Πόσο λαϊφστάιλ χωρά στην προεκλογική περίοδο; Οσο οι αρχηγοί νιώθουν την ανάγκη να «χτίζουν» το προφίλ του προσιτού πολιτικού, προσδοκώντας ότι η εικόνα τους θα γίνεται ελκυστική σε απολιτίκ ομάδες κοινού ή άλλα που φαντάζουν περισσότερο προνομιακές για τους αντιπάλους τους, τόσο θα οδηγούνται σε «εναλλακτικές» καμπάνιες.
Οι στοχευμένες εμφανίσεις στα social media, σε θεματικά έντυπα και εκπομπές, που δεν καταπιάνονται με τη σκληρή πολιτική επικαιρότητα αλλά ευνοούν τις ανάλαφρες κουβέντες γύρω από κοινωνικά θέματα, έως και προσωπικά, δεν είναι πρωτόγνωρες.
Αυτός ο δρόμος άνοιξε για όλους πέρυσι, ενόψει των εθνικών εκλογών τότε. Μπροστά στην παραδοσιακά πιο χαλαρή ευρωκάλπη μετατρέπεται ξανά σε μέθοδο προσέγγισης ευρύτερων ακροατηρίων. Και αφού όλοι το κρίνουν, αλλά τελικά το κάνουν, είναι η… δοσολογία και το περιεχόμενο του λαϊφστάιλ της κάθε πλευράς αυτά που ανοίγουν πεδίο αντιπαράθεσης.
Κυριάκος Μητσοτάκης
Συνδυασμός χαλαρότητας και πολιτικής
Με το σκεπτικό του Κυριάκου Μητσοτάκη, η χαλαρότητα του TikTok μαζί με τις λιγότερο «βαριές» πολιτικά εμφανίσεις σε μη… παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης – σε ένα podcast, ένα γυναικείο περιοδικό, μια τοπική ραδιοσυχνότητα, ένα τηλεοπτικό σαλόνι της πρωινής ή μεσημεριανής ζώνης – είναι χρήσιμα για την προσέγγιση ευρύτερων ακροατηρίων. Κυρίως για τους 17άρηδες και τους 25άρηδες, ή τις γυναίκες που βρίσκονται συνήθως στη δεξαμενή των αναποφάσιστων. Αυτή η «συνταγή» του targeting, δηλαδή η προσπάθεια διείσδυσης σε απόμακρα κοινά, είναι σταθερή στο επικοινωνιακό «μενού» του Μητσοτάκη την τελευταία πενταετία.
Συγκεκριμένα, από το καλοκαίρι του 2019, όταν για πρώτη φορά επέλεξε να εμφανιστεί σε μεταμεσονύκτιο talk show. «Προσωπικά, δεν με ενδιαφέρει να γίνω viral. Με ενδιαφέρει η ουσία. Και η ευκαιρία να επικοινωνήσω με ευρύτερα κοινά. Οχι μόνο προς μία κατεύθυνση, αλλά αμφίδρομα» είπε (madamefigaro.gr), υποστηρίζοντας ότι προσέχει τα σχόλια στο TikTok. «Ετσι καταλαβαίνω καλύτερα τι θέλουν να ακούσουν και τι ζητούν από εμάς. Και από τη διάδραση αυτή προκύπτει, συχνά, η ανάγκη να μιλήσουμε περισσότερο για πολιτικές που απαντούν στα μεγάλα προβλήματα».
«Καλό το λαϊφστάιλ, αλλά δεν μπορεί να είναι μόνο αυτό. Πρέπει να υπάρχει περιεχόμενο» σχολιάζουν συνεργάτες του Μητσοτάκη, ενόσω ο ίδιος κατηγορεί τον αρχηγό του ΣΥΡΙΖΑ για «απολιτίκ λαϊφστάιλ». Με τα λόγια του εκείνος απλώς αξιοποιεί ευκαιρίες να δείχνει και μια διαφορετική πλευρά του. «Νιώθω ο εαυτός μου», τόσο στη Βουλή «όπου συζητούμε τις πολιτικές μας και συχνά σε υψηλούς τόνους, αφού εκεί συγκρούονται διαφορετικές αντιλήψεις», όσο και στο TikTok όπου «υπάρχει χώρος για χιούμορ και χαλαρή αλληλεπίδραση, αλλά και λιγότερος χρόνος για λεπτομέρειες, που απαιτεί να εστιάσουμε στα βασικά».
Στέφανος Κασσελάκης
Οχημα προς την αναγνωρισιμότητα
Λέγεται πως οι τηλεοπτικές εκπομπές «κοινωνικού τύπου» στις οποίες εμφανίζεται ο Στέφανος Κασσελάκης βρίσκονται στην κορυφή της τηλεθέασης για όσο ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζεται στην οθόνη. Το έμαθαν, πρώτοι απ’ όλους, οι εσωκομματικοί του αντίπαλοι – για τον Κασσελάκη, το λαϊφστάιλ έγινε όχημα για να γίνει γρήγορα γνωστός σε μια μερίδα πολιτών που δεν θα μπορούσε να τον μάθει με κανέναν πιο «παραδοσιακά πολιτικό» τρόπο, όντας ένα πρόσωπο χωρίς ένσημα στην κομματική επετηρίδα, χωρίς στελεχιακά γαλόνια.
