Πάμε στα πιο ειδικά και ίσως και πιο ενδιαφέροντα στον απόηχο της κάλπης της 9ης Ιουνίου που ακόμη επιδρά – και λογικό – στο όλο σκηνικό. Να συμφωνήσουμε κατ’ αρχάς πως είναι διαφορετικό πράγμα το πολιτικό Κέντρο ως εκλογική, πολιτική, ιδεολογική συμπεριφορά. Και πως είναι διαφορετικό πράγμα οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι μικρομεσαίοι, τα μπλοκάκια και οι παλιοί ΕΒΕ. Να πούμε επίσης πως το Κέντρο ποτέ δεν ψηφίζει Κέντρο, ψηφίζει ή Κεντροαριστερά ή Κεντροδεξιά και ότι τελευταίο πετυχημένο πείραμα συμπόρευσης ενός μέρους του Κέντρου με την Κεντροαριστερά είχαμε επί Γιώργου Παπανδρέου. Και συμπόρευσης Δεξιάς και Κέντρου είχαμε μέχρι το 2023 επί Κυριάκου Μητσοτάκη. Επί Αλέξη Τσίπρα είχαμε συμπόρευση Αριστεράς, Κέντρου και θιγμένων μεσαίων – τότε λόγω ΕΝΦΙΑ και Μνημονίου. Πάμε παρακάτω.
Εχω την αίσθηση πως το βασικό μήνυμα στην κυβέρνηση ήταν κοινωνικό. Και διαβάζεται με όρους κοινωνικής και όχι ακριβώς πολιτικής γεωγραφίας. Αρα η συζήτηση στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος αν πρέπει να πάει δεξιά ή αριστερά ή κεντρώα μετά το ηχηρό ράπισμα της 9ης Ιουνίου, είναι και σε λάθος κατεύθυνση και θα έχει καταστροφικά αποτελέσματα. Εν πλω το καράβι δεν συζητά την πορεία του, την αποφασίζει. Το μήνυμα στον Μητσοτάκη ήλθε από τους ελεύθερους επαγγελματίες. Ας δούμε τα exit polls, η Pulse τα έδωσε. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες ψήφισαν ΝΔ σε ποσοστό 28,2%, ΠΑΣΟΚ 11,6%, ΣΥΡΙΖΑ 11,2%, Ελληνική Λύση 9,7%, ΚΚΕ 7,3%, Φωνή Λογικής 4,1%, Πλεύση Ελευθερίας 3,9% και Νίκη 3,1%. Προφανώς το κυβερνών κόμμα έχει τον πρώτο λόγο στην εν λόγω κατηγορία αλλά έχει και διαρροές και απώλειες διακριτές από εδώ. Στις εθνικές εκλογές του Μαΐου του 2023, η ΝΔ είχε πάρει 51,9% στον ταλαιπωρημένο κλάδο.
Κάτι ακόμη: δεν ξέρω πώς σκέφτονται οι ελεύθεροι επαγγελματίες, πάντως νομίζω πως δεν έχει βάση να ταυτίζουν κάποιοι τα μεσαία στρώματα με τις κεντρώες συμπεριφορές. Εχω αντίθετα την αίσθηση πως οι εν λόγω επαγγελματίες και μικροϊδιοκτήτες ψηφίζουν βάσει των υλικών τους συμφερόντων και την αναπαραγωγή της υλικής τους δύναμης. Κι εδώ έρχονται τα άσχημα νέα: αυτή ακριβώς η δύναμη λαβώθηκε εσχάτως. Η ακρίβεια είναι η μία πλευρά, κι αυτό αφού οι εν λόγω επαγγελματίες σκέφτονται και ως οικογενειάρχες. Η άλλη είναι ο τεκμαρτός υπολογισμός του φόρου. Η δε βουβή τάση που κανένα ραντάρ δεν έπιανε – αντίθετα όλοι έλεγαν πως η ΝΔ θα πληρώσει τους… ΛΟΑΤΚΙ γάμους – είναι ενδεικτική. Οι μεσαίοι ρίχνουν κυβερνήσεις ή θέτουν σε αποδρομή κόμματα. Οι μεσαίοι δεν έχουν ταμπού στις μετακινήσεις. Ούτε στις αποχές. Ρωτήστε και τον Αλέξη Τσίπρα.
Σπύρος Μπάκας
Δενδροπόταμος
Πρώτο κόμμα η Νέα Αριστερά στη Νίσυρο, λόγω καταγωγής Γαβριήλ Σακελλαρίδη, πρώτο όμως και στον Δενδροπόταμο. Αιτία για το δεύτερο, ο ρομά, σχολικός διαμεσολαβητής και δημοσιογράφος Σπύρος Μπάκας. Υποψήφιος στο ευρωψηφοδέλτιο, δούλεψε πολύ με τους Ρομά στην περιοχή για ορατότητα, συμπεριληπτικότητα. «Εχω δεχτεί αποκλεισμό από την αγορά εργασίας όχι γιατί δεν μπορούσα να κρύψω την καταγωγή μου αλλά γιατί δεν ήθελα να το κάνω. Μάλιστα όποτε με ρωτάνε τους λέω ότι είμαι περήφανος γι’ αυτό. Πάνω από όλα είμαι άνθρωπος, είμαι και εγώ έλληνας πολίτης που τυχαίνει να είμαι τσιγγάνος», έχει πει στο περιοδικό «Παράλλαξη».
Οι επιπτώσεις των ευρωεκλογών
Πάντως παρά τη συνήθη ρητορική των ΜΜΕ και των δημοσιολόγων για τη χαλαρή ψήφο στις ευρωεκλογές, και το αδιάφορο του αποτελέσματος, η 9η Ιουνίου παρήγαγε περισσότερα πολιτικά γεγονότα από όσα μπορούμε να καταναλώσουμε. Και όχι απλώς στην Ελλάδα που φαίνεται πως οδηγεί σε μια ανακατανομή των πολιτικών δυνάμεων αλλά και πανευρωπαϊκά. Προφανώς οι όλες εξελίξεις δεν θα έχουν απλώς αντίκτυπο στον συσχετισμό των ευρωπαϊκών οργάνων, αλλά και στη γενική τάση και πλεύση της Ευρώπης ως προς τον πόλεμο ή την οικονομία. Θα συρθεί σε πόλεμο ανοιχτά στο πλάι του ΝΑΤΟ και θα συνεχίσει να μη δίνει λύσεις στις εσωτερικές ανισότητες; Καλά θα πάει αυτό.