Ενοικιάσεις γραφείων… με την ώρα – Οξύνονται τα προβλήματα της επαγγελματικής στέγης

Αποτελεί την άλλη όψη του πολυσυζητημένου και διαρκώς οξυνόμενου προβλήματος της έλλειψης προσιτής κατοικίας.

Ο λόγος για την αδυναμία πρόσβασης νέων αυτοαπασχολουμένων σε επαγγελματική στέγη εξαιτίας των διαρκώς αυξανόμενων ενοικίων, ιδίως στην Αθήνα.

Οπως προκύπτει από στοιχεία της πλατφόρμας αναζήτησης διαμερισμάτων «Σπιτόγατος», σε πανελλαδικό επίπεδο από το 2018 τα ενοίκια στα επαγγελματικά ακίνητα αυξάνονται διαρκώς, με την άνοδο στο κέντρο της Αθήνας να σκαρφαλώνει στο 1,3% μεταξύ Μαρτίου και Απριλίου 2024 έναντι 0,6% την ίδια περίοδο πέρυσι.

Προσπαθώντας να βρουν έναν χώρο να στεγάσει τα πρώτα τους επαγγελματικά βήματα, οι νέοι αυτοαπασχολούμενοι πιάνονται από οποιοδήποτε «παραθυράκι» ανοίγεται στην αγορά ακινήτων, όπως την υπενοικίαση γραφείων με τον μήνα ή ακόμα και με την ώρα. Αλλοι καταφεύγουν σε συγκροτήματα ημερήσιων γραφείων (workspaces), ακόμα και σε λόμπι ξενοδοχείων ή καφετέριες.

Ανέστιοι δικηγόροι.

«Στην Αθήνα η αναζήτηση επαγγελματικής στέγης είναι πιο δύσκολη σε σχέση με την επαρχία» λέει στα «ΝΕΑ» η δικηγόρος Κατερίνα Παπαδημητράκη, υπογραμμίζοντας ότι τα ενοίκια ξεκινούν από τα 300 ευρώ, ποσό απαγορευτικό για έναν νέο δικηγόρο ιδίως μετά την πρόσφατη θέσπιση τεκμηρίων.

Ως εκ τούτου πολλοί στρέφονται στη συστέγαση ή σε κάποια δομή ενοικίου με την ώρα, όπως αυτή που τον τελευταίο μήνα προσφέρει το Αθηναϊκό Κέντρο Κατάρτισης και Εκπαίδευσης Διαμεσολαβητών (ΑΚΚΕΔ) του ΔΣΑ.

Πρόκειται για το πρόγραμμα «Φειδίου 18 η κοινή μας στέγη» το οποίο, όπως εξηγεί η πρόεδρος του ΑΚΚΕΔ, Αννα Ζουρνατζή, «απευθύνεται σε δικηγόρους για την πραγματοποίηση των επαγγελματικών τους ραντεβού, τον χρόνο που δεν διεξάγονται εκπαιδεύσεις διαμεσολάβησης».

Το αντίτιμο ανέρχεται σε 10 ευρώ συν ΦΠΑ, «περίπου το μισό από αυτό που χρεώνουν τα workspaces». Στις εγκαταστάσεις υπάρχει εξοπλισμός, όπως ηλεκτρονικός υπολογιστής, εκτυπωτής, σαρωτής κ.ά.

Οι οικονομικές δυσκολίες έχουν οδηγήσει χιλιάδες δικηγόρους να δηλώνουν ως επαγγελματική έδρα την κατοικία τους. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΔΣΑ Δημήτρη Βερβεσό, το 2023 το ποσοστό αυτό ανερχόταν στο 30% του δικηγορικού σώματος στο σύνολο της επικράτειας και στο 38% στην Αθήνα.

Αλλοι πάλι, όπως λέει στα «ΝΕΑ» ο πρόεδρος των μεσιτών Αθήνας – Αττικής Λευτέρης Ποταμιάνος, στρέφονται στην υπενοικίαση χώρων εντός γραφείων τρίτων.

Απαραίτητες προϋποθέσεις είναι το αρχικό μισθωτήριο συμβόλαιο να παρέχει δικαίωμα υπομίσθωσης και ο κώδικας δεοντολογίας των εμπλεκόμενων επαγγελματιών να επιτρέπει τη συστέγαση.

