Αναζήτηση
Παρά το γεγονός ότι η κλιματική αλλαγή και η ρύπανση ευθύνονται για σχεδόν το 20% των θανάτων στην Ευρώπη, οι Ευρωπαίοι ηγέτες φαίνεται να μην συμπεριέλαβαν ζητήματα υγείας και κλίματος στη νέα φιλόδοξη στρατηγική ατζέντα μέχρι το 2029.
Κάθε πέντε χρόνια, οι ηγέτες της ΕΕ συμφωνούν για τις πολιτικές προτεραιότητες της ΕΕ για το μέλλον. Είναι μια συλλογική προσπάθεια με επικεφαλής τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, όπου οι ηγέτες συζητούν και αποφασίζουν από κοινού. Πραγματοποιείται στο πλαίσιο των ευρωεκλογών και ενόψει του διορισμού της νέας Κομισιόν.
Με παρέμβασή της στο Euobserver, η Γκενόν Γένσεν, διευθύντρια του Health and Environment Alliance (HEAL), ενός κορυφαίου ευρωπαϊκού οργανισμού για την αντιμετώπιση περιβαλλοντικών καθοριστικών παραγόντων της υγείας, δεν κρύβει την έκπληξή της για το προσχέδιο της στρατηγικής ατζέντας της ΕΕ 2024-2029 που διέρρευσε.
Όπως σημειώνει το ατζέντα δεν αναφέρει λέξει για την υγεία και την κλιματική αλλαγή, ανταυτού οι Ευρωπαίοι έδωσαν βάρος στην ανταγωνιστικότητα και την άμυνα, δίχως να λαμβάνει υπόψη το σημαντικό οικονομικό και κοινωνικό κόστος που προκύπτει από τη ρύπανση.
«Αναρωτιέται κανείς τι κάνει αυτή την ατζέντα «στρατηγική», αν αποτυγχάνει να ενσωματώσει την αξία της πρόληψης πριν γίνει η ζημιά» λέει η Γένσεν.
Ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής και της ρύπανσης στην υγεία είναι πιθανό να επηρεάσει όλους κατά τη διάρκεια μιας ζωής, με κάποιους να είναι πιο ευάλωτοι από άλλους, όπως τα παιδιά, οι έγκυες γυναίκες, οι ηλικιωμένοι και όσοι πάσχουν ήδη από ασθένειες. Οι κοινωνικοοικονομικές διαφορές μεταξύ των χωρών της ΕΕ και των ανθρώπων σημαίνουν επίσης ότι ορισμένες πλήττονται περισσότερο από άλλες.
Η ρύπανση, από ένα κοκτέιλ ουσιών, επηρεάζει όλη μας την υγεία, είτε οι ρύποι είναι αερομεταφερόμενοι, είτε σε προϊόντα είτε σε τρόφιμα και νερό. Αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία, όπως καρκίνος, στειρότητα, μειωμένο ανοσοποιητικό, ορμονικό και αναπαραγωγικό σύστημα μπορεί να προκύψουν ακόμη και από χαμηλά επίπεδα έκθεσης σε επιβλαβείς χημικές ουσίες.
Συγκλονιστικά, πάνω από το 70% των χημικών ουσιών που παράγονται στην Ευρώπη είναι επικίνδυνες για την υγεία. Έχει υπολογιστεί ότι η έκθεση σε τέτοιες χημικές ουσίες συνέβαλε σε περισσότερους από 260.000 θανάτους στην Ευρώπη το 2019, ενώ οι εκτιμήσεις είναι πολύ συντηρητικές, όπως σημειώνει η ίδια.
Έκθεση του 2022 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι Ευρωπαίοι εκτίθεται σε ανησυχητικά υψηλά επίπεδα επικίνδυνων χημικών ουσιών, ιδίως τα παιδιά.
Η έκθεση σε χημικές ουσίες, συμπεριλαμβανομένων των φυτοφαρμάκων, συνδέεται με γενετικές ανωμαλίες και αρνητική γνωστική και σωματική ανάπτυξη των παιδιών.
Μια πρόσφατη επιστημονική μελέτη διαπίστωσε ότι η έκθεση σε χημικά μείγματα, όπως το PFAS, και οι φθαλικές ενώσεις κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να οδηγήσει σε αρνητικές επιπτώσεις στη νευροανάπτυξη, όπως οι γνωστικές ικανότητες και η λεπτή κινητική λειτουργία των παιδιών.
Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, η έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση και τις καρκινογόνες χημικές ουσίες και άλλους ρύπους μπορεί να συμβάλει σε πάνω από το 10% των περιπτώσεων καρκίνου στην Ευρώπη.
«Αυτό σημαίνει ότι εάν δεν αντιμετωπιστεί η ρύπανση, το εμβληματικό σχέδιο της ΕΕ για την καταπολέμηση του καρκίνου θα είναι απλώς μια αθετημένη υπόσχεση» λέει η Γένσεν.
Αυτό περιλαμβάνει 52-84 δισ. ευρώ ετησίως (χώρες του ΕΟΧ) για έκθεση σε PFAS, με το κόστος καθαρισμού του καθαρισμού του νερού του PFAS να ανέρχεται στα 238 δισ. ευρώ — καθώς και πάνω από 163 δισ. ευρώ ετησίως σε κόστος υγείας από χημικές ουσίες που προκαλούν ενδοκρινικές διαταραχές.
«Αυτές είναι μόνο μερικές από τις πολλές χημικές ουσίες που δεν ρυθμίζονται σωστά, προκαλώντας όλεθρο στην υγεία μας — και καθώς αυξάνονται στο περιβάλλον και στο σώμα μας, τόσο θα αυξάνει το κόστος» τονίζει η ειδική υπενθυμίζοντας ότι η ΕΕ πρέπει να τηρήσει τη δέσμευση για την Πράσινη Συμφωνία, το Σχέδιο Δράσης για τη Μηδενική Ρύπανση και τη Στρατηγική για τα Χημικά για την Αειφορία.
«Χρειαζόμαστε έναν ενημερωμένο και ισχυρό κανονισμό REACH ως προτεραιότητα για την επόμενη Κομισιόν τις πρώτες 100 ημέρες της θητείας της, έναν πανευρωπαϊκό περιορισμό PFAS και μια δέσμευση να μειώσουμε τη χρήση επιβλαβών φυτοφαρμάκων, εάν είμαστε σοβαροί για την πρόληψη ασθενειών» επισημαίνει.
Η ειδική προειδοποιεί πως εάν οι πολιτικοί αγνοήσουν την υγεία, τα αποτελέσματα θα είναι τραγικά, δυσβάσταχτο κόστος υγείας, υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας, αρνητικές επιπτώσεις στις γεννήσεις, ρύπανση που δεν μπορεί να εκκαθαριστεί, μείωση της εύφορης γης και των αποθεμάτων γλυκού νερού.
