Έχοντας απομείνει λιγότερο από έναν μήνα για τις ευρωεκλογές, εκατομμύρια πολίτες κρατών μελών της ΕΕ αναρωτιούνται πως επηρεάζει το μπλοκ τις ζωές τους.

Επιχειρώντας ο καθηγητής στο διοικητικό και στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο στο Πανεπιστήμιο της Ναβάρας Ζοσέμπα Φερνάντεζ Γκαθτέα να δώσει απάντηση, εντόπισε τέσσερις τομείς που οι Βρυξέλλες επηρεάζουν την καθημερινότητα των Ευρωπαίων.

Τιμές ηλεκτρικής ενέργειας και καυσίμων

Η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας εξαρτάται σημαντικά από τις ενέργειες της ΕΕ. Γίναμε μάρτυρες αυτού το 2022, όταν η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία πυροδότησε κρίση εφοδιασμού σε ενέργεια σε μεγάλο μέρος της ηπείρου.

Η ΕΕ απάντησε με ένα μπαράζ τόσο διαρθρωτικών όσο και δημοσιονομικών μέτρων που αποσκοπούσαν στη διασφάλιση του εφοδιασμού με φυσικό αέριο και στη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας. Επιδίωξαν επίσης να παρέμβουν στις τιμές του φυσικού αερίου μέσω διορθωτικών μηχανισμών τιμών, περιορίζοντας έτσι τις αυξήσεις των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας.

Στην Ισπανία, για παράδειγμα, στους οδηγούς που αντιμετώπιζαν τις ραγδαίες τιμές έλαβαν έκπτωση 20 λεπτών ανά λίτρο καυσίμου από τον Απρίλιο του 2022 έως το τέλος του έτους.

Αγροτική ρύθμιση

Όπως έδειξαν και οι μεγάλες κινητοποιήσεις των αγροτών τον χειμώνα, η νομοθεσία της ΕΕ – όπως η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία ή οι προτεινόμενοι (και στη συνέχεια αποσυρμένοι) κανονισμοί της Επιτροπής για τα φυτοφάρμακα, γίνονται ιδιαίτερα αισθητοί.

Ωστόσο, το σύνθετο σύστημα των ζωτικής σημασίας αγροτικών επιδοτήσεων προέρχεται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ και βασίζεται σε τρία νομοθετήματα: 2021/2115, 2021/2116 και 2021/2117.

Τεχνητή νοημοσύνη

Ο νόμος περί τεχνητής νοημοσύνης εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα 27 κράτη μέλη τον Φεβρουάριο. Μόλις τεθεί σε ισχύ, οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην εσωτερική αγορά θα πρέπει να αξιολογήσουν το επίπεδο κινδύνου που ενέχουν τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης που χρησιμοποιούν.

Θα πρέπει επίσης να λάβουν μέτρα ασφαλείας για τη διασφάλιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων των ατόμων που θίγονται από τη δραστηριότητά τους. Αυτά περιλαμβάνουν το δικαίωμα αμφισβήτησης αθέμιτων διακρίσεων όταν οι αποφάσεις λαμβάνονται από αλγοριθμικά συστήματα.

Ο κανονισμός δέχεται ήδη επικρίσεις για τις αρνητικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει στον κλάδο, καθώς οι επικριτές λένε ότι θα συνεπάγεται πρόσθετο κόστος, θα αποθαρρύνει την καινοτομία και θα μειώσει την ανταγωνιστικότητα.

Ωστόσο, ο Γκαθτέα είναι πεπεισμένος ότι ο κανόνας είναι πρωτοποριακός στην προστασία των πολιτών από, για παράδειγμα, άστοχη χρήση λογισμικού αναγνώρισης προσώπου από τις δυνάμεις ασφαλείας.

Κοινωνικά μέτρα

Ορισμένα από τα κοινωνικά μέτρα της ΕΕ είναι ίσως πιο περιορισμένης εμβέλειας και αφορούν συγκεκριμένους τομείς, όπως την οδηγία για την ισορροπία της επαγγελματικής ζωής των γονέων και των κηδεμόνων και η προτεινόμενη οδηγία για την ευρωπαϊκή κάρτα αναπηρίας.

Παλιότερα παραδείγματα

Ο ακαδημαϊκός υπενθυμίζει και παλαιότερες ρυθμίσεις που επηρέαζαν εκατομμύρια πολίτες. Για παράδειγμα οι πιστωτικές μονάδες ECTS (Ευρωπαϊκό Σύστημα Μεταφοράς και Συσσώρευσης Πιστώσεων) οι οποίες από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 επιτρέπουν την ομαλή μετακίνηση φοιτητών μεταξύ πανεπιστημίων εντός της Ευρώπης.

Ομοίως με τις άδειες οδήγησης, οι πολίτες της ΕΕ μπορούν να περνούν ανεμπόδιστα τα διεθνή σύνορα με αυτοκίνητο, καθώς οι άδειες οδήγησης της ΕΕ αναγνωρίζονται σε ολόκληρη την ήπειρο.

Επίσης στους ταξιδιώτες πολίτες της ΕΕ παρέχεται η ίδια περίθαλψη με τους κατοίκους της χώρας υποδοχής σύμφωνα με την οδηγία του 2011 για τη διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη.

Στα αεροπορικά ταξίδια εάν μια πτήση καθυστερήσει σοβαρά, οι επιβάτες πιθανότατα δικαιούνται αποζημίωση σύμφωνα με τους όρους ενός κανονισμού της ΕΕ του 2004.

Άραγε όμως, οι κανόνες επηρεάζουν αρνητικά ή θετικά σε πολλά άλλα θέματα;