς όμως φαίνεται ότι αυτό δεν συμβαίνει στο κινεζικό ναυτικό.

Οι Κινέζοι αξιωματικοί υποβρυχίων τείνουν να προέρχονται από στρατιωτικές ακαδημίες με τις χαμηλότερες βαθμολογίες στις εισαγωγικές εξετάσεις, σύμφωνα με Αμερικανούς αναλυτές.

Αυτό σημαίνει ότι οι διοικητές των υποβρυχίων στο Κινεζικό Ναυτικό δεν είναι οι «καλύτεροι και οι πιο έξυπνοι» αξιωματικοί που μπορεί να είναι καταρτισμένοι για να αντιμετωπίσουν τις πιέσεις και τις προκλήσεις που ενδημούν στον υποβρύχιο πόλεμο.

Με βάση τις εισαγωγικές εξετάσεις στα κινεζικά πανεπιστήμια –ανάλογες με τις πανελλήνιες- το πανεπιστήμιο μηχανικής του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού του Ναυτικού κατατάσσεται δεύτερο στις βαθμολογίες των στρατιωτικών ακαδημιών, ενώ η ακαδημία υποβρυχίων κατατάσσεται σταθερά στην τελευταία τριάδα, σύμφωνα με μια έρευνα του Ρόντερικ Λη, ειδικύ στον κινεζικό στρατό στο Ναυτικό Πολεμικό Κολέγιο των ΗΠΑ.

Η σκέψη ενός υποβρυχίου -ειδικά ενός πυρηνικού- το οποίο κυβερνά ένας αξιωματικός με χαμηλό σκορ στις εισαγωγικές εξετάσεις δεν είναι και τόσο καθησυχαστική

«Αν υποθέσουμε ότι η εισαγωγική βαθμολογία ενός μαθητή είναι γενικά ενδεικτική της συνολικής απόδοσης, αυτό υποδηλώνει ότι οι δόκιμοι υποβρυχίων που δεν προορίζονται για θέσεις μηχανικών είναι κατώτεροι από τους συναδέλφους του μηχανικούς», είπε ο Λη.

Η αντιπαλότητα μεταξύ των μηχανικών στα χαμηλότερα καταστρώματα που κρατούν τις μηχανές του πλοίου σε λειτουργία και των αξιωματικών της γέφυρας, όπως οι καπετάνιοι, οι πλοηγοί και οι αξιωματικοί των όπλων, δεν είναι ασυνήθιστη σε κανένα ναυτικό.

Ζήτημα ηγεσίας

Μέχρι τη στιγμή που ένας Κινέζος αξιωματικός φτάσει στη διοίκηση του υποβρυχίου, είχε πάνω από μια δεκαετία εκπαίδευσης και εμπειρίας στόλου από τότε που έδωσε εισαγωγικές εξετάσεις. Ωστόσο, η διαφορά στο εσωτερικό του κινεζικού ναυτικού είναι αξιοσημείωτη, δεδομένου ότι τα υποβρύχια θα ήταν ένα από τα πιο σημαντικά όπλα της Κίνας σε μια σύγκρουση με τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία ή την Ταϊβάν.

Η Κίνα διαθέτει περίπου 60 υποβρύχια, συμπεριλαμβανομένων έξι οπλισμένων με βαλλιστικούς πυραύλους με πυρηνική κεφαλή, συν έξι πυρηνικά και 46 επιθετικά υποβρύχια με κινητήρα ντίζελ οπλισμένα με μια ποικιλία πυραύλων κατά πλοίων και τορπίλες.

Ανεξάρτητα από αυτό, το κινεζικό ναυτικό φαίνεται να είχε αμφιβολίες για εκείνους που διοικούσαν τα πλοία και τα υποβρύχια επιφανείας του: ανώτεροι αξιωματικοί συχνά τους συνόδευαν για να επιβλέπουν. «Ιστορικά, η διοίκηση ενός κυβερνήτη υποβρυχίου θα μπορούσε να διαβρωθεί από την παρουσία περισσότερων ανώτερων αξιωματικών στο πλοίο», σημείωσε ο Λι.

