«Θα κάνω τα πάντα τα επόμενα πέντε χρόνια, ώστε να μην υπάρχει πλέον λόγος να ψηφίζει κανείς τα άκρα», είχε υποσχεθεί το 2017 ο νέος τότε Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν. Έκτοτε, περάσανε πάνω από 7 χρόνια και η ακροδεξιά στη Γαλλία είναι περισσότερο ισχυρή παρά ποτέ.
Τι πήγε λάθος;
Την Πέμπτη 6 Ιουνίου ο Μακρόν, σε μια απέλπιδα προσπάθεια να ενισχύσει τον κυβερνητικό συνασπισμό ενώπιον των ευρωεκλογών, κάλεσε τους Γάλλους ψηφοφόρους –αν και θεσμικά κρίνεται η πράξη του- να μην ψηφίσουν υπέρ της ακροδεξιάς, γιατί αυτό, υποστήριξε, εγκυμονούσε κινδύνους.
Την ίδια στιγμή, τα ποσοστά προκαλούν δικαιολογημένα ανησυχία στο μακρονικό στρατόπεδο, καθώς ο ακροδεξιός υποψήφιος Ζορντάν Μπαρντελά (Εθνική Συσπείρωση) αγγίζει το 33% στην πρόθεση ψήφου, ενώ ο συνασπισμός του Μακρόν έχει πέσει στο 16%.
Σημειώνεται ότι στην πρώτην μάχη Μακρόν-Λε Πεν κέρδισε ο Μακρόν με 66-34% και στη δεύτερη με 60-40%. Μπορεί η Μαρί Λεπέν να ηττήθηκε, αλλά κατάφερε να αυξήσει θεαματικά τα ποσοστά της ακροδεξιάς, ενώ στις επόμενες βουλευτικές εκλογές, το κόμμα του έχασε την πλειοψηφία.
Οι περισσότεροι από τους ψηφοφόρους του είχαν ψηφίσει εναντίον της Λεπέν και όχι υπέρ του.
Επιπλέον, το 2021 εμφανίστηκε ένα άλλο ακόμα πιο ριζοσπαστικό ακροδεξιό κόμμα η «Ανακατάληψη» (Reconquête), ενώ το παραδοσιακό δεξιό κόμμα, οι Ρεπουμπλικάνοι, είχαν υιοθετήσει πολύ πιο δεξιές πολιτικές.
Έτσι, η ακροδεξιά όχι μόνο δεν συγκρατήθηκε στα χρόνια του Μακρόν, αλλά ενδυναμώθηκε, με τη Γαλλίδα δημοσιογράφο Έμμα Σοφία Νεντορσόν να σημειώνει στο Euobserver ότι οι στρατηγικές του Μακρόν απέτυχαν. «Η ακροδεξιά δεν είχε συγκρατηθεί, αλλά ανέβηκε» λέει.
«En même temps» – Ταυτόχρονα
Εξηγώντας η Ντεντορσόν πως συνέβησαν όλα αυτά, υπό την κυβέρνηση Μακρόν, τονίζει ότι ο Γάλλος πρόεδρος πράγματι έκανε αυτό ακριβώς που είχε υποσχεθεί. «Είχε δημιουργήσει ένα ρεαλιστικό, ευρωπαϊκό en même temps (σημ. ταυτόχρονα) δρόμο προς τα εμπρός, ώστε να δώσει ταυτόχρονα στους όλους του πολίτες -από όλα τα πολιτικά ρεύματα- κάτι για το οποίο είναι ευχαριστημένοι».
Είχε σηκώσει τη σημαία της ισότητας των φύλων και προώθησε μια «Σύμβαση Πολιτών για το Κλίμα», δίνοντας σε 150 τυχαία επιλεγμένους πολίτες χρόνο και πόρους, μαζί με ειδικούς και έρευνα, για να φτάσουν σε έναν πράσινο δρόμο μπροστά για τη Γαλλία.
