Αποπνικτική είναι η ατμόσφαιρα στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας, με την αφρικανική σκόνη να ταλαιπωρεί την Αθήνα αλλά και περιοχές της επαρχίας όπως Κρήτη και Καλαμάτα.
Η αφρικανική σκόνη, η οποία επισκέπτεται τη χώρα μας τις τελευταίες ώρες, έχει σκεπάσει ήδη αρκετές περιοχές, δημιουργώντας ένα εκρηκτικό κοκτέιλ για τους κατοίκους.
Σε πολλές πόλεις η ατμόσφαιρα είναι αποπνικτική ενώ και η ορατότητα είναι περιορισμένη, με το φαινόμενο που βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη από χθες Δευτέρα, να κορυφώνεται σήμερα, Τρίτη (23/04). Εκτός μάλιστα από τις πολύ αυξημένες συγκεντρώσεις σκόνης, αναμένεται να εκδηλωθούν και λασποβροχές, κυρίως στη βόρεια και δυτική χώρα.
Ιδιαίτερα στη μεσσηνιακή πρωτεύουσα η εικόνες που έρχονται είναι απόκοσμες, με τον ουρανό να θυμίζει σκηνικό ταινίας φαρ ουέστ.
Δύσκολη είναι η κατάσταση και σε περιοχές της Ηλείας, με την αφρικανική σκόνη να έχει κρύψει τον ουρανό, όπως φαίνεται από εικόνες στο λιμάνι του Κατάκολου, στην παραλία της Καρούτας και στην περιοχή της Ζαχάρως.
Τοπίο στην ομίχλη και στα Χανιά με την αφρικανική σκόνη να είναι έντονη και την ατμόσφαιρα αποπνικτική. Μάλιστα, σήμερα ο υδράργυρος στην πόλη ξεπέρασε τους 35 βαθμούς Κελσίου.
Φωτογραφίες από την Αθήνας δείχνουν τη νέα μεταφορά σωματιδίων σκόνης από τη Σαχάρα, συνθέτει ένα σχεδόν απόκοσμο σκηνικό για την πόλη, ταλαιπωρώντας λίγο ως πολύ την πλειοψηφία των πολιτών «με σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία μέσω της υποβάθμισης της ποιότητας του αέρα», όπως έχει επισημάνει η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία (ΕΠΕ).
Ένα τεράστιο σύννεφο σκόνης έχει καλύψει από νωρίς το πρωί της Τρίτης και την πρωτεύουσα, με την ατμόσφαιρα να είναι ιδιαίτερα αποπνικτική.
Αφρικανική σκόνη και λασποβροχή στην Πρέβεζα
Αντίστοιχες εικόνες έρχονται και από την πόλη της Πρέβεζας, όπου ο ουρανός έγινε γκρι από την υψηλή συγκέντρωση αφρικανικής σκόνης.
Αυτοκίνητα έχουν καλυφθεί από την αφρικανική σκόνη, η οποία σε συνδυασμό με τη συννεφιά που επικρατεί περιορίζει ιδιαίτερα την ορατότητα.
Ποιοι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο
Προειδοποιήσεις αναφορικά με την επίδραση της αφρικανική σκόνης, η οποία έχει κατακλύσει εκ νέου την ατμόσφαιρα της χώρας μας, ιδιαίτερα στην υγεία όσων ανήκουν στις ευάλωτες ομάδες απευθύνουν οι ειδικοί.
Σύμφωνα με την Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία η αφρικανική σκόνη που επηρεάζει την Ελλάδα είναι ένα σχετικά συχνό φαινόμενο, ιδιαίτερα όταν οι μετεωρολογικές συνθήκες ευνοούν τη μεταφορά σωματιδίων σκόνης από την έρημο Σαχάρα.
Η συχνότητα και η ένταση των φαινομένων αφρικανικής σκόνης στην Ελλάδα μπορεί να ποικίλλει από έτος σε έτος, από 7 έως 20 επεισόδια (μέσος όρος 13 επεισόδια/έτος), ανάλογα με τις ατμοσφαιρικές συνθήκες και την ποσότητα της σκόνης που μεταφέρεται από τη Σαχάρα. Γενικά, δεν είναι ασυνήθιστο να επηρεάζεται ο Ελληνικός χώρος από την αφρικανική σκόνη.
