Ενα νησί ριζωμένο στο απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου δείχνει τον δρόμο για τη βιωσιμότητα των ελληνικών θαλασσών. Οι ψαράδες της Αμοργού έχουν καταστήσει το νησί τους πρότυπο οικολογίας: Τους μήνες Απρίλιο και Μάιο, βασική περίοδο αναπαραγωγής για τα περισσότερα είδη ψαριών, σταματούν την αλιεία και καθαρίζουν με τα καΐκια τους τις βορεινές ακτές του νησιού που έχουν γεμίσει με σκουπίδια, κυρίως πλαστικά, κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Η απορρύπανση των ακτών έχει ήδη ξεκινήσει, ενώ πριν από λίγες ημέρες έστειλαν για ανακύκλωση 2 τόνους παλιά δίχτυα, από τα οποία θα φτιαχτούν νέα προϊόντα, ρούχα, τσάντες, ακόμα και έπιπλα.

Το πρωτοποριακό πρόγραμμα, με το όνομα «Αμοργόραμα», αποτελεί μια καινοτομία απολύτως αναγκαία για το περιβάλλον: έρευνες κάνουν λόγο για κάθετη μείωση των ιχθυοαποθεμάτων στο Αιγαίο, ενώ σύμφωνα με εκτιμήσεις το 2050 οι θάλασσες παγκοσμίως θα περιέχουν περισσότερα πλαστικά απόβλητα από ό,τι ψάρια… Σύμφωνα με τα στοιχεία, στη Μεσόγειο το 75% των ιχθυοαποθεμάτων είναι υπεραλιευμένα και η θαλάσσια βιοποικιλότητα μειώνεται ραγδαία, κατάσταση που επιδεινώνεται από την κλιματική αλλαγή, την εισβολή ξενικών ειδών και τις πιέσεις που προκαλούν στα θαλάσσια οικοσυστήματα οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες, όπως ο μαζικός τουρισμός και οι εξορύξεις.

Προβληματισμός

Στην Αμοργό ζουν σήμερα περίπου 40 ψαράδες. Ο προβληματισμός τους ξεκίνησε πριν από μερικά χρόνια, όταν ξαφνικά άρχισαν να βλέπουν τα δίχτυα τους να αδειάζουν και τις ακτές τους να έχουν μετατραπεί σε χωματερές. «Σήμερα πιάνουμε το 1/3 των ψαριών από ό,τι παλαιότερα. Χάνεται ένα εισόδημα με το οποίο κάποτε ζούσαμε τις οικογένειές μας. Και θέλουμε να γίνουμε μέρος της λύσης αυτού του προβλήματος» λέει ο Μιχάλης Κρόσμαν, πρόεδρος του Επαγγελματικού Αλιευτικού Συλλόγου Αμοργού.

Μπουκάλια, δίχτυα από ανεμότρατες, μπετόνια και άλλα πλαστικά συλλέγονται από τις ακτές

Ετσι, αποφάσισαν να δράσουν με σκοπό να προστατεύσουν την παράκτια αλιεία και να αντιδράσουν στη ρύπανση της θάλασσας χρησιμοποιώντας τα καΐκια τους και τις γνώσεις τους για την τοπογραφία της περιοχής. Παράλληλα, έχουν αντικαταστήσει σε μεγάλο βαθμό τα αλιευτικά τους εργαλεία με άλλα, πιο βιώσιμα.

Μπουκάλια, δίχτυα από ανεμότρατες, μπετόνια και άλλα πλαστικά συλλέγονται από τις ακτές. «Φέτος μέχρι στιγμής έχουμε γεμίσει μισό κοντέινερ. Θα συνεχίσουμε τις δράσεις καθαρισμού ως τις αρχές Ιουνίου, καιρού επιτρέποντος» αναφέρει ο Μιχάλης Κρόσμαν, ο οποίος έχει έρθει σε επαφή και με ψαράδες από άλλες περιοχές της χώρας που εξέφρασαν ενδιαφέρον για την πρωτοβουλία τους: «Η αλιευτική κοινότητα της Ελλάδας κοιτάζει σήμερα τι θα γίνει στην Αμοργό. Αν πετύχει η Αμοργός, τότε υπάρχει ελπίδα» λέει. Οι ψαράδες της Αμοργού βρίσκονται σε συζητήσεις με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, το οποίο εξετάζει το ενδεχόμενο να θεσμοθετήσει το «Αμοργόραμα» ανοίγοντας τον δρόμο για επέκταση του προγράμματος και σε άλλες περιοχές.

Επιδότηση

Τμήμα του χαμένου εισοδήματος των αμοργιανών ψαράδων, που απέχουν δύο μήνες από την εργασία τους, αναπληρώνεται από τους περιβαλλοντικούς οργανισμούς Cyclades Preservation Fund και Blue Marine Foundation και από δωρεές πολιτών, όμως εξετάζεται το ενδεχόμενο να υπάρξει κάποιου είδους επιδότηση από το κράτος ώστε να καλυφθούν τουλάχιστον τα λειτουργικά έξοδα των καϊκιών που καθαρίζουν τις ακτές.

Μελέτη του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών που δημοσιεύθηκε πριν από μερικούς μήνες, η Αλιευτική Μελέτη Αμοργού, τεκμηρίωσε επιστημονικά την αναγκαιότητα δημιουργίας περιοχών περιορισμού αλιείας στο νησί για την προστασία των αλιευτικών πόρων και της βιοποικιλότητας. Οι ειδικοί πρότειναν οι περιοχές Κατάπολα, Νικουριά και Γραμβούσα της Αμοργού να προστατεύονται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, ενώ οι περιοχές που βρίσκονται 1,5 ναυτικό μίλι περιμετρικά του νησιού να προστατεύονται κατά τους μήνες Απρίλιο και Μάιο.

Παρόμοιες δράσεις με αυτήν των αμοργιανών ψαράδων λαμβάνουν χώρα και στο εξωτερικό, σε χώρες όπως η Ισπανία, η Γαλλία, η Κροατία. Επίσης, ενθαρρυντικά είναι τα αποτελέσματα των μέτρων που έχουν ληφθεί για τον Κεραμεικό Κόλπo στην Τουρκία: τέσσερις περιοχές του αποκλείστηκαν από την αλιεία πριν από μερικά χρόνια, με αποτέλεσμα το εισόδημα των ψαράδων να έχει αυξηθεί κατά 60% μέσα σε μία πενταετία.

Τελευταία Νέα