Μάχη κατά της διαφθοράς φαίνεται πως έχει ξεκινήσει ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν, καθώς σε μια από τις πιο σημαντικές υποθέσεις δωροδοκίας που αφορούν τον στρατό από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία πριν από δύο και πλέον χρόνια, συνελήφθη ο υφυπουργός Άμυνας, Τιμούρ Ιβάνοφ.
Ο Ιβάνοφ θεωρείται ο πιο στενός σύμμαχος του υπουργού Άμυνας, Σεργκέι Σοϊγκού, έχοντας συνεργαστεί μαζί του σε διάφορες υπηρεσίες και θέσεις για περισσότερο από μια δεκαετία, προκαλώντας έτσι συζητήσεις και φουντώνοντας τις φήμες για πιθανές εκκαθαρίσεις στην ελίτ του Κρεμλίνου.
Ο υφυπουργός Άμυνας είχε βρεθεί στο επίκεντρο λόγω της πολυτελής ζωής του ιδίου και της οικογένειάς του και χαρακτηρίζεται ως ένας από τους πλουσιότερους στη ρωσική ελίτ με αποτέλεσμα να έχει γίνει αντικείμενο ερευνών από τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης.
Η στενή σχέση Ιβάνοφ – Σοϊγκού
Απόφοιτος του Κρατικού Πανεπιστημίου της Μόσχας, ο 48χρονος Ιβάνοφ είχε εργαστεί στην πυρηνική βιομηχανία της Ρωσίας στις αρχές της δεκαετίας του 2000, ενώ διετέλεσε αναπληρωτής κυβερνήτης της περιοχής της Μόσχας υπό τον Σοϊγκού το 2012. Αφού ο Σοϊγκού διορίστηκε υπουργός Άμυνας στα τέλη του 2012, ο Ιβάνοφ διορίστηκε διευθύνων σύμβουλος της κατασκευαστικής εταιρείας Oboronstroy του υπουργείου Άμυνας το 2013 μέχρι να πάρει τη θέση του υφυπουργού Άμυνας τον Μάιο του 2016.
Σύμφωνα με το ερευνητικό πρακτορείο Dossier, ο Ιβάνοφ είχε κερδίσει την εύνοια του Σοϊγκού επειδή φέρεται να πλήρωνε για δημοσιεύσεις στα μέσα ενημέρωσης που ενισχύουν τη δημόσια εικόνα του.
«Είναι δύσκολο να βρει κανείς αξιωματούχο που έχει κάνει περισσότερα για τον Σοϊγκού από τον Ιβάνοφ», ανέφερε μιλώντας στον Guardian υπό το καθεστώς της ανωνυμίας ένας πρώην συνάδελφος του Ιβάνοφ μετά την είδηση της σύλληψής του.
«Πρόκειται για μια επίθεση στο κύρος του Σοϊγκού. Αλλά ο Σοϊγκού έχει ξεπεράσει και άλλες καταιγίδες στο παρελθόν», προσέθεσε.
Το Forbes Russia το 2018 κατέταξε τον Ιβάνοφ μεταξύ των πλουσιότερων μελών της στρατιωτικής ελίτ και της ελίτ των δυνάμεων επιβολής του νόμου της χώρας, εκτιμώντας την καθαρή αξία της οικογένειάς του σε 136,7 εκατομμύρια ρούβλια (1,5 εκατομμύρια δολάρια).
«Ήταν γνωστός ως ο βασιλιάς της μίζας, ήταν ένα ανοιχτό μυστικό στο υπουργείο Άμυνας», δήλωσε ο πρώην αξιωματούχος του υπουργείου Άμυνας. Το πραγματικό ερώτημα είναι γιατί συνελήφθη τώρα», πρόσθεσε.
Ο Ιβάνοφ τελεί υπό κυρώσεις από τις ΗΠΑ και την Ε.Ε. από το 2022, όταν η Ρωσία εξαπέλυσε μια πλήρους κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία. Η Ε.Ε. έχει επιβάλει κυρώσεις στον Ιβάνοφ ως ανώτατο αξιωματούχο του υπουργείου Άμυνας, υπεύθυνο για την κατασκευή στρατιωτικών εγκαταστάσεων.
Για τι ήταν υπεύθυνος;
Ο Ιβάνοφ, ως αξιωματούχος ήταν αρμόδιος για έργα στρατιωτικών υποδομών, επέβλεπε τις κατασκευές και τη στέγαση όπως στρατιωτικούς στρατώνες, βάσεις υποβρυχίων και στρατιωτικών αεροδρομίων, καθώς και νοσοκομείων και παιδικών σταθμών. Ακόμα ήταν υπεύθυνος για τη διαχείριση ακινήτων, τις υποθήκες και τις προμήθειες για τις Ένοπλες Δυνάμεις.