Όμως, όπως σημειώνει η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία αυτό το φυσικό γεγονός μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία των κατοίκων της χώρας μας, κυρίως μέσω της υποβάθμισης της ποιότητας του αέρα. Η αφρικανική σκόνη μεταφέρει σωματίδια σε μεγάλο φάσμα μεγεθών, όπως PM10, PM2,5 ή ακόμα και πολύ μικρότερα, ενώ μπορεί επίσης να συμπαρασύρει και ρύπους από την ατμόσφαιρα. Η αύξηση των σωματιδίων στην ατμόσφαιρα μπορεί να επιδεινώσει αναπνευστικά νοσήματα όπως το άσθμα, η βρογχίτιδα και οι αλλεργίες. Τα άτομα με προϋπάρχουσες αναπνευστικές παθήσεις είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε περιόδους αυξημένων επιπέδων σκόνης και αυτό απεικονίζεται και σε αυξημένες προσελεύσεις στα νοσοκομεία.
Όπως σημειώνουν οι πνευμονολόγοι ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται για τους κατοίκους των αστικών κέντρων και περιοχών με ήδη χαμηλή ποιότητα της ατμόσφαιρας.
Πώς επηρεάζει τον οργανισμό μας η αφρικανική σκόνη
Επίδραση στο αναπνευστικό. Μία από τις πρωταρχικές επιπτώσεις της αφρικανικής σκόνης στην υγεία είναι η επίδρασή της στην αναπνευστική υγεία. Τα λεπτά σωματίδια της σκόνης μπορούν να διεισδύσουν βαθιά στους πνεύμονες και ακόμη και να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος. Για άτομα με παθήσεις όπως το άσθμα, η βρογχίτιδα ή η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), η έκθεση σε αυτά τα σωματίδια μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα, οδηγώντας σε δύσπνοια, βήχα, συριγμό και δυσφορία στο στήθος.
Αλλεργίες και ερεθισμός
Η αφρικανική σκόνη μπορεί να προκαλέσει αλλεργικού τύπου αντιδράσεις σε ορισμένα άτομα, ερεθισμό του αναπνευστικού συστήματος, ρινική συμφόρηση, φτέρνισμα και υγρά μάτια. Τα άτομα με αλλεργίες ή ευαισθησίες σε περιβαλλοντικούς παράγοντες μπορεί να εμφανίσουν αυξημένα συμπτώματα σε περιόδους αυξημένων επιπέδων αφρικανικής σκόνης.
Καρδιαγγειακές επιδράσεις
Εκτός από αναπνευστικά προβλήματα, η έκθεση στην αφρικανική σκόνη έχει συνδεθεί με καρδιαγγειακά προβλήματα. Τα σωματίδια μπορούν να συμβάλουν στη φλεγμονή, το οξειδωτικό στρες και την αγγειοσυστολή, που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο καρδιακών προσβολών, εγκεφαλικών επεισοδίων και άλλων καρδιαγγειακών παθήσεων, ιδιαίτερα σε ευάλωτους πληθυσμούς.
Επίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα
Η παρατεταμένη έκθεση στην αφρικανική σκόνη μπορεί επίσης να επηρεάσει το ανοσοποιητικό σύστημα, καθιστώντας τα άτομα πιο ευάλωτα σε λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος και σε άλλες ασθένειες. Η φλεγμονώδης απόκριση που προκαλείται από τα σωματίδια σκόνης μπορεί να αποδυναμώσει την άμυνα του σώματος και να δυσκολέψει την καταπολέμηση των παθογόνων μικροοργανισμών.
