Το βασικό ερώτημα αυτών των ευρωεκλογών, ως προς το ελληνικό τους μέρος, δεν ήταν στην πραγματικότητα ποτέ αν θα επιβεβαιωθεί η κυριαρχία της Νέας Δημοκρατίας. Αυτό ήταν δεδομένο, τόσο λόγω της προσωπικότητας του αρχηγού της όσο και λόγω της αδυναμίας των δύο μεγάλων κομμάτων της αντιπολίτευσης να πείσουν ότι έχουν σοβαρή εναλλακτική λύση. Η μόνη άγνωστη παράμετρος ήταν πόσο ακριβώς θα μετριόταν η δυσαρέσκεια για την κυβερνητική πολιτική σε όλα τα επίπεδα, από τις υποκλοπές και τα Τέμπη μέχρι τους γάμους των ομοφύλων. Ηταν μεγαλύτερη του αναμενομένου: 4,5%, όσο χωρίζει το ποσοστό που έλαβε η ΝΔ από τον πήχη του 33%.

Το βασικό ερώτημα δεν ήταν ούτε ποιος θα καταλάβει τη δεύτερη θέση. Για λόγους που έχουν να κάνουν πρωτίστως με τα επικοινωνιακά προβλήματα του Νίκου Ανδρουλάκη, αλλά και με τη γενικότερη αδυναμία του κόμματός του να αρθρώσει έναν σύγχρονο, ελκυστικό λόγο, το ΠΑΣΟΚ απέτυχε να εκμεταλλευτεί την αναταραχή στους κόλπους του ΣΥΡΙΖΑ και να καλλιεργήσει το έδαφος για μια ελληνική «Ελιά». Ηθελε να περάσει τον ΣΥΡΙΖΑ. Δεν τα κατάφερε, παρά την πτώση του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Εμεινε να παρηγοριέται με το γεγονός ότι κρατήθηκε κοντά του. Και ότι αύξησε το ποσοστό του 2019 κατά 60%.

Το αίνιγμα αυτών των εκλογών, που ανησυχούσε και τους δημοσκόπους, ήταν πόσο πειστική θα αποδεικνυόταν, πρώτα στους παραδοσιακούς ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ κι ύστερα σε άλλες κατηγορίες ψηφοφόρων (αντισυστημικοί, πολίτες του καναπέ, χαβαλέδες), η «μέθοδος Κασσελάκη»: η προσωποκεντρική διοίκηση, η αντισυμβατική διαχείριση των αριστερών συμβόλων, η τραμπικού τύπου επίδειξη του πλούτου. Η απάντηση της κάλπης ήταν αρνητική. Το 15% συνιστά αποδοκιμασία προς τον «αμερικανό φίλο» και το εικονοκλαστικό πείραμά του. Την ίδια στιγμή, όμως, αποδοκιμάστηκε και η ορθόδοξη Νέα Αριστερά.

Συμπέρασμα; Οπως και η υπόλοιπη Ευρώπη, η Ελλάδα στρέφεται όχι απλώς προς συντηρητική, αλλά προς υπερσυντηρητική κατεύθυνση. Το δείχνει η υψηλή αντισυστημική ψήφος που, με εξαίρεση το ΚΚΕ, συγκεντρώνεται στα δεξιά. Ορισμένα σκληρά στελέχη του κυβερνώντος κόμματος θεωρούν ότι δικαιώθηκαν και ζητούν εγκατάλειψη των φιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων. «Καν’ το όπως ο Βελόπουλος», λένε στον Κυριάκο Μητσοτάκη. Θα τους ακούσει;

Το πιο ανησυχητικό μήνυμα όμως των εκλογών είναι ασφαλώς η τεράστια αποχή. Εξι στους δέκα εγγεγραμμένους ψηφοφόρους γύρισαν την πλάτη στην Ευρώπη (που δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες τους), στην κυβέρνηση (που εμφανίζεται αλλεργική στον έλεγχο), αλλά κατ’ επέκταση σε ολόκληρο το πολιτικό σύστημα (που δεν τους νιώθει). Είναι εύκολο να τους ρίξουμε την ευθύνη, να τους κοροϊδέψουμε επειδή πήγαν στη θάλασσα ή να τους χαρακτηρίσουμε απολίτικους. Το δύσκολο είναι να τους κάνουμε να ενδιαφερθούν και πάλι για την Πόλιν.

Και, αντίθετα με αυτό που συνέβη στη Γαλλία και στην Ουγγαρία, να το κάνουν στρεφόμενοι προς μεγαλύτερη αλληλεγγύη.

Τελευταία Νέα