Καταγγελίες προς την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) και μέσω του gov.gr, θα μπορούν πλέον να υποβάλλουν οι πολίτες όταν διαπιστώνουν παραβάσεις από τις μεγάλες διεθνείς ψηφιακές πλατφόρμες.
Στόχος είναι η καταπολέμηση φαινομένων, όπως η διάδοση παράνομου περιεχομένου στο Διαδίκτυο και η παραπληροφόρηση, καθώς και η αποτελεσματική θωράκιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων όλων των πολιτών – καταναλωτών.
Σημειώνεται, ότι η Ελλάδα, έχει ήδη υιοθετήσει την εφαρμογή της «Πράξης για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες» (νόμος 5099/2024), ενός κανονισμού που ισχύει πλέον σε όλες τις χώρες της Ευρώπης και περιλαμβάνει:
*Μέτρα για την καταπολέμηση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο, συμπεριλαμβανομένων των παράνομων αγαθών και υπηρεσιών.
*Νέους κανόνες για τον εντοπισμό των πωλητών στις ενδιάμεσες υπηρεσίες (marketplace), με στόχο την ενίσχυση της εμπιστοσύνης και την ευκολότερη αντιμετώπιση των απατεώνων.
*Νέες υποχρεώσεις των marketplace να ελέγχουν δειγματοληπτικά, με βάση τις υφιστάμενες βάσεις δεδομένων, κατά πόσον τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες που βρίσκονται στους ιστοτόπους τους είναι σύννομα.
*Συνεχείς προσπάθειες για την ενίσχυση της ιχνηλασιμότητας των προϊόντων μέσω προηγμένων τεχνολογικών λύσεων.
*Αποτελεσματικές διασφαλίσεις για τους χρήστες, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας αμφισβήτησης των αποφάσεων ελέγχου περιεχομένου των πλατφορμών, βάσει των υποχρεωτικών πληροφοριών που πρέπει πλέον να παρέχουν προς τους χρήστες όταν το περιεχόμενό τους αφαιρείται ή περιορίζεται.
*Μέτρα διαφάνειας ευρείας εμβέλειας για τις πλατφόρμες των marketplace, συμπεριλαμβανομένης της καλύτερης πληροφόρησης σχετικά με τους όρους και τις προϋποθέσεις, καθώς και της διαφάνειας σχετικά με τους αλγόριθμους που χρησιμοποιούνται για τη σύσταση περιεχομένου ή προϊόντων στους χρήστες.
*Νέες υποχρεώσεις για την προστασία των ανηλίκων σε οποιαδήποτε πλατφόρμα στην ΕΕ.
*Υποχρεώσεις για τις πολύ μεγάλες πλατφόρμες και μηχανές αναζήτησης, ώστε να αποτρέπουν την κατάχρηση των συστημάτων τους. Οι πλατφόρμες πρέπει να μετριάσουν κινδύνους, όπως η παραπληροφόρηση ή η χειραγώγηση των εκλογών, η βία κατά των γυναικών στον κυβερνοχώρο ή οι βλάβες σε ανηλίκους στο διαδίκτυο.
*Απαγορεύσεις στοχευμένων διαφημίσεων σε πλατφόρμες marketplace μέσω της κατάρτισης προφίλ παιδιών ή βάσει ειδικών κατηγοριών προσωπικών δεδομένων, όπως η εθνοτική καταγωγή, οι πολιτικές απόψεις ή ο γενετήσιος προσανατολισμός.
*Ενισχυμένη διαφάνεια για όλες τις διαφημίσεις σε ενδιάμεσες πλατφόρμες και τις εμπορικές επικοινωνίες των επηρεαστών γνώμης.
*Απαγόρευση της χρήσης των λεγόμενων «παραπλανητικών μοτίβων» στη διεπαφή των ενδιάμεσων πλατφορμών, όπου με παραπλανητικά τεχνάσματα χειραγωγούν τους χρήστες σε επιλογές που δεν προτίθενται να κάνουν.
