Σε οριακή επί τα χείρω αναθεώρηση της εκτίμησης της για τον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας φέτος, περιλαμβάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις εαρινές της εκτιμήσεις που δόθηκαν σήμερα στη δημοσιότητα. Η Κομισιόν εκτιμά ότι ο ρυθμός ανάπτυξης που θα πετύχει ελληνική οικονομία θα είναι της τάξης του 2,2%, έναντι προηγούμενης πρόβλεψης για 2,3%, ενώ για το 2025 διατηρεί την πρόβλεψη στο 2,3%. Η διόρθωση προήλθε και μετά την χαμηλότερη επίδοση του 2023 (2% έναντι 2,4% που αναμενόταν). Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή «βλέπει» ταχεία αποκλιμάκωση του χρέους.
Την ίδια στιγμή, ο πληθωρισμός (εναρμονισμένος) εκτιμάται ότι θα υποχωρήσει στο 2,1% (πάνω από το όριο που θέτει η ΕΚΤ) από το 2,8% φέτος.
Αναφορικά με τα δημοσιονομικά, η πρόβλεψή της για το πρωτογενές πλεόνασμα είναι επίσης διορθωμένη σε σχέση με τις προηγούμενες εκτιμήσεις. Για το 2024 υπολογίζει το πρωτογενές πλεόνασμα στο 2,3% του ΑΕΠ και για το 2025 στο 2,4%, έναντι προηγούμενης πρόβλεψης για 2,5 και 2,6% του ΑΕΠ.
Ωστόσο, οι δημοσιονομικές προοπτικές εξακολουθούν να υπόκεινται σε κινδύνους. Όπως τονίζει η Επιτροπή, αρνητικό αντίκτυπο μπορεί να έχουν οι εκκρεμείς νομικές υποθέσεις, οι περισσότερες συνδέονται με υποθέσεις κατά της Εταιρείας Δημόσιας Περιουσίας (ΕΤΑΔ). Επίσης, με την αύξηση του κατώτατου μισθού ασκούνται μισθολογικές πιέσεις στο δημόσιο τομέα. Αντίθετα, τα μέτρα που έχουν ληφθεί για τη βελτίωση της φορολογικής συμμόρφωσης θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε έσοδα υψηλότερα από ό,τι προβλέπονται σήμερα.
Παράλληλα η ανεργία το 2024 θα αγγίξει το το 10,3% και θα, μειωθεί στο 9,7% το 2025, ενώ το δημόσιο χρέος θα φτάσει φέτος το 153,9% του ΑΕΠ και θα μειωθεί στο 149,3% το επόμενο έτος.
Συγκράτηση δαπανών και έλλειμμα
Η συγκράτηση των δαπανών και η αύξηση των εσόδων συμβάλλουν στη μείωση του ελλείμματος και του δημόσιου χρέους. Το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης μειώθηκε από 2,5% του ΑΕΠ το 2022 σε 1,6% το 2023, κυρίως λόγω της σταδιακής κατάργησης των μέτρων που εφαρμόζονταν για τον μετριασμό των επιπτώσεων των υψηλών τιμών της ενέργειας.
Το έλλειμμα του προϋπολογισμού της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται να μειωθεί περαιτέρω στο 1,2% του ΑΕΠ το 2024. Κυρίως λόγω της συγκρατημένης αύξησης των τρεχουσών δαπανών. Η πρόβλεψη λαμβάνει υπόψη την μεταρρύθμιση αύξησης των εσόδων της φορολογίας των αυτοαπασχολούμενων, η οποία αφενός περιλαμβάνει τη μείωση 50% της εισφοράς αλληλεγγύης και, αφετέρου, εφαρμόζεται το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα για τους ελεύθερους επαγγελματίες για τον υπολογισμό των υποχρεώσεων φόρου εισοδήματος.