Αυτή ακριβώς η υπέρμετρη χρήση του λαϊφστάιλ από τον Κασσελάκη (που πριν λίγες μέρες έδωσε συνέντευξη σε γνωστό youtuber) λοιδορείται τόσο από τη ΝΔ όσο και από το ΠΑΣΟΚ – με τον Νίκο Ανδρουλάκη να περιγράφει τον Κασσελάκη (λόγω της επιλογής του να προβάλλει την προσωπική του ζωή, το σπίτι, την καθημερινότητά του, ακόμα και τις κάλτσες του) ως «χρυσό χορηγό» του Μητσοτάκη. Ο Πρωθυπουργός, από την πλευρά του, περιγράφει τον Κασσελάκη ως παράγοντα «λαϊφστάιλ τοξικότητας», κατηγορώντας τον για «νέο περιτύλιγμα» σε μια συνταγή που ο ΣΥΡΙΖΑ χρησιμοποίησε και την περίοδο της κρίσης.
Ο κίνδυνος να θεωρηθεί πως ο Κασσελάκης δεν έχει προτάσεις, πάντως, είναι υπαρκτός και έχει γίνει αντιληπτός και από την Κουμουνδούρου. Γι’ αυτό, η προεκλογική καμπάνια του ΣΥΡΙΖΑ βασίζεται κατά κύριο λόγο στις πολιτικές θέσεις του κόμματος, τις οποίες αναλαμβάνει να παρουσιάσει ο πρόεδρός του – ενώ θα εμπεριέχονται και στις τελευταίες μεγάλες ομιλίες του. Ο φόβος της ελαφρότητας, σε κάθε περίπτωση, δεν φοβίζει την ηγετική ομάδα της αξιωματικής αντιπολίτευσης – ακόμα κι αν δημιουργεί προβλήματα. Ο ίδιος ο Κασσελάκης, όταν ερωτάται, ταυτίζει την παρουσίαση της προσωπικής του ζωής και το «ανοιχτό παράθυρο» στη ζωή του πέραν του ΣΥΡΙΖΑ με απόδειξη διαφάνειας.
Νίκος Ανδρουλάκης
Σε αναζήτηση της «χρυσής τομής»
«Να τα χρησιμοποιούμε και να μη μας χρησιμοποιούν»: αυτό είναι το μότο του Νίκου Ανδρουλάκη για την ελαφρότητα που απαιτεί η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τους πολιτικούς – και, μαζί, την αξιοποίηση της μη παραδοσιακά πολιτικής επικοινωνίας, που φέρνει στο προσκήνιο περισσότερο την προσωπικότητα και λιγότερο την πολιτική ταυτότητα. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ έχει δηλώσει «φύσει και θέσει» αντίθετος στο λαϊφστάιλ, θεωρώντας πως ένας αρχηγός κόμματος προσφέρει όταν ασκεί πολιτική και όχι όταν συμπεριφέρεται ως σελέμπριτι.
Με την επιλογή του αυτή έχει κερδίσει τη φήμη ενός κλειστού ατόμου, που κρατά την προσωπική του ζωή μακριά από τον φακό της δημοσιότητας, δυσκολεύοντας, λένε οι γνώστες της επικοινωνίας, και την επαφή του με τις νεότερες γενιές που θα κοιτάξουν όχι μόνο τις εξαγγελίες, αλλά και την προσωπικότητα εκείνου που επιλέγουν να ψηφίσουν – όπως αυτή προβάλλεται σε πιο χαλαρά περιβάλλοντα, τηλεοπτικά και διαδικτυακά.
Παρά όμως τη δεδομένη θέση του Ανδρουλάκη, κι εκείνος τις τελευταίες μέρες της καμπάνιας υπέπεσε στη γοητεία και την ανάγκη για λίγη «κλειδαρότρυπα»: η παρουσία του σε πρωινή εκπομπή (Alpha) ξεκίνησε με ερώτηση για τις οπαδικές προτιμήσεις του γιου του, ενώ στο TikTok το βίντεο με τις περισσότερες προβολές είναι αυτό στο οποίο πρωταγωνιστούν οι κοχλιοί που μαγείρεψε η μητέρα του σε περιοδεία στην Κρήτη. Η μέση οδός, η «χρυσή τομή» για τον Ανδρουλάκη περνάει και μέσα από το ρετρό παρελθόν του ΠΑΣΟΚ: οι ποπ αναφορές του brand που πριν από λίγα χρόνια περιγράφηκε ως «παλιό ΠΑΣΟΚ, ορθόδοξο», αλλά και η ηγετική μορφή του Ανδρέα Παπανδρέου, επιτρέπουν μια πιο «χαλαρή» απεύθυνση, χωρίς να αλλάζει την τακτική της σοβαρότητας που θέλει να αξιοποιεί η Χαριλάου Τρικούπη.