Κινεζικό υποβρύχιο

«Το ζήτημα της ηγεσίας σε επίπεδο στολίσκου που αναπτύσσεται σε σχηματισμούς μεμονωμένων πλοίων και το «babysitting» καπετάνιων πλοίων ήταν τόσο σημαντικό για τον στόλο επιφανείας που το Κινεζικό ναυτικό απαγόρευσε αυτή την πρακτική ρητά το 2019».

Δεν είναι ξεκάθαρο σε ποιο βαθμό οι ανώτεροι αξιωματικοί συνεχίζουν να «είναι υπό την επίβλεψη» κυβερνήτων υποβρυχίων, οι οποίοι πρέπει ήδη να μοιράζονται την διοίκηση με έναν πολιτικό επίτροπο σε κάθε σκάφος.

Υπάρχουν ενδείξεις ότι το να αναλαμβάνει αποτελεσματικά τη διοίκηση ενός υποβρυχίου ένας ανώτερος αξιωματικός προκαλεί δυσαρέσκεια στο πλήρωμα ενός υποβρυχίου.

Οι συνθήκες είναι δύσκολες

Σε έρευνα που διήξηγαγε κινεζικό πανεπιστήμιο το 2021, διαπίστωσε πως το 21% των πληρωμάτων του στόλου της Θάλασσας της Νότιας Κίνας ανέφερε ότι αντιμετώπιζε προβλήματα ψυχικής υγείας.

Οι ναυτικοί και οι αξιωματικοί «στην υποβρύχια δύναμη στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας αντιμετωπίζουν κινδύνους ψυχικής υγείας και υποφέρουν από σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα», κατέληξε η μελέτη, η οποία κατέγραψε την εκπαίδευση -μαζί με την ηλικία και την εμπειρία- ως τους καλύτερους προγνωστικούς παράγοντες ψυχικής υγείας για τα πληρώματα υποβρυχίων.

«Η ζωή στα υποβρύχια είναι δύσκολη», λέει ο Christopher Sharman, διευθυντής του China Maritime Studies Institute. «Οι συνθήκες είναι δύσκολες και η Κίνα έχει υποστεί υποθαλάσσια ατυχήματα στο παρελθόν. Αυτές οι μεταβλητές συμβάλλουν στο να γίνει λιγότερο ελκυστική η ζωή στην υποβρύχια δύναμη».

Η σκέψη ενός υποβρυχίου -ειδικά ενός πυρηνικού- το οποίο κυβερνά ένας αξιωματικός με χαμηλό σκορ στις εισαγωγικές εξετάσεις δεν είναι και τόσο καθησυχαστική. Ωστόσο, ο Λη πιστεύει ότι ο στόλος των υποβρυχίων της Κίνας εξακολουθεί να είναι μια ικανή δύναμη. Δεν υπάρχουν ξεκάθαρα και κραυγαλέα ελαττώματα στον τρόπο με τον οποίο το Κινεζικό Ναυτικό ο χειρίζεται τα υποβρύχιά του. Ωστόσο, τα φτωχά εκπαιδευτικά προσόντα των Κινέζων διοικητών υποβρυχίων μπορεί να είναι μια ευπάθεια που μπορούν να εκμεταλλευτούν τα αμερικανικά ανθυποβρυχιακά, υποστηρίζει ο Lee.

Η κινεζική υποβρύχια δύναμη είναι πιο πιθανό να κάνει λάθη, καθώς «αντλεί τους ηγέτες της από μερικούς δόκιμους αξιωματικούς με τις χειρότερες επιδόσεις», είπε ο Λη. «Ακόμα κι αν το σκορ των εισαγωγικών δεν είναι ενδεικτικό της συνολικής ανθρώπινης απόδοσης, αντικατοπτρίζει κάποιο επίπεδο νοημοσύνης και ατομικής αφοσίωσης. Η υποβρύχια δύναμη της Κίνας πρέπει επομένως να βασίζεται στους λιγότερο ταλαντούχους αξιωματικούς της για να ηγούνται δυνάμεων που μπορεί να αποκοπούν για μέρες αν όχι εβδομάδες».

Με πληροφορίες από Business Insider