Αλλάζουν όλα στη λειτουργία των ιατροδικαστικών υπηρεσιών που εκσυγχρονίζονται και με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης δημιουργείται ένα νέο «μοντέλο», με στόχο να ανταποκρίνονται άμεσα και να συντρέχουν στο έργο των διωκτικών και δικαστικών Αρχών ως προς την ταχεία διερεύνηση σημαντικών κοινωνικών υποθέσεων όπως ενδοοικογενειακή βία, βία κατά ανηλίκων, αλλά και πράξεις κατά της γενετήσιας αξιοπρέπειας. «ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» αποκαλύπτουν τις βασικές αρχές του νομοσχεδίου που έχει ετοιμάσει η ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης – ο αρμόδιος υπουργός Γιώργος Φλωρίδης και ο υφυπουργός Ιωάννης Μπούγας – για την αναδιοργάνωση και την αναδιάρθρωση των ιατροδικαστικών υπηρεσιών. Ολες οι διαδικασίες προβλέπεται ότι θα γίνονται μέσω νέου πληροφοριακού συστήματος και της τεχνητής νοημοσύνης, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στην επιτάχυνση της διαδικασίας έκδοσης της ιατροδικαστικής έκθεσης και συνεισφέροντας στην επιτάχυνση της ποινικής διαδικασίας.
Αυτό πρακτικά σημαίνει πως σε υποθέσεις καταγγελιών για υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας, που βρίσκονται σε έξαρση τον τελευταίο καιρό, θα ολοκληρώνονται άμεσα οι ιατροδικαστικές εκθέσεις και θα διαβιβάζονται στο δικαστήριο ώστε ο φάκελος να είναι πλήρης και οι δικαστές να μπορούν να σχηματίσουν ασφαλή δικανική κρίση πριν εκδώσουν την ετυμηγορία τους.
Σύγχρονο μοντέλο. Με τις διατάξεις του νομοσχεδίου, στον σχεδιασμό του οποίου κομβικό ρόλο είχε η υπηρεσιακή γραμματέας του υπουργείου Δικαιοσύνης Βίκυ Γιαβή, επιχειρείται οι ιατροδικαστικές υπηρεσίες να γυρίσουν σελίδα και να λειτουργούν με βάση ένα σύγχρονο μοντέλο, έχοντας στη διάθεσή τους οι ιατροδικαστές τα πλέον σύγχρονα εργαλεία.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, μέσα από ένα ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα – που θεωρείται, όπως λένε όσοι γνωρίζουν τις λεπτομέρειες λειτουργίας του, πρωτοπόρο στην Ευρώπη –, άμεσα θα εκδίδεται η ιατροδικαστική έκθεση. Για την επίτευξη αυτού του σκοπού κομβικός είναι ο ρόλος του Πανεπιστημίου Πειραιώς στο πλαίσιο της προγραμματικής σύμβασης του υπουργείου Δικαιοσύνης, το οποίο και θα υλοποιήσει το έργο μέσω του Εργαστηρίου Υπολογιστικής Βιοϊατρικής. Εργο που είναι χρηματοδοτούμενο από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και αποβλέπει στην ανάπτυξη και λειτουργία μιας ολοκληρωμένης υπηρεσίας ηλεκτρονικής υποστήριξης, παρακολούθησης και διαχείρισης των διαδικασιών που ακολουθούνται από τις ιατροδικαστικές υπηρεσίες του κράτους, οι οποίες αποτελούν υπηρεσίες του υπουργείου Δικαιοσύνης.
Ψηφιοποίηση. Συγκεκριμένα, προβλέπεται η υλοποίηση ενός πληροφοριακού συστήματος το οποίο θα ψηφιοποιήσει όλες τις διαδικασίες που ακολουθούνται από τους ιατροδικαστές αλλά και τους εκπροσώπους των διωκτικών και δικαστικών Αρχών. Με τη χρήση όλων των δυνατοτήτων που παρέχονται από τη σύγχρονη τεχνολογία, τα δεδομένα (κείμενο, φωτογραφίες μέσω κάμερας ή άλλα αρχεία) θα συνοψίζονται στον αντίστοιχο ψηφιακό φάκελο του συστήματος, ο οποίος θα τηρείται σε ασφαλές κέντρο δεδομένων, με απόλυτη διασφάλιση των προσωπικών δεδομένων (GDPR).
Με βάση αυτά τα δεδομένα, ο ιατροδικαστής θα έχει τη δυνατότητα ανεύρεσης – μέσω έξυπνης αναζήτησης – συναφών περιπτώσεων με την τρέχουσα υπόθεση, και με τον σταδιακό εμπλουτισμό της βάσης δεδομένων θα καταστεί εφικτή μέσω μηχανικής μάθησης η παραγωγή δεδομένων, τα οποία θα έχουν σημαντικό ερευνητικό αντίκτυπο στον τομέα της αναγνώρισης προτύπων. Με τον τρόπο αυτό θα αξιοποιηθούν τα πλεονεκτήματα της τεχνητής νοημοσύνης και θα υποβοηθηθεί ο ιατροδικαστής στη διαμόρφωση των συμπερασμάτων του για μια σειρά σημαντικών υποθέσεων, όπως ενδοοικογενειακής ή έμφυλης βίας, υποθέσεις με θύματα ανήλικα, αλλά και υποθέσεις βιασμού ή σεξουαλικής κακοποίησης.
Για να μειωθεί μάλιστα ο χρόνος που απαιτείται σε περίπτωση διενέργειας τοξικολογικών εξετάσεων, που πολύ συχνά είναι αναγκαίες για την πλήρη διερεύνηση μιας υπόθεσης που φτάνει στη Δικαιοσύνη, προβλέπεται η δυνατότητα υπογραφής «μνημονίων» με πανεπιστημιακά και νοσηλευτικά ιδρύματα, ώστε να ολοκληρώνεται μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα όλο το φάσμα των αναγκαίων εξετάσεων που απαιτείται να έχουν στα χέρια τους οι δικαστές πριν κρίνουν μια υπόθεση.
Το νομοσχέδιο, που σύντομα θα είναι έτοιμο προς διαβούλευση, είναι αποτέλεσμα πολύμηνης προσπάθειας και αναλυτικής καταγραφής όλων των υποθέσεων που έφτασαν τον τελευταίο χρόνο στις ιατροδικαστικές υπηρεσίες, εκτιμάται δε ότι θα βοηθήσει όχι μόνο στην ταχύτερη σύνταξη των εκθέσεων, αλλά και στη διαφάνεια κάθε βήματος ώστε να μην υπάρχουν αμφισβητήσεις από τα διάδικα μέρη.