Το φαινόμενο της υπενοικίασης, συνεχίζει ο πρόεδρος των μεσιτών, αναπτύσσεται ραγδαία την τελευταία πενταετία και παρατηρείται κυρίως στο κέντρο της Αθήνας. Οφείλεται δε αφενός στην ανοδική πορεία των ενοικίων, αφετέρου στην κακή οικονομική κατάσταση πολλών ελευθέρων επαγγελματιών.

Οσο για το κόστος των χώρων που διατίθενται προς υπομίσθωση, εξαρτάται από την περιοχή. «Εχω ακούσει για δωμάτιο στο Κολωνάκι να ζητάνε ακόμα και 500 ευρώ» λέει ο Λευτέρης Ποταμιάνος.

Και οι ψυχολόγοι.

Αν στους δικηγόρους η μέθοδος της υπενοικίασης αφορά μηνιαίο μίσθωμα, σε άλλα επαγγέλματα αναπτύσσεται η υπομίσθωση με την ώρα.

Σε μια τέτοια λύση κατέφυγε η ψυχολόγος Ε.Π. προκειμένου να εξασφαλίσει έναν χώρο που θα μπορούσε να στεγάσει τα πρώτα της επαγγελματικά βήματα.

Ο συγκεκριμένος χώρος, στα νότια προάστια της Αθήνας, βρέθηκε μέσω μιας ομάδας στο Facebook όπου αναρτώνται σχετικές αγγελίες από χρήστες που κατά κανόνα είναι ανώνυμοι, καθώς η συμφωνία που συνάπτεται δεν είναι πάντοτε τυπικά νόμιμη.

«Το σκέφτηκα σαν μια πρακτική λύση για ένα επαγγελματικό ξεκίνημα» λέει η νεαρή ψυχολόγος στα «ΝΕΑ», εξηγώντας ότι το μοντέλο της υπενοικίασης ενός χώρου με την ώρα είναι συμφέρον μόνο σε περιπτώσεις εξαιρετικά περιορισμένης χρήσης του.

«Συμφέρει μόνο όσους χρειάζονται έναν χώρο για μία ή δύο ημέρες την εβδομάδα» σημειώνει, καθώς το ενοίκιο ανέρχεται στα 12 ευρώ ανά ώρα.

Υπογραμμίζει ότι πρόκειται για μια πρακτική που κερδίζει ολοένα έδαφος μεταξύ των νέων επαγγελματιών σε κλάδους όπως η ψυχολογία, η λογοθεραπεία, η εργοθεραπεία κ.ά. Τα απλησίαστα ενοίκια αποτελούν κι εδώ την πηγή που τροφοδοτεί το νέο αυτό μοντέλο υπομίσθωσης.

Τα workspaces.

Την παλαιότερη και πιο διαδεδομένη, πιθανώς, μορφή μίσθωσης επαγγελματικού χώρου με την ώρα αποτελούν τα συγκροτήματα ημερήσιων γραφείων.

Πρόκειται για τον κλάδο των workspaces, ο οποίος, όπως σημειώνει ο Λευτέρης Ποταμιάνος, κινείται δυναμικά, καθώς δίνει τη δυνατότητα εξασφάλισης φορολογικής έδρας και ενός χώρου για εργασία και ραντεβού χωρίς το υψηλό κόστος που συνεπάγεται η μακροχρόνια μίσθωση ενός γραφείου.

Αν και για πολλούς το φαινόμενο των workspaces είναι ταυτισμένο με τη μεταπανδημική περίοδο και την εκτεταμένη τηλεργασία, στην πραγματικότητα τέτοιοι χώροι υπάρχουν τα τελευταία 20 χρόνια στην Ελλάδα, με τις περισσότερες εγκαταστάσεις να βρίσκονται στο κέντρο της Αθήνας.

Πιο μετριοπαθής είναι η εκτίμηση του Γιάννη Ξυλά, ιδρυτή και ιδιοκτήτη της Geoaxis, ο οποίος επισημαίνει ότι η εν λόγω αγορά «περίμενε μια πολύ μεγάλη ανάπτυξη μετά τον κορωνοϊό, η οποία δεν ήρθε, λόγω της επιστροφής στο γραφείο αλλά και του γεγονότος ότι κάποιοι εργαζόμενοι βολεύτηκαν με την τηλεργασία».

Οσο για το κοινό των workspaces, αυτό – όπως σημειώνει – αποτελείται από φοιτητές και ψηφιακούς νομάδες μέχρι στελέχη επιχειρήσεων.