Αυτές οι δύο αποφάσεις θα ικανοποιούσαν το αριστερό πράσινο ακροατήριο.
Ταυτόχρονα, είχε προσπαθήσει να δώσει στη γαλλική δεξιά αυτό που ήθελαν –όπως για παράδειγμα την υπουργοποίηση του σκληροπυρηνικού Ζεράλντ Νταρμανάν που έγινε γνωστός απαγορεύοντας υποτιθέμενες εξτρεμιστικές ενώσεις, από ακροδεξιές ομάδες έως και αθώες ενώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κλίμα.
Επί των ημερών στο υπουργείο Εσωτερικών του Νταρμανάν, η αστυνομία κατέστειλε βίαια τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις των Κίτρινων Γιλέκων, με αποτέλεσμα 82 τραυματίες σοβαρά διαδηλωτές – 17 που έχασαν ένα μάτι και τέσσερις που έχασαν ένα χέρι.
Ωστόσο, ούτε η πράσινη αριστερά ούτε οι φεμινίστριες αρκέστηκαν σε αυτά που «πήραν» από τον Μακρόν. Η ισότητα των φύλων ως ο μεγάλος στόχος των κυβερνήσεων Μακρόν ήταν ευπρόσδεκτη – αλλά «δεν υπάρχει πρόσθετη χρηματοδότηση», σύμφωνα με τη φεμινιστική οργάνωση Osez le féminisme.
«Και περισσότερες από τις μισές προτάσεις της Συνέλευσης Πολιτών για το Κλίμα απορρίφθηκαν ενώ οι υπόλοιπες αποδυναμώθηκαν» σημειώνει η Ντεντορσόν.
Ταυτόχρονα, οι πρακτικές του Μακρόν παρέπεμπαν σε αυταρχισμό, επισημαίνει η Γαλλίδα δημοσιογράφος. Η αμφιλεγόμενη μεταρρύθμιση στις συντάξειςεπιβλήθηκε στο κοινοβούλιο χωρίς ψηφοφορία – μια μεταρρύθμιση που προωθήθηκε συμβολικά από τη μοναδική γυναίκα πρωθυπουργό του Μακρόν και τη δεύτερη στη Γαλλία: τη «γυναίκα από την αριστερά», τη σοσιαλίστρια Ελίζαμπεθ Μπορν.
Ήταν η πρωθυπουργός της Γαλλίας για 20 μήνες πριν αντικατασταθεί από τον σημερινό «μίνι-Μακρόν» Γκάμπριελ Ατάλ. «Είναι σαν να είπανε, εντάξει, τώρα έχουμε μια γυναίκα ως πρωθυπουργό για 20 μήνες, αυτό είναι καλό, αυτό έγινε. Τώρα ας επιστρέψουμε στην κανονικότητα. Ο επόμενος θα είναι άντρας», είπε η Μπορν μήνες αργότερα.
«Η τακτική en même temps έχει μερικές φορές κλίνει τόσο πολύ προς τα δεξιά που η γαλλική αριστερά πιστεύει ότι η στάση του είναι πραγματικά «δεξιά και ακροδεξιά – ταυτόχρονα»» εκτιμά η Ντεντορσόν.
Όπως το νομοσχέδιό του για την καταπολέμηση του ισλαμικού ριζοσπαστισμού, που αρχικά προτάθηκε ως τρόπος καταπολέμησης του «δίπολου», και τελικά επίσης το πολύ αμφιλεγόμενο νομοσχέδιο για τη μετανάστευση, που χαρακτηρίστηκε από τη Λεπέν ως «νίκη».
«Ο Μακρόν υπερηφανευόταν για αυτή την ικανότητα να βλέπει πέρα από το ιδεολογικό δίπολο και να βλέπει όλες τις πλευρές των ζητημάτων. Δεν ήταν ούτε αριστερός ούτε δεξιός, ήταν και τα δύο. Ή κανένα από τα δύο» καταλήγει η Έμμα Σοφία Ντεντορσόν.