Τριετές πρόγραμμα λιτότητας για να αντιμετωπιστεί η συνεχής αύξηση των τιμών που «τρέχει» με 70% σε ετήσια βάση θέλει να εφαρμόσει τώρα η Τουρκία. Πρόκειται κυρίως για περικοπές στον δημόσιο τομέα, οι οποίες έχουν μπει ήδη στο μικροσκόπιο των αγορών για να κριθεί κατά πόσο θα μπορούσαν να είναι αποτελεσματικές. Τα μέτρα αναμένεται να πλήξουν τους ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας, αλλά φαίνεται ότι η υιοθέτησή τους κρίνεται απαραίτητη λόγω των συνεχών ανατιμήσεων σε προϊόντα και σε υπηρεσίες.
Τα μέτρα
Ανάμεσα στα υπόλοιπα ο υπουργός Οικονομικών Μεχμέτ Σιμσέκ και το επιτελείο του προχωρούν στις εξής κινήσεις στον τομέα του Δημοσίου για να «ξορκίσουν» τον πληθωρισμό τους επόμενους 36 μήνες:
– Οι δημόσιες υπηρεσίες δεν θα μπορούν να αγοράζουν και να νοικιάζουν λιμουζίνες και άλλα αυτοκίνητα για κρατική χρήση, με εξαίρεση οχήματα που απαιτούνται για την εύρυθμη λειτουργία των σωμάτων ασφαλείας και των υπηρεσιών υγείας και άμυνας.
– Θα περιοριστεί η χρήση εισαγόμενων οχημάτων από κρατικές υπηρεσίες.
– Θα παύσει η αγορά και κατασκευή νέων κρατικών κτιρίων για το διάστημα των τριών ετών.
– Θα παύσουν οι διοργανώσεις κρατικών δραστηριοτήτων όπως ταξίδια, κοκτέιλ και δείπνα, εκτός αν πρόκειται για διεθνείς συναντήσεις ή εθνικές εορτές.
– Ο αριθμός των νέων προσλήψεων στο Δημόσιο δεν θα πρέπει να ξεπερνά για τρία χρόνια τον αριθμό όσων αποχωρούν με σύνταξη ή από άλλες αιτίες.
– Τα κεφάλαια που κατανέμονται για την αγορά αγαθών και υπηρεσιών από κρατικές υπηρεσίες και θεσμούς θα μειωθούν κατά 10% και αυτά για επενδύσεις κατά 15%. Εξαιρούνται οι περιοχές που επλήγησαν από τον σεισμό του Φεβρουαρίου του 2023.
– Θα παγώσουν οι μισθοί δημοσίων υπαλλήλων που κατέχουν διευθυντικές θέσεις. Δεν δόθηκαν λεπτομέρειες για τους μισθούς δημοσίων υπαλλήλων σε κατώτερα κλιμάκια. Τον Απρίλιο ο υπουργός Εργασίας της Τουρκίας Βεντάτ Ισικάν είχε ανακοινώσει πάγωμα του κατώτατου μισθού, που συνήθως αυξάνεται λόγω πληθωρισμού κάθε Ιούλιο. Τον Ιανουάριο ο κατώτατος μισθός είχε αυξηθεί κατά σχεδόν 50%, στις 17.000 λίρες Τουρκίας ή στα 528 δολάρια ΗΠΑ.
Η παρέμβαση Σιμσέκ
Η πρώτη προτεραιότητα είναι να μειωθεί ο πληθωρισμός στη χώρα από 70% σήμερα σε 38% έως το τέλος του 2024, σε 14% το 2025 και σε μονοψήφιο ποσοστό στο τέλος του 2026, ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών της Τουρκίας και δεξί χέρι του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, Μεχμέτ Σιμσέκ, μιλώντας από τις Βρυξέλλες σε εκδήλωση του Ινστιτούτου Bruegel. Ο ίδιος υποσχέθηκε ακόμη ενίσχυση της θέσης της χώρας με δημοσιονομική εξυγίανση και μετασχηματισμό της οικονομίας με τη βοήθεια νέας βιομηχανικής πολιτικής.
«Θα προχωρήσουμε σε ολοκληρωμένη αναθεώρηση δαπανών. Ανακοινώσαμε μειώσεις δαπανών, ανακατεύθυνση επενδυτικών δαπανών σε πιο παραγωγικούς τομείς για να γίνει πιο ανταγωνιστική η Τουρκία. Θα προτείνουμε νέα μέτρα για επέκταση της φορολογικής βάσης, αντιμετώπιση της σκιώδους οικονομίας», υποσχέθηκε ο Σιμσέκ.
Ο υπουργός Οικονομικών έχει επιβλέψει σημαντική στροφή σε πιο συμβατικές οικονομικές, δημοσιονομικές και νομισματικές πολιτικές από τότε που επανεξελέγη ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πριν από έναν χρόνο. Η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας το διάστημα αυτό έχει αυξήσει τα επιτόκια δανεισμού σε στερλίνες στο 50%, από 8,5% που ήταν μόλις τον περασμένο Ιούνιο. Η Τουρκία προβλέπει δημοσιονομικό έλλειμμα στο 6,4% του ΑΕΠ φέτος ή περίπου 2,7 τρισεκατομμύρια λίρες (84 δισεκατομμύρια δολάρια).
Αναλυτές ανέφεραν ότι ένας από τους σκοπούς των περικοπών θα μπορούσε να είναι η μείωση των δαπανών για πρακτικές που θα μπορούσαν να θεωρηθούν υπερβολικές ή ακόμη και διεφθαρμένες, όπως η χρήση πολυτελών οχημάτων από κυβερνητικούς αξιωματούχους. Αυτό θα μπορούσε εκτός από την οικονομία να τονώσει και την εικόνα του κυβερνώντος κόμματος AKP του Ερντογάν, το οποίο υπέστη ήττες στις τοπικές εκλογές στα τέλη Μαρτίου.