Στο πλαίσιο του ρόλου του, ο Ιβάνοφ πιστώθηκε ότι φρόντισε για την κατασκευή του στρατιωτικού θεματικού πάρκου Patriot Park του υπουργείου Άμυνας, το οποίο άνοιξε το 2016, καθώς και του κεντρικού καθεδρικού ναού των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων που βρίσκεται στους χώρους του πάρκου, ο οποίος εγκαινιάστηκε το 2020.
Ο Ιβάνοφ συνδέθηκε με την υψηλού προφίλ ανοικοδόμηση της ουκρανικής πόλης Μαριούπολη από τη Ρωσία, η οποία έχει καταληφθεί από τις ρωσικές δυνάμεις μετά από μια καταστροφική πολύμηνη πολιορκία.
Ο Ρώσος υφυπουργός Άμυνας Τιμούρ Ιβάνοφ επιθεωρεί την κατασκευή πολυκατοικιών στη Μαριούπολη
Μάλιστα έχει κατηγορηθεί από ακτιβιστές ότι τα τεράστια ποσά που ξοδεύονται στον πόλεμο στην Ουκρανία έχουν δώσει στους αξιωματούχους νέες ευκαιρίες να πλουτίσουν μέσω μυστικών συμφωνιών προμηθειών.
«Ο Τιμούρ Ιβάνοφ είναι μια προσωπικότητα υψηλού προφίλ στη Ρωσία και έχει συμμετάσχει σε πολλά μεγάλα έργα, συμπεριλαμβανομένων πολλών προσπαθειών ανοικοδόμησης στη Μαριούπολη», δήλωσε στο Newsweek ο Πέκα Καλιονιέμι, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Τάμπερε της Φινλανδίας.
«Είναι βέβαια αδύνατο να γνωρίζουμε τους πραγματικούς λόγους της σύλληψής του, αλλά αυτό θα μπορούσε να σχετίζεται με τις αποκαλύψεις που έκανε το Ίδρυμα κατά της Διαφθοράς του Ναβάλνι, οι οποίες έδειξαν τον Ιβάνοφ και τη σύζυγό του σε αρκετά κακό φεγγάρι», δήλωσε ο Καλιονιέμι.
Οι έρευνες της ομάδας Ναβάλνι
Αρκετά ανεξάρτητα ρωσικά μέσα ενημέρωσης έχουν ισχυριστεί ότι ο Ιβάνοφ και η οικογένειά του απέκτησαν τεράστιο πλούτο μέσω μίζας σε συμβάσεις που είχε εξασφαλίσει στο υπουργείο και ζούσαν μια πλούσια ζωή στο εξωτερικό που περιελάμβανε πολυτελή αυτοκίνητα, κοσμήματα και ακριβά ακίνητα.
Τον Δεκέμβριο του 2022, η ερευνητική ομάδα του αείμνηστου αντιπολιτευόμενου Αλεξέι Ναβάλνι ανέφερε ότι είχε αποκτήσει χιλιάδες μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που διέρρευσαν από τη σύζυγο του Ιβάνοφ, Σβετλάνα Μανιόβιτς, τα οποία έδειχναν έναν πολυτελή τρόπο ζωής πολύ πέρα από αυτό που μπορούσε να καλύψει ο επίσημος μισθός του.
Ακόμα ανέφεραν ότι είχε ξοδέψει εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ σε πολυτελή αυτοκίνητα, κοσμήματα, ρούχα, πάρτι και ενοικίαση ακριβών ακινήτων και γιοτ στη νότια Γαλλία.
Fantastic investigative work by @teamnavalny led to arrest of Timur Ivanov, a Russian deputy minster of defense. The thoroughly corrupt generals is a pillar of the Putin’s regime; massive military spending as means of stealing money was a major reason for the war. pic.twitter.com/r3vVKAzYjt
— Konstantin Sonin (@k_sonin) April 23, 2024
Ορισμένες από τις συναλλαγές διοχετεύθηκαν μέσω τρίτων, συμπεριλαμβανομένων των εργολάβων του υπουργείου Άμυνας, ισχυρίζεται το δημοσίευμα, προσθέτοντας ότι ο Ιβάνοφ είχε πάρει διαζύγιο από τη σύζυγό του για να μπορέσει να παρακάμψει τις κυρώσεις της Ε.Ε.
Η ομάδα του Ναβάλνι και ο φάκελος υποστήριξαν ότι ο Ιβάνοφ επωφελήθηκε από κατασκευαστικά έργα στη Μαριούπολη.
Τι είναι γνωστό για την υπόθεση του Ιβάνοφ;
Ο Ιβάνοφ αντιμετωπίζει ποινή φυλάκισης έως και 15 ετών για δωροδοκία μεγάλης κλίμακας. Δεν ήταν άμεσα σαφές γιατί οι διωκτικές Αρχές θα έβαζαν στο στόχαστρο έναν από τους πιο υψηλόβαθμους αξιωματούχους με στενούς δεσμούς με τον Σοϊγκού, ο οποίος ο ίδιος θεωρείται στενός σύμμαχος του Πούτιν.
