Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών στην Ελλάδα επιτρέπει την εξαγωγή ορισμένων συμπερασμάτων που φαίνονται αυτονόητα. Θα προσπαθήσω να τα εκθέσω όσο το δυνατόν πιο επιγραμματικά:
– Η λαϊκή ψήφος, χθες, επανέφερε στο προσκήνιο τις δυνάμεις της πολιτικής αστάθειας. Τους παλαβούς της προηγούμενης δεκαετίας, που παραλίγο να οδηγήσουν τη χώρα στην καταστροφή. Τη διαμαρτυρία, την αποσταθεροποίηση και τον μηδενισμό. Την προηγούμενη φορά που είχαμε ανάλογες τάσεις, η χώρα οδηγήθηκε σε μια υπαρξιακή περιπέτεια.
– Η ΝΔ απώλεσε σημαντικό ποσοστό της δύναμής της. Είναι ηττημένη. Οι απώλειές της είναι σοβαρές και θα προκαλέσουν τριγμούς. Ο προοδευτισμός στην αντιπολίτευση θα επιχειρήσει να αναβιώσει ένα κίνημα διαμαρτυρίας που θα αμφισβητεί την κοινοβουλευτική ισχύ της και τη δημοκρατική νομιμοποίηση που κατέκτησε στις περσινές κοινοβουλευτικές εκλογές. Επίσης, πιθανόν να δημιουργηθεί δεξιά εσωκομματική αντιπολίτευση, που έως σήμερα ήταν λανθάνουσα.
Είναι βέβαιη η δυσαρέσκεια για την αδυναμία της κυβέρνησης να βελτιώσει την καθημερινότητα: δημόσιος τομέας, συγκοινωνίες, υποδομές δεν προσέχτηκαν όσο έπρεπε. Επίσης, είναι βέβαιο ότι μια υποδόρια γκρίνια για κάποιες κυβερνητικές επιλογές, όπως ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών, η στάση απέναντι στο Μεταναστευτικό αλλά και στην ασφάλεια και οι πολιτικές επιλογές που συμπυκνώνονται στη φράση περί κυβερνητικής αλαζονείας, η οποία πολυσυζητήθηκε προεκλογικά, θα δώσουν τον τόνο της εσωκομματικής κριτικής στον Πρωθυπουργό. Και θα ορίσουν την κατεύθυνση του αναμενόμενου ανασχηματισμού. Σε κάθε περίπτωση, η ανέφελη περίοδος για τον Κυριάκο Μητσοτάκη έχει τελειώσει. Τα πράγματα πάντως δεν είναι δραματικά, επειδή στην Ελλάδα η ΝΔ παραμένει το μόνο κόμμα με στρατηγική για την Ελλάδα και την Ευρώπη, το μόνο κόμμα που μπορεί να δώσει λύσεις. Το μόνο κόμμα απέναντι σε ένα χάος διακηρύξεων και γκρίνιας.
– Ο ΣΥΡΙΖΑ του Στέφανου Κασσελάκη στην ουσία έχει συντριβεί. Ο λούμπεν πολιτικός λόγος του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης έδιωξε πολλούς από τους τελευταίους ιδεολόγους που είχαν μείνει στο κόμμα. Εφυγαν ηττημένοι και ντροπιασμένοι. Ο αρχηγός που μας διασκέδασε και υπέθετε ότι αρκούν οι συνεχείς εμφανίσεις του στα ΜΜΕ και στα σόσιαλ για να εκλεγεί χθες πρέπει να ένιωσε απογοήτευση. Η επόμενη ψυχρολουσία θα είναι η εσωκομματική γκρίνια. Θα έχει και συνέχεια, όταν έλθει η ώρα να καταθέσει το πόθεν έσχες του, οπότε θα απορρυθμιστεί εντελώς. Ας πρόσεχε, ήταν λάθος του που μας πέρασε για αμερικανάκια.
– Ο Νίκος Ανδρουλάκης δεν έπιασε εντυπωσιακά νούμερα αλλά νομίζω ότι διασφάλισε τη θέση του για την επόμενη τριετία στο ΠΑΣΟΚ. Η επίδοσή του στην Κρήτη ισοδυναμεί με έναν εντός έδρας θρίαμβο και η άνοδός του στην ύπαιθρο, όπου επανασυνδέεται με τον αγροτικό κόσμο, δείχνει τον δρόμο: στόχους, πρόγραμμα και συνέπεια θέλουν οι πολίτες που δεν αντιμετωπίζουν μηδενιστικά την πολιτική, την αίσθηση ότι οι πολιτικοί είναι δίπλα τους. Οχι γκρίνια και διαμαρτυρία.
– Η Ακροδεξιά ανεβαίνει. Ιδίως ο Βελόπουλος, με συνέπεια στη φοβικότητα και στον αντιδυτικισμό, κατάφερε να ανασυντάξει ένα μέρος του ακραίου αντισυστημισμού, προσελκύοντας ακολούθους στην ατζέντα του φόβου. Η ΝΔ οφείλει να ξανακοιτάξει τη Βόρεια Ελλάδα, όπου η Ακροδεξιά καλπάζει. Μια μεταρρυθμιστική ατζέντα είναι απαραίτητη, μαζί με τη δήλωση παρουσίας του κράτους.
Το ΚΚΕ είναι η άλλη εκδοχή του αντισυστημισμού. Ενισχύθηκε επειδή στον παραδοσιακό αντιδυτικισμό του πρόσθεσε λαϊφστάιλ και συναίσθημα. Αλλά παραμένει το πιο φιλορωσικό ελληνικό κόμμα του Ευρωκοινοβουλίου. Ενα φαινόμενο από μόνο του.
Η Ευρώπη αντιμέτωπη με τον εαυτό της
Μετά τις ευρωεκλογές, η επόμενη μέρα περιέχει σοβαρές προκλήσεις για την Ευρώπη. Προκλήσεις που αφορούν την ισχύ της, την ανταγωνιστικότητά της, την ασφάλεια και την πρόοδο των πολιτών της.
Ολα αυτά, μάλιστα, σε ένα κομβικό σημείο για την εξέλιξη στην Ουκρανία – έναν πόλεμο που φαίνεται να έχει κουράσει όχι μόνο τους μαχητές οι οποίοι υπερασπίζονται τη χώρα τους αλλά και τους πολίτες στη Δύση. Οσο όμως ο δυτικός κόσμος αμβλύνει τη σχέση του με τα γεγονότα και συμβιβάζεται με την ιδέα ότι, στο τέλος, θα γίνει αποδεκτή η προσάρτηση από τη Ρωσία ουκρανικών εδαφών, ενδεχομένως εδαφών και άλλων χωρών, όπως πιθανόν της Γεωργίας, η Ρωσία επωφελείται για να κλιμακώσει τον υβριδικό πόλεμο εναντίον της Δύσης, με στόχο την υπονόμευση της συνοχής της.
Παρεμβαίνοντας με κάθε τρόπο. Μέσω της επιχειρηματικότητας αλλά και μέσω ιδεολογικών θυλάκων που έχουν αλώσει ΜΜΕ, πολιτικούς χώρους στην άκρα Δεξιά και στην άκρα Αριστερά, ή εξτρεμιστικά κινήματα.
Η ήττα του Μακρόν είναι η πρώτη μεγάλη ήττα της συνεκτικής στάσης της Ευρώπης απέναντι στη Ρωσία – και θα είναι το βασικό διακύβευμα των ευρωεκλογών. Οσο κι αν αγνοήσαμε προεκλογικά την Ευρώπη, μπαίνει μετεκλογικά, και μάλιστα από την κύρια είσοδο.