Μακροπρόθεσμοι κίνδυνοι για την υγεία
Η χρόνια έκθεση στην αφρικανική σκόνη και τους σχετικούς ρύπους της έχει συσχετιστεί με μακροπρόθεσμους κινδύνους για την υγεία, συμπεριλαμβανομένων αναπνευστικών ασθενειών, μειωμένης πνευμονικής λειτουργίας, καρδιαγγειακών διαταραχών, ακόμη και ορισμένων τύπων καρκίνου. Η συνεχής έκθεση σε υψηλά επίπεδα σωματιδίων σκόνης μπορεί να έχει συσσωρευτικές επιπτώσεις στην υγεία με την πάροδο του χρόνου. Σύμφωνα με μία ανασκόπηση του 2020 για την επίδραση της σκόνης στην ποιότητα του αέρα στην Ευρώπη, εκτιμάται ότι 42.000 θάνατοι/έτος αποδίδονται στη σκόνη, ενώ στις μεσογειακές χώρες έχει υπολογιστεί ότι το 27-44% του αριθμού των θανάτων που σχετίζονται με τα σωματίδια PM10 οφείλεται στην αφρικανική σκόνη.
Προφυλάξεις
Είναι σημαντικό οι πολίτες και ειδικότερα εκείνοι με αναπνευστικά προβλήματα, να λαμβάνουν προφυλάξεις κατά τη διάρκεια περιόδων με αυξημένα επίπεδα αφρικανικής σκόνης. Ακολουθούν ορισμένες οδηγίες που θα σας βοηθήσουν να ελαχιστοποιήσετε τις επιπτώσεις του φαινομένου στην υγεία:
- Μείνετε ενημερωμένοι. Παρακολουθήστε τις αναφορές για την ποιότητα του αέρα και τις μετεωρολογικές προβλέψεις για να γνωρίζετε πότε τα επίπεδα αφρικανικής σκόνης αναμένεται να είναι υψηλά.
- Περιορίστε τις υπαίθριες δραστηριότητες. Εάν είναι δυνατόν, αποφύγετε να περάσετε εκτεταμένες χρονικές περιόδους σε εξωτερικούς χώρους, όταν τα επίπεδα σκόνης είναι υψηλά, ειδικά κατά τη διάρκεια των ημερών με αέρα, όπου τα σωματίδια είναι πιο πιθανό να αιωρούνται στον αέρα.
- Κλείστε τα παράθυρα και τις πόρτες. Ενώ γενικά πρέπει να αερίζονται οι κατοικίες και οι εργασιακοί χώροι, στις περιόδους έξαρσης της αφρικανικής σκόνης, αερίστε λίγο το πρωί και στη συνέχεια κρατήστε τα παράθυρα και τις πόρτες κλειστά για να αποτρέψετε την είσοδο σωματιδίων σκόνης στο σπίτι ή στον χώρο εργασίας σας. Αν διαθέτετε, χρησιμοποιήστε καθαριστές αέρα ή φίλτρα για να βελτιώσετε την ποιότητα του εσωτερικού αέρα.
- Χρησιμοποιήστε μάσκες. Όταν βγαίνετε έξω, ειδικά σε συνθήκες σκόνης, σκεφθείτε να φοράτε μάσκα για να μειώσετε την εισπνοή σωματιδίων σκόνης.
Μείνετε ενυδατωμένοι. Πίνετε άφθονο νερό.
Σε περιόδους αυξημένων επιπέδων σκόνης, συνιστάται ιδιαίτερα, άτομα με προϋπάρχουσες αναπνευστικές παθήσεις, να λαμβάνουν προφυλάξεις για να ελαχιστοποιούν τις επιπτώσεις στην υγεία από την έκθεση στα σωματίδια σκόνης.
Ασθενείς με άσθμα μπορεί να χρειαστεί να αυξήσουν τη δοσολογία ή τη συχνότητα λήψης των εισπνεόμενων φαρμάκων βάσει του πλάνου ελέγχου που τους έχει συστήσει ο γιατρός τους για να μειώσουν τα συμπτώματα. Επισημαίνεται ότι στην παρούσα φάση συνιστάται ιδιαίτερη προσοχή στους ασθματικούς, λόγω εαρινών αλλεργιών.
Ασθενείς με ΧΑΠ μπορεί να χρειαστεί να αυξήσουν την ανακουφιστική αγωγή με εισπνεόμενα φάρμακα.