«Αυτό είναι ούτως ή άλλως ένα σοβαρό πλήγμα για τον Σοϊγκού, ειδικά ενόψει της ορκωμοσίας του Πούτιν», ανέφερε το ανεξάρτητο πρακτορείο Vyorstka που επικαλείται ανώνυμο πρώην υπάλληλο του υπουργείου Άμυνας. Ο Πούτιν ανακηρύχθηκε νικητής της πέμπτης συνολικά προεδρικής θητείας του τον περασμένο μήνα και αναμένεται να σχηματίσει νέο υπουργικό συμβούλιο μετά την ορκωμοσία του στις 7 Μαΐου.
Το περιφερειακό δικαστήριο Μπασμάνι της Μόσχας ανέφερε ότι οι ερευνητές πιστεύουν ότι ο Ιβάνοφ ήταν μέρος μιας «εγκληματικής συνωμοσίας» για τη λήψη «δωροδοκίας σε ιδιαίτερα μεγάλη κλίμακα με τη μορφή υπηρεσιών ιδιοκτησίας, κατά τη διάρκεια της σύναψης συμβάσεων και υπεργολαβιών για το υπουργείο Άμυνας». Δεν παρείχε περαιτέρω λεπτομέρειες.
Ο Ιβάνοφ αρνείται τους ισχυρισμούς εναντίον του.
Πλάνα από την αίθουσα του δικαστηρίου έδειχναν τον Ιβάνοφ, με στρατιωτική στολή, να στέκεται μέσα σε ένα γυάλινο κλουβί κατηγορουμένου και να ακούει καθώς ο δικαστής τον έκρινε προφυλακιστέο μέχρι τις 23 Ιουλίου.
Ο Ρώσος αναπληρωτής υπουργός Άμυνας Τιμούρ Ιβάνοφ, ο οποίος κρατείται ως ύποπτος για την αποδοχή μεγάλων δωροδοκιών, παρίσταται σε δικαστική ακρόαση στη Μόσχα
Τα γεγονότα φαίνεται ότι αιφνιδίασαν τον Ιβάνοφ, σύμφωνα με τα μέλη της οικογένειάς του που επικαλούνται τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης.
Την ημέρα της σύλληψής του, ο Ιβάνοφ εθεάθη να παρίσταται στη συνεδρίαση του συμβουλευτικού συμβουλίου του υπουργείου Άμυνας, όπου ο Σοϊγκού απείλησε ότι θα συνεχίσει να χτυπά όπλα που προμηθεύει η Δύση στην Ουκρανία.
Όπως αναφέρει το The Moscow Times, ο Ιβάνοφ βρισκόταν στο ραντάρ των ρωσικών διωκτικών Αρχών τουλάχιστον από το 2018.
Φήμες ακόμα και για προδοσία
Την Τετάρτη, το ανεξάρτητο ερευνητικό ειδησεογραφικό πρακτορείο IStories επικαλέστηκε δύο ανώνυμες πηγές που υποστήριξαν ότι ο Ιβάνοφ είναι επίσης ύποπτος για προδοσία.
«Κανείς δεν θα τον κρατούσε για διαφθορά. Το Κρεμλίνο το γνώριζε εδώ και πολύ καιρό. Ο Πούτιν έδωσε την έγκριση αφού πείστηκε για την υποτιθέμενη προδοσία του Ιβάνοφ», ανέφερε η μία πηγή.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ προέτρεψε τους δημοσιογράφους να βασίζονται μόνο σε επίσημες πληροφορίες όσο η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη, χαρακτηρίζοντας το δημοσίευμα του IStories «εικασίες».
Παρόμοιες δηλώσεις έκανε και ο δικηγόρος του Ιβάνοφ, Μουράντ Μουσάγιεφ, καθώς όπως δήλωσε στο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων RIA Novosti ο πελάτης του δεν κατηγορείται για προδοσία.
«Δεν υπάρχουν άλλες κατηγορίες, εκτός από την ανακοινωθείσα κατηγορία της δωροδοκίας», δήλωσε.
Επίσημες αντιδράσεις
Ο Πεσκόφ δήλωσε στους δημοσιογράφους αργά την Τρίτη ότι τόσο ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν όσο και ο Σοϊγκού είχαν ενημερωθεί για τη σύλληψη του Ιβάνοφ.
Οι αναλυτές λένε ότι οι σπάνιες συλλήψεις κυβερνητικών στελεχών υψηλού προφίλ είναι συνήθως αποτέλεσμα πολιτικών διαμάχης.
Οι φιλοπόλεμοι μπλόγκερ χαιρέτισαν την είδηση της σύλληψης του Ιβάνοφ. Ο Σεργκέι Μάρκοφ, συντηρητικός Ρώσος πολιτικός σχολιαστής, παρατήρησε: «Η σύλληψη του Τιμούρ Ιβάνοφ εκπλήσσει τους πάντες μόνο και μόνο επειδή προκαλεί έκπληξη γιατί δεν συνελήφθη πολύ νωρίτερα».