Όπως επισημαίνεται, όλα τα μέτρα στήριξης στην ενέργεια πρέπει να καταργηθούν σταδιακά καθώς μόνο ορισμένα δευτερεύοντα μέτρα παραμένουν σε ισχύ μετά το 2023, τα οποία μονιμοποιήθηκαν, με δημοσιονομικό κόστος περίπου 0,1% του ΑΕΠ.
Το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω στο 0,8% του ΑΕΠ το 2025 με βάση αμετάβλητες πολιτικές. Αυτή η πτώση αναμένεται να υποστηριχθεί από τη αύξηση του δημόσιου μισθολογίου.
Η περαιτέρω μείωση κατά 0,5% των ασφαλιστικών εισφορών και η πλήρης κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης στους αυτοαπασχολούμενους αναμένεται να μειώσει την αύξηση των εσόδων.
Ταχεία πτώση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ
Το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ μειώθηκε στο 161,9% το 2023, λόγω της αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ και το πρωτογενές πλεόνασμα. Μάλιστα το 2024 αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω στο 153,9% του ΑΕΠ το 2024 και στο 149,3% το 2025. Σε αυτό θα συμβάλλουν η αύξηση των πρωτογενών πλεονασμάτων, ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ και στις προσαρμογές των αποθεμάτων που σχετίζονται μεταξύ άλλων με τα σημαντικά έσοδα από την Εγνατία και την Αττική Οδό.
Αγορά εργασίας
Ο κατακερματισμός της αγοράς εργασίας αναμένεται να επιβραδύνει την ανάπτυξη της απασχόλησης. Το 2023, η αγορά εργασίας συνέχισε να ενισχύεται λόγω της σταθερής οικονομικής δραστηριότητας, με το ποσοστό ανεργίας μειώνεται σε 11,1%. Παρά την ακόμη υψηλή ανεργία, τα ποσοστά κενών θέσεων αυξάνονται, υποδεικνύοντας αυξανόμενες ελλείψεις στην αγορά εργασίας σε ορισμένους τομείς. Η απασχόληση προβλέπεται απασχόληση να αυξηθεί περαιτέρω, αλλά η αύξηση είναι πιθανό να περιοριστεί από τον κατακερματισμό της αγοράς εργασίας, ειδικά λόγω αναντιστοιχιών δεξιοτήτων και λόγω χαμηλού ποσοστού δραστηριότητας. Η Ονομαστική αποζημίωση ανά εργαζόμενο αναμένεται να αυξηθεί με χαμηλότερο ρυθμό, αλλά να παραμείνουν σταθεροί υπερβαίνοντας τον πληθωρισμό, ως αποτέλεσμα της πρόσφατης αύξησης του κατώτατου μισθού, της αύξησης των μισθών στο δημόσιο τομέα και της αυστηροποίησης στην αγορά εργασίας.
Επενδύσεις και Ταμείο Ανάκαμψης
Η ανάπτυξη τροφοδοτήθηκε κυρίως από την ιδιωτική κατανάλωση, ως αποτέλεσμα της αύξησης του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος, από τις επενδύσεις στις κατασκευές και από τις εξαγωγές.
Πλέον, με τη συσσωρευμένη ζήτηση να έχει σε μεγάλο βαθμό εξαντληθεί, η ιδιωτική κατανάλωση υποστηρίζεται κυρίως από την αύξηση των εισοδημάτων και αναμένεται να αυξηθεί με ελαφρώς χαμηλότερο ρυθμό το 2024.
Η σταδιακή χαλάρωση των συνθηκών χρηματοδότησης και η επιτάχυνση της υλοποίησης έργων του Ταμείου Ανάκαμψης αναμένεται να τονώσουν τις επενδύσεις, οι οποίες προβλέπονται αυξημένες κατά 6,7% το 2024 (από 4% το 2023).
Η σταδιακή ανάκαμψη της εξωτερικής ζήτησης αναμένεται επίσης να υποστηρίξει την ανάπτυξη των εξαγωγών, ενώ η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας οδηγεί σε υψηλότερα μερίδια αγοράς στις εξαγωγές.
