Οι χώρες της Βαλτικής, ως πρώην μέλη της πάλαι ποτέ Σοβιετικής Ενωσης, έχουν μια εξοικείωση με το καμπανάκι κινδύνου για την υπαρξιακή απειλή που θέτει η Μόσχα, από την πρώτη στιγμή που εντάχθηκαν στο ΝΑΤΟ, πριν από δύο δεκαετίες. Στην Εσθονία, στα ανατολικά σύνορα της Συμμαχίας, εκσκαφείς ετοιμάζονται να πιάσουν δουλειά, προκειμένου, όπως έγραψαν οι «Financial Times», να κατασκευαστούν εκατοντάδες ενισχυμένες αποθήκες στο πλαίσιο μιας νέας αμυντικής γραμμής για την προστασία των βαλτικών χωρών και κατ’ επέκταση ολόκληρης της Συμμαχίας από μια ρωσική επίθεση. Στο διάστημα των τελευταίων μηνών πυκνώνουν οι προειδοποιήσεις για ένα πιθανό ρωσικό πλήγμα στο ΝΑΤΟ.
Σενάρια επί σεναρίων, αναλύσεις, εκτιμήσεις, την ώρα που στο γαϊτανάκι των ανησυχούντων πιάνονται πλάι σε Βίλνιους, Ρίγα και Ταλίν, Στοκχόλμη, Βερολίνο και Λονδίνο. Κοινός τόπος σε ολόκληρη τη Βαλτική είναι ότι οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ πρέπει να εντείνουν τις δεσμεύσεις τους για συλλογική άμυνα. Την ίδια ώρα στις Βρυξέλλες η Σύνοδος για το Μέλλον της Ουκρανίας με θεματική στόχευση στις επενδύσεις σηματοδοτεί ένα ακόμη βήμα πιο κοντά στην οικονομική και πολιτική σύνδεση του Κιέβου με την Ευρώπη.
Οι ανησυχίες
Οι περιφερειακοί ηγέτες βλέπουν τα τρία κράτη της Βαλτικής, που διατηρούν ουσιαστικά έναν στενό χερσαίο σύνδεσμο με το υπόλοιπο ΝΑΤΟ, ως την περιοχή εκείνη όπου ένας προκλητικός Πούτιν θα μπορούσε να επιδιώξει να δοκιμάσει την ενότητα της Συμμαχίας μέσω αποσταθεροποιητικών προκλήσεων ή ακόμη και μιας απροκάλυπτης στρατιωτικής επίθεσης. Αναλυτές εξάλλου υπογραμμίζουν, προς επίρρωση των ανησυχιών αυτών, ότι η προοπτική επιστροφής του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο μετά τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου είναι ένα επιπλέον ζήτημα που εγείρει αμφιβολίες για τη δέσμευση των ΗΠΑ στην ευρωπαϊκή ασφάλεια.
Πρόσφατα, ο υπουργός Εξωτερικών της Εσθονίας Μάργκους Τσάκνα δήλωσε ότι «αν ο Πούτιν δοκιμάσει το ΝΑΤΟ, το ΝΑΤΟ θα λειτουργήσει». Η πιο ψύχραιμη προσέγγιση κάνει λόγο ωστόσο για έναν υπαρκτό κίνδυνο που δεν είναι κατ’ ανάγκη ανησυχητικός, αλλά δίνει το έναυσμα στους Ευρωπαίους να επενδύσουν στην άμυνα προκειμένου να αναπτύξουν την αποτρεπτική τους ικανότητα.
Η αξιολόγηση
Αξιωματούχοι ασφαλείας εκτιμούν δεδομένα και βασιζόμενοι σε μοντέλα επιχειρούν να αξιολογήσουν την απειλή. Στα σενάρια περιλαμβάνεται και το να στραφεί η Ρωσία σε «προκλήσεις εκτροπής», πέραν μιας πλήρους στρατιωτικής επίθεσης, με υβριδικές επιθέσεις, δολιοφθορές έως και την υποκίνηση εξεγέρσεων τοπικών ρωσόφωνων πληθυσμών. «Οσον αφορά τα σενάρια θα μπορούσα να παρουσιάσω 100», εξηγεί στους «FT» ο Βαϊντότας Ουρμπέλις, ανώτερο στέλεχος του υπουργείου Αμυνας της Λιθουανίας.
Κάποιοι υπογραμμίζουν ότι οι χώρες της Βαλτικής είναι πιο ασφαλείς από ποτέ ενώ άλλοι θεωρούν ότι η περιοχή είναι ιδιαιτέρως ευάλωτη αυτή τη στιγμή. Εκείνο στο οποίο συγκλίνουν είναι πως αναδύεται πιο επίκαιρη από ποτέ η ανάγκη το ΝΑΤΟ να μην αγνοήσει τις προειδοποιήσεις από τα κράτη της Βαλτικής και να δεσμευτεί για την ανάπτυξη κοινού αμυντικού μετώπου.