Μία ανάσα πριν την συνάντηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Άγκυρα, το κλίμα στα ελληνοτουρκικά παραμένει θετικό. Ενδεικτικό στοιχείο αποτελεί η δήλωση του Ερντογάν πως η Τουρκία προσπαθεί να αυξήσει τους φίλους της.

Από την άλλη, βέβαια, παραμένει «πικρή» η γεύση από την μετατροπή της Μονής της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη σε τζαμί, πράγμα το οποίο απαντήθηκε άμεσα από το υπουργείο Εξωτερικών.

Παρόλα αυτά τα προπαρασκευαστικά στάδια της συνάντησης στην Τουρκία συνεχίζονται, καθώς τη Μεγάλη Δευτέρα, ο υφυπουργός Εξωτερικών, Κώστας Φραγκογιάννης είχε συναντήσεις στην Κωνσταντινούπολη για τη θετική ατζέντα.

Θετικές οι δηλώσεις Ερντογάν

«Η Τουρκία προσπαθεί να αυξήσει τους φίλους της και δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα που δεν μπορεί να λύσει με τις χώρες της περιοχής», δήλωσε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μετά τη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου στην Άγκυρα.

Αναφέρθηκε στις επισκέψεις του σεΐχη του Κουβέιτ και του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην Τουρκία, για να καταλήξει ότι «σαν τον δικέφαλο αετό των Σετλτζούκων θα αναπτύξουμε τις σχέσεις μας και με την Ανατολή και με τη Δύση».

Αναλυτικά η δήλωση του Τούρκου προέδρου:

«Εμείς προσπαθούμε να αυξήσουμε τους φίλους μας. Δεν έχουμε κανένα πρόβλημα που δεν μπορούμε να λύσουμε με τις χώρες της περιοχής μας. Πιστεύουμε ότι δεν υπάρχει πόρτα που δεν μπορεί να ανοίξει ο διάλογος και οι διαπραγματεύσεις.

Αρκεί να υπάρξει προσέγγιση με καλή πρόθεση και να δοθεί ευκαιρία στη διπλωματία. Η συνέχεια σίγουρα θα έρθει με λίγη προσπάθεια και λίγη θυσία. Αύριο θα φιλοξενήσουμε στη χώρα μας τον αδελφό μου εμίρη του Κουβέιτ σεΐχη Σαμπάχ.

Την επόμενη εβδομάδα, τη Δευτέρα, ο πρωθυπουργός της Ελλάδας κ. Μητσοτάκης θα έρθει στην Άγκυρα στο πλαίσιο επίσημη επίσκεψης. Σαν τον δικέφαλο αετό των Σελτζούκων θα αναζητήσουμε τον τρόπο να αναπτύξουμε τις σχέσεις μας και με την Ανατολή και με τη Δύση στη βάση των κοινών συμφερόντων μας».

Οι δύο υπουργοί συναντήθηκαν στο Λονδίνο για να δομήσουν την ατζέντα

Το τετ α τετ Γεραπετρίτη – Φιντάν

Σύμφωνα με πληροφορίες του in, ο Έλληνας ΥΠΕΞ μετέβη στο Λονδίνο μόνο για το ραντεβού με τον Χακάν Φιντάν και η συνάντηση κράτησε περίπου 2,5 ώρες. Οι δύο ΥΠΕΞ αναζητούσαν εδώ και καιρό ευκαιρία για να συναντηθούν πριν τη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν για να μιλήσουν από κοντά για το πλαίσιο της προετοιμασίας.

Όπως φαίνεται και από τη διάρκεια της συνάντησης, η ελληνική πλευρά ήθελε να βεβαιωθεί πλήρως ότι δεν θα συμβεί κανένα απρόοπτο στη συνάντηση της 13ης Μαΐου στην Aγκυρα. Οι δύο υπουργοί Εξωτερικών συζήτησαν βήμα προς βήμα την ατζέντα των συνομιλιών των δύο ηγετών και τις συμφωνίες που αναμένεται να υπογράψουν.

H ατζέντα των συνομιλιών

Μετά την συμφωνία των δύο υπουργών στο Λονδίνο, το πρώτο που θα συζητηθεί είναι η πορεία της υλοποίησης των 15 και πλέον συμφωνιών που έχουν υπογραφεί μεταξύ των δύο χωρών. Θα συζητηθούν και θα υπογραφούν και άλλες συμφωνίες, για τη συνδρομή στην πολιτική προστασία, αλλά και τη δημιουργία ενός ελληνοτουρκικού επιχειρηματικού συμφώνου.

Ακόμη, αναμένεται να γίνει αναφορά στο Μεταναστευτικό, στη μείωση των μεταναστευτικών ροών από τα τουρκικά παράλια στην Ελλάδα, αλλά και για τα αποτελέσματα που έχει για τους τούρκους τουρίστες η εξπρές βίζα σε δέκα νησιά του Αιγαίου.

Τέλος μεταξύ των συμφωνιών που έχουν ήδη υπογραφεί, ξεχωρίζει το Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) ΑΔΜΗΕ – TEIAS στον τομέα της ηλεκτρικής διασύνδεσης των δύο χωρών που υπέγραψαν ο γενικός διευθυντής Λειτουργίας, Υποδομών και Αγοράς του ΑΔΜΗΕ Δημήτρης Μίχος και ο πρόεδρος της TEIAS Ορχάν Καλντιρίμ.

