Σοβαρά ερωτήματα προκαλεί το μπαράζ των τελευταίων συλλήψεων κρατικών αξιωματούχων και στρατιωτικών στη Ρωσία, σε διάστημα λίγων μηνών.
Σύμφωνα με το Associated Press, εκίνησε τον περασμένο μήνα με τη σύλληψη του Ρώσου αναπληρωτή υπουργού Άμυνας. Στη συνέχεια, ο επικεφαλής της διεύθυνσης προσωπικού του υπουργείου οδηγήθηκε στο δικαστήριο. Αυτή την εβδομάδα, δύο ακόμη ανώτεροι στρατιωτικοί αξιωματούχοι συνελήφθησαν.
Όλοι αντιμετωπίζουν κατηγορίες για διαφθορά, τις οποίες έχουν αρνηθεί.
Το πλαίσιο
Το νέο κύμα συλλήψεων σε ανθρώπους που κατείχαν κομβικές θέσεις στον κρατικό μηχανισμό ξεκίνησε μόλις πριν ο Βλαντιμίρ Πούτιν ανανέωσε την εμπιστοσύνη του λαού για 5η φορά. Εκείνη την περίοδο μετακίνησε και τον στενό του συνεργάτη και Υπουργό Άμυνας της χώρας, Σεργκεϊ Σοϊγκού, σε άλλη θέση.
Αμέσως η σεναριολογία άρχισε να φουντώνει, γιατί ο Πρόεδρος της Ρωσίας προέβη σε αυτές τις κινήσεις, αν γίνεται κάτι στο παρασκήνιο και -κυρίως- αν ο Πούτιν θα έπαιρνε υπό την εποπτεία του το Υπουργείο Άμυνας, λόγω του πολέμου με την Ουκρανία.
Πόσο σοβαρή υπόθεση είναι η διαφθορά στη Ρωσία ;
Κατά τη διάρκεια πολλών δεκαετιών, άνθρωποι που κατείχαν ανώτατες θέσεις επωφελούνταν παράτυπα, βάζοντας πολλές φορές τον εαυτό τους στη δίνη των σκανδάλων. Αυτή είναι μια πραγματικότητα, κοινός τόπος για τη Ρωσία.
Όμως, διατυπώνεται η άποψη πως αυτός ακριβώς είναι και ο σκοπός του συστήματος. Να έχει, δηλαδή, ο καθένας από ένα «σκελετό στη ντουλάπα του» και βάσει αυτού το κράτος να τον «έχει στο χέρι». Αυτή, σύμφωνα με αναλυτές, είναι η λογική που διαπνέει και τον ίδιο τον Πούτιν.
Την ίδια ώρα, ο πόλεμος στην Ουκρανία οδήγησε (και εξακολουθεί να το κάνει) σε μεγάλες δαπάνες τη Ρωσία και συνεπώς σε μεγάλα επίπεδα διαφθοράς. Αυτή ακριβώς τη συνθήκη εκμεταλλεύτηκε ο Πούτιν, για τις εκκαθαρίσεις.
Ποιοι συνελήφθησαν;
Ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Άμυνας Τιμούρ Ιβάνοφ ήταν ο πρώτος και μέχρι στιγμής ο πιο υψηλόβαθμος.
Επέβλεπε μεγάλα στρατιωτικά κατασκευαστικά έργα με πρόσβαση σε τεράστια χρηματικά ποσά. Αυτά τα έργα περιελάμβαναν την ανοικοδόμηση του κατεστραμμένου λιμανιού της Μαριούπολης της Ουκρανίας.
Το Απρίλιο η κρατική ερευνητική επιτροπή τον χαρακτήρισε ύποπτο για δωροδοκία. Στο παρελθόν είχε κατηγορηθεί και από ον αείμνηστο αρχηγό της αντιπολίτευσης, Αλεξέι Ναβάλνι, ότι διάγει… δυσανάλογα πλούσιο βίο.
Έκτοτε, άλλες συλλήψεις με κατηγορίες δωροδοκίας, περιλαμβάνουν τον υποστράτηγο Yury Kuznetsov, επικεφαλής της διεύθυνσης προσωπικού του Υπουργείου Άμυνας, τον ταγματάρχη Ivan Popov, πρώην ανώτατο διοικητή στην Ουκρανία και τον υποστράτηγο Vadim Shamarin, υπαρχηγό του στρατιωτικού γενικού επιτελείου.
Η πέμπτη σύλληψη ήρθε πριν λίγες ημέρες. Ήταν ο Vladimir Verteletsky, από το τμήμα αμυντικών προμηθειών. Κατηγορήθηκε πως προκάλεσε ζημιές πάνω από 70 εκατομμύρια ρούβλια στο δημόσιο.
Γιατί έγιναν αυτές οι συλλήψεις ;
Το χρονικό πλαίσιο που έγιναν οι συλλήψεις των διοικητικών και στρατιωτικών αξιωματούχων κατέδειξε τον λόγο για τον οποίο συνέβησαν.
Η αλλαγή υπουργού, οι αυξανόμενες στρατιωτικές δαπάνες και η «αλλαγή πολιτικής» ήταν οι λόγοι το «φρένο» στη σπατάλη και κυρίως στη διαφθορά.
Άλλωστε, η Μόσχα δαπανά το 6.7% του ΑΕΠ της σε στρατιωτικές δαπάνες, ποσοστό ρεκόρ για τη μετα-σοβιετική εποχή.
Οι απόψεις ποικίλουν, για τους λόγους που οδήγησαν στο «καθάρισμα». Με μια πιο πολιτική ματιά, ο νέος υπουργός θέλησε να δώσει το μήνυμα πως από την ανάληψη των καθηκόντων του και μετά, τα πράγματα θα έπαιρναν διαφορετική τροπή.
Τι θα γίνει στο εξής ;
Σύμφωνα με αναλυτές, δεν αποκλείεται να γίνουν περισσότερες συλλήψεις, καθώς ο νέος υπουργός Άμυνας θέλει να δείξει ότι «υπάρχει ένα τίμημα που πρέπει να πληρωθεί» για τη διαφθορά, προκειμένου να τη χαλιναγωγήσει.
Ωστόσο, το φαινόμενο στο Ρωσικό κράτος είναι κάτι παραπάνω από ενδημικό. Και αυτό δύναται να προκαλέσει την κατάρρευση όλου του συστήματος.
Άλλωστε, σύμφωνα πάλι με τους ειδικούς, η συνέχιση του κύματος συλλήψεων και ο στιγματισμός των ανθρώπων αυτών θα μπορούσε να τους οδηγήσει ακόμη και στην παραίτηση, σε μια απέλπιδα προσπάθεια να εξαφανίσουν ενοχοποιητικά στοιχεία. Κι αυτό, όπως λένε, δεν είναι ένα μακρινό από την πραγματικότητα σενάριο.