«Δεν μπορούμε να έχουμε μια ακριβή πρόγνωση για το τι μπορεί να συμβεί το καλοκαίρι, τα στοιχεία όμως που έχουμε από εποχιακές προγνώσεις είναι ανησυχητικά». Με αυτά τα λόγια ο εντεταλμένος ερευνητής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Θοδωρής Γιάνναρος, μας προϊδεάζει για μια δύσκολη αντιπυρική περίοδος.
«Είμαστε πολύ πιο πάνω από τις φυσιολογικές για την εποχή θερμοκρασίες, είμαστε έναν με δύο βαθμούς, τις επόμενες ημέρες θα πάμε 2 – 3, ακολουθεί μια πτώση και μετά θα βρεθούμε και πάλι αρκετά υψηλά», δηλώνει (Mega) ο κ. Γιάνναρος.
Τα ρεκόρ των θερμοκρασιών
Πράγματι, επί πέντε συνεχόμενους μήνες καταγράφονται θετικές αποκλίσεις θερμοκρασίας και το ένα ρεκόρ διαδέχεται το ένα το άλλο.
Ο φετινός Απρίλιος χαρακτηρίστηκε από πολλές ημέρες με θετικές αποκλίσεις θερμοκρασίας και ήταν o πιο θερμός από το 2010 στη Θεσσαλία, στην Πελοπόννησο και τα Νησιά του Αιγαίου (εκτός της Κρήτης).
Σύμφωνα με το δίκτυο 53 μετεωρολογικών σταθμών του meteo.gr του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) που λειτουργούν ανελλιπώς από το 2010 μέχρι σήμερα, τον φετινό Απρίλιο η μέση τιμή των μεγίστων ημερήσιων θερμοκρασιών κυμάνθηκε σε πολύ υψηλά επίπεδα σχεδόν στο σύνολο της χώρας, σε σχέση με τον μέσο όρο της περιόδου 2010-2019.
Στην Αθήνα, η μέση μηνιαία τιμή απόκλισης της μέγιστης θερμοκρασίας ήταν +2,9 °C, με 23 από τις 30 ημέρες του μήνα να είναι θερμότερες από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα. Στη Θεσσαλονίκη, 22 ημέρες του μήνα ήταν θερμότερες από τη μέση τιμή της περιόδου 2010-2019, όπου η μέση μέγιστη θερμοκρασία του μήνα κυμάνθηκε +2,5 ºC πάνω από τα κανονικά επίπεδα.
Σε πολύ υψηλά επίπεδα σχεδόν στο σύνολο της χώρας κυμάνθηκε και ο φετινός Μάρτιος σε σχέση με τον μέσο όρο της περιόδου 2010-2019, σύμφωνα με το δίκτυο 53 μετεωρολογικών σταθμών του meteo.gr του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ). Χαρακτηρίστηκε από πολλές ημέρες με θετικές αποκλίσεις θερμοκρασίας.
Τα ρεκόρ των θερμοκρασιών που καταγράφηκαν από το πρώτο τρίμηνο του 2024 στην Ελλάδα έδειξαν τον… δρόμο. Ο χειμώνας του 2023-2024 ήταν ο θερμότερος στα χρονικά των καταγραφών για την Ελλάδα, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά δεδομένα της υπηρεσίας κλιματικής αλλαγής (C3S) του Ευρωπαϊκού προγράμματος Copernicus τα οποία ανέλυσε η επιστημονική ομάδα του meteo.gr/Ε.Α.Α.
Κατά τη διάρκεια των μηνών Δεκεμβρίου 2023, Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου 2024 σημειώθηκαν θερμοκρασίες με τιμές αρκετά υψηλές για τα επίπεδα της εποχής. Μάλιστα όπως επισημαίνει το meteo.gr/Ε.Α.Α. ο χειμώνας του 2023-2024 καταγράφεται ως ο θερμότερος στα χρονικά για την Ελλάδα, ξεπερνώντας τον χειμώνα του 2015-2016.