Αφορά τη δημιουργία νέας διασυνδετικής γραμμής μεταξύ Νέα Σάντας και Μπαμπαέσκι με στόχο την αναβάθμιση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Τουρκίας και την αύξηση του όγκου αμφίδρομης ροής ενέργειας κατά 600 MW.

Από χριστιανικό μοναστήρι μετατράπηκε σε τζαμί η Μονή της Χώρας της Κωνσταντινούπολης

«Αγκάθι» η μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί

Ένα από τα «αγκάθια» είναι η απόφαση του Ερντογάν να μετατρέψει τον βυζαντινό ναό της Μονής της Χώρας σε τζαμί. Μάλιστα, ο Τούρκος πρόεδρος στην τελετή ολοκλήρωσης των έργων, έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Προστατεύουμε την κληρονομιά των προγόνων μας».

«Συγχαίρω τη Γενική Διεύθυνση Βακουφίων που προστατεύει την κληρονομιά των προγόντων μας», ανέφερε ο Ερντογάν κατά τη διάρκεια της τελετής και συνέχισε: «Λαμβάνοντας υπόψη ότι μόνο 56 ιστορικά μνημεία αποκαταστάθηκαν πριν από εμάς, μεταξύ 1996 και 2002, θα φανεί πόσο μεγάλη επιτυχία έχει καταγράψει η Γενική Διεύθυνση Βακουφίων», υποστήριξε ο Τούρκος πρόεδρος.

Ενώ επισήμανε πως «όχι μόνο στην Τουρκία, όχι μόνο στην Ανατολία και τη Θράκη, αλλά οπουδήποτε στον κόσμο υπάρχει ένα αντικείμενο ή μια πολιτιστική κληρονομιά που ανήκει σε εμάς και τους προγόνους μας, φτάνουμε εκεί και το φέρνουμε στο φως».

Από χριστιανικό μοναστήρι σε… τζαμί

Η Μονή της Χώρας, γνωστή σήμερα ως Καριγιέ Τζαμί, υπήρξε ελληνικό χριστιανικό μοναστήρι στην Κωνσταντινούπολη που μετατράπηκε από τους Οθωμανούς σε τζαμί κατά το 16ο αιώνα και από το 1958 λειτουργεί ως μουσείο.

Πρόκειται για το μνημείο με τα περισσότερα και πλέον περίτεχνα βυζαντινά ψηφιδωτά που διασώζεται στην Πόλη, μαζί με την Αγία Σοφία και τη Μονή της Παμμακάριστου, που επίσης λειτουργεί ως τέμενος με την ονομασία Φετχιγέ. Η Αγία Σοφία είχε και αυτή αποδοθεί στη μουσουλμανική θρησκευτική λατρεία από το 2020.

Η Μονή της Χώρας χτίστηκε στη θέση της σημερινής συνοικίας Εντιρνέ Καπού, νότια του Κεράτιου κόλπου και σε κοντινή απόσταση από τα Θεοδοσιανά τείχη. Το μνημείο σήμερα είναι γνωστό με το όνομα Μουσείο Χώρας.

H απόφαση της έναρξης της λειτουργίας της Μονής της Χώρας ως μουσουλμανικού τεμένους συνιστά πρόκληση για τη διεθνή κοινότητα, λέει το ΥΠΕΞ

Πώς απάντησε το ελληνικό ΥΠΕΞ

Άμεση ήταν η απάντηση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών μετά την ανακοίνωση της μετατροπής της Μονής της Χώρας σε τζαμί. Σε ανακοίνωση του, το ΥΠΕΞ αναφέρει «H απόφαση των Τουρκικών Αρχών για την έναρξη της λειτουργίας της Μονής της Χώρας ως μουσουλμανικού τεμένους συνιστά πρόκληση για τη διεθνή κοινότητα καθώς αλλοιώνει και προσβάλλει τον χαρακτήρα της ως μνημείου παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO ανήκον στην ανθρωπότητα».

Στην συνέχεια, προσθέτει ότι «Η διατήρηση του οικουμενικού χαρακτήρα μνημείων και η τήρηση των διεθνών προτύπων προστασίας της θρησκευτικής και πολιτιστικής κληρονομιάς αποτελεί σαφή διεθνή υποχρέωση που δεσμεύει όλα τα κράτη».

Η έκτη επίσκεψη Έλληνα πρωθυπουργού στην Άγκυρα

Η επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Άγκυρα στις 13 Μαϊου αναμένεται να είναι η έκτη κατά σειρά. Είχαν προηγηθεί οι επισκέψεις του Κώστα Καραμανλή στις 23 Ιανουαρίου του 2008, του Γιώργου Παπανδρέου στο Ερζουρούμ στις 28 Ιανουαρίου 2011, του Αντώνη Σαμαρά στις 4 Μαρτίου 2013 και του Αλέξη Τσίπρα και μάλιστα δύο φορές, στις 17 και 18 Νοεμβρίου 2015 και στις 5-7 Φεβρουαρίου 2019.

Ο πρώην πρωθυπουργός ήταν ο μοναδικός πρωθυπουργός που διανυκτέρευε στην Αγκυρα, παρακολούθησε ποδοσφαιρικό αγώνα και ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτορας Οικονομικών σε ιδιωτικό τουρκικό πανεπιστήμιο.