Μέχρι σήμερα έχουν οριστεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή 23 μεγάλες πλατφόρμες και μηχανές αναζήτησης και συγκεκριμένα οι: Alibaba Ali Express, Amazon Store, Apple AppStore, Pornhub, Booking.com, Google Search, Google Play, Google Maps, Google Shopping, Youtube, Instagram, Facebook, LinkedIn, Pinterest, Snapchat, Stripchat, TikTok, X (πρώην Twitter), XVideos, Wikipedia, Zalando, Bing, Shein.
Ειδικότερα, οι πολίτες έχουν τη δυνατότητα να καταγγείλουν παραβιάσεις της «Πράξης για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες», με απλό και φιλικό τρόπο, είτε μέσω του gov.gr, είτε απευθείας στην ηλεκτρονική φόρμα υποβολής καταγγελίας της ΕΕΤΤ, καταγγέλλοντας τον πάροχο της ενδιάμεσης υπηρεσίας, αφού περιγράψουν τα απαραίτητα στοιχεία που τεκμηριώνουν την παράβαση.
Ακολούθως, μετά την υποβολή του σχετικού μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail), ενημερώνονται για την παραλαβή της καταγγελίας. Η ΕΕΤΤ αξιολογεί την καταγγελία και εάν κριθεί ότι παραβιάζει την «Πράξη για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες», εξετάζει εάν πρέπει να διεκπεραιωθεί από την ίδια ή εάν πρέπει να διαβιβαστεί σε άλλον φορέα.
Η ΕΕΤΤ ως Συντονιστής Ψηφιακών Υπηρεσιών για την Ελλάδα αξιολογεί εάν οι πάροχοι τηρούν τις υποχρεώσεις που θέτει η «Πράξη για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες» και διαχειρίζεται τις σχετικές καταγγελίες.
Ενδεικτικά παραδείγματα
*Μέσω ενός online marketplace, ο πολίτης βρίσκει ένα προϊόν που τον ενδιαφέρει. Επιθυμεί να διερευνήσει το σχετικό ηλεκτρονικό κατάστημα, όμως διαπιστώνει ότι στο συγκεκριμένο market place, μέσω του οποίου προβάλλεται το προϊόν, δεν υπάρχουν καθόλου οι απαιτούμενες χρήσιμες πληροφορίες. Κάθε online marketplace είναι υποχρεωμένο να έχει στοιχεία για όλους τους εμπόρους με τους οποίους συνεργάζεται. Η έλλειψη των στοιχείων αυτών συνιστά παράβαση της «Πράξης για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες» και μπορεί να γίνει καταγγελία στην ΕΕΤΤ.
*Ένα discussion forum έχει δημοσιεύσει τους όρους και τις προϋποθέσεις χρήσης της υπηρεσίας και ο ενδιαφερόμενος θεωρεί ότι κάποιοι όροι εισάγουν αυθαίρετες διακρίσεις, όπως απαγόρευση χρήσης από μετανάστες, ή παραβιάζουν την ελευθερία της έκφρασης. Η συγκεκριμένη περίπτωση θα συνιστούσε παράβαση της «Πράξης για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες» και αποτελεί, επίσης, λόγο καταγγελίας στην ΕΕΤΤ.
*Μία πλατφόρμα, για παράδειγμα ένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης, διέγραψε περιεχόμενο που κάποιος χρήστης έχει αναρτήσει, χωρίς να εξηγεί τους λόγους, δηλαδή ότι το έπραξε επειδή θεωρεί το προαναφερόμενο περιεχόμενό παράνομο ή αντίθετο προς τους όρους χρήσης της υπηρεσίας. Ο χρήστης μπορεί να υποβάλλει καταγγελία στην ΕΕΤΤ, λόγω της μη παροχής επαρκούς αιτιολόγησης για τον περιορισμό αυτό.