«Οι υψηλές θερμοκρασίες οι οποίες έχουμε, ο άνυδρος χειμώνας που προηγήθηκε είναι στοιχεία πολύ ανησυχητικά για τις πυρκαγιές. Χειμώνες οι οποίοι είναι θερμοί και άνυδροι, σχεδόν νομοτελειακά οδηγούν σε αντιπυρικές περιόδους με αυξημένη δραστηριότητα δασικών πυρκαγιών, πυρκαγιές οι οποίες ενδεχομένως να έχουν πολύ μεγάλη ένταση και να είναι δύσκολα διαχειρίσιμες», ανέφερε ο εντεταλμένος ερευνητής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.
O θερμός φετινός χειμώνας είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία αρκετών νεκρών βασικών καυσίμων σε πολλές εκτάσεις της χώρας, δηλαδή νεκρής βλάστησης η οποία προσφέρεται ως προσάναμμα σε μια πυρκαγιά.
Η άνοδος της θερμοκρασίας δρομολογεί άλλα φαινόμενα
Τις ανησυχίες του κ. Γιάνναρου συμμερίζεται και καθηγητής Γεωλογίας και διαχείρισης φυσικών καταστροφών, Ευθύμιος Λέκκας. «Η άνοδος της θερμοκρασίας, όσο μικρή και αν φαίνεται, δρομολογεί άλλα φαινόμενα, τα οποία δεν μπορούμε να συλλάβουμε σε όλη την έκτασή τους», ανέφερε και πρόσθεσε: «Έχουμε διαπιστώσει ότι τα γεωδυναμικά φαινόμενα, δηλαδή οι κατολισθήσεις, τα κύματα τσουνάμι, συνδέονται με τα υδρομετεωρολογικά φαινόμενα, δηλαδή με αυτά που εξελίσσονται στην ατμόσφαιρα».
Τα καιρικά φαινόμενα και η αλυσίδα που τα συνδέει
«Η άνοδος της θερμοκρασίας συμπαρασύρει φαινόμενα. Έχουμε δασικές πυρκαγιές. Μετά τις δασικές πυρκαγιές, λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας και της αποσταθεροποίησης του κλίματος, έχουμε πολύ έντονες βροχοπτώσεις. Αυτές, δημιουργούν πλημμυρικά φαινόμενα, που δημιουργούν κατολισθήσεις, διαβρώσεις, έχουμε να κάνουμε με έναν κύκλο φαινομένων, ο οποίος συνεχώς επιταχύνεται. Εκείνο το οποίο κατανοούμε και συνειδητοποιούμε είναι ότι κάτι έχει αλλάξει και σε αυτό πρέπει να προσπαθήσουμε όλοι ώστε να προσαρμοστούμε», ανέφερε ο Ευθύμιος Λέκκας.
Η προετοιμασία στο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας
«Φέτος θα αντιμετωπίσουμε μια πολύ δύσκολη αντιπυρική περίοδο, η κλιματική κρίση είναι εδώ» δήλωσε πρόσφατα ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Βασίλης Κικίλιας, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο διεθνές πρακτορείο Associated Press.
«Είχαμε έναν άνυδρο χειμώνα, υπάρχει ξηρασία. Το καταλαβαίνουμε αυτό γιατί και πέρυσι αντιμετωπίσαμε μια πολύ δύσκολη αντιπυρική περίοδο και έχουμε προετοιμαστεί με το μέγιστο των δυνατοτήτων μας για να τα καταφέρουμε» πρόσθεσε ο υπουργός, εξηγώντας ότι το νέο επιχειρησιακό δόγμα του Πυροσβεστικού Σώματος σε συνδυασμό με εκπαίδευση και πρόληψη, είναι η τακτική που θα ακολουθήσει φέτος η Πολιτική Προστασία.