Είναι γνωστή η ρήση πως το γεγονός δεν υπάρχει παρά μόνο οι ερμηνείες του – η φράση αυτή του Νίτσε δεν μας τα λέει όλα βέβαια, διότι υπάρχουν (κυρίως) και παρερμηνείες και παραναγνώσεις και πλήρης αδυναμία (συχνά) να κατανοηθεί ακόμα και η στυγνή πραγματικότητα των αριθμών, άρνηση αντίληψης της πραγματικότητας και συνειδητή στρέβλωση. Οπότε η νίκη και η ήττα είναι απλές, κενές λέξεις και δεν με νοιάζει για τα δαχτυλίδια, ούτε που κοιμάμαι στα σανίδια.

Ο βασιλεύς κυρ Μανουήλ ο Κομνηνός

Μια μέρα μελαγχολική του Σεπτεμβρίου

Αισθάνθηκε τον θάνατο κοντά. Οι αστρολόγοι

(οι πληρωμένοι) της αυλής εφλυαρούσαν

Που άλλα πολλά χρόνια θα ζήσει ακόμα.

Συχνά έτσι γίνεται στις αυλές της εξουσίας.  Ουδείς θέλει να χαθεί ο αρχηγός, διότι τότε θα αλλάξει και η σύνθεση της αυλής – κατά το γνωστό: Πάλι πασάς ο Αλής, πάλι εμείς δερβεναγάδες. Γι’ αυτό και ανέκαθεν όλοι νικάνε στις όποιες εκλογές με κάποιο τρόπο και ουδείς παραδέχεται ότι νικήθηκε. Εδώ ακόμα και σαράντα χρόνια μετά τον Εμφύλιο κάποιοι έγραφαν περί της νικηφόρας ήττας, ενώ ο Ζαχαριάδης συνέχισε μετά τη συντριβή στον Γράμμο – Βίτσι το 1949, να είναι αρχηγός ως το 1955, σαν να μη συνέβη τίποτε. Τώρα διαβάζω τη δήλωση της Νέας Αριστεράς, μετά την αποτυχία της, που λέει ότι «περνάει μεγάλη κρίση το πολιτικό σύστημα». Οχι ή ίδια, αλλά το πολιτικό σύστημα, ή όπως το δήλωνε ανάποδα ο Παπαντρέας «απόψε νίκησε η δημοκρατία». Κάτι αφηρημένο, μετέωρο, στον κόσμο των ιδεών. Η ψυχολογία της ύλης, που έλεγε η διαφήμιση.

Πάντως ουδείς νικήθηκε ουδέποτε – σημασία έχει ν’ αγαπάς. Κι ενώ υποτίθεται πως η πολιτική διαχειρίζεται την απτή πραγματικότητα, κάνουν καριέρα πλείστοι όσοι πολιτευόμενοι που δεν καταλαβαίνουν γρυ απ’ αυτήν, ούτε από το όντως υπάρχον και συμβαίνον, ούτε από συσχετισμούς, ούτε από αριθμούς, ούτε από αποτελέσματα. Γι’ αυτό και βλέπουμε έκπληκτοι να συμβαίνουν καταστροφές, πόλεμοι, αφανισμοί, να καταρρέουν κράτη και κόμματα. Να ανεβαίνει, για παράδειγμα, ραγδαίως η Ακροδεξιά στην Ευρώπη και οι περισσότεροι να αρνούνται να κατανοήσουν ότι φταίνε οι ίδιοι γι’ αυτό, οι δικές τους ιδέες και πολιτικές, οι δικές τους εμμονές, και αρκούνται σε κατάρες και επισημάνσεις, μοιραίοι κι άβουλοι, περιμένοντας παθητικά, μαζοχιστικά, τη Δαμόκλειο που έρχεται σβουριχτά.

Μπορούν. Λοιπόν, να διαβάσουν αποτελέσματα αυτοί οι άνθρωποι; Δύσκολο – σχεδόν ούτε καν το αναγνωστικό της πρώτης δημοτικού και το Αννα, να, ένα μήλο. Πρόκειται για εθελοτυφλία στρουθοκαμήλου, για πάκτωση, παιδικό πείσμα, ή ελπίδα πως μπορούν ακόμα να εξαπατήσουν; Το πιο πιθανό είναι απλώς να μην μπορούν να καταλάβουν. Δεν υπάρχουν  τα φίλτρα κατανόησης και οι εσωτερικές επεξεργασίες – μόνο εμμονή, προκάτ ιδεολογικοποίηση και περιφρόνηση του προφανούς άσχετα αν αυτό τσιρίζει, πια, ως γραία που δεν της πέτυχε το βάψιμο στα μαλλιά και βγήκε και ουρλιάζει στο μπαλκόνι.

Δεν συμφέρει να παραδεχτούμε ήττα. Γι’ αυτό όλοι κερδάμε πάντα και κανείς δεν γλιτώνει. Κι αν πάμε προς στα βράχια, φταίνε τα βράχια και έχουμε ακόμα λίγο καιρό ως τη σύγκρουση να ανασυγκροτηθούμε, να ανασυντεθούμε –  εξάλλου μπορεί να βράχια να μετακινηθούν μόνα τους την τελευταία στιγμή. Ειδικά στις ποικιλίες του «προοδευτικού χώρου» το να αλλάξει ο αρχηγός καταντάει βασιλικό ζήτημα. Θαρρείς κι η καρέκλα έχει δαγκωθεί από δόντια πίτμπουλ – συν τους αστρονόμους της αυλής από πίσω που κρατάνε κόντρα. Κι άσχετα αν η επιστήμη της Λογικής ορίζει την ευφυία ως αγχίνοια και ως ευκολία κατανόησης και τάχιστης προσαρμογής. Μπα. Χάσαμε μεν, νικήσαμε δε. Κερδάμε πάντα και κανείς δεν θα γλιτώσει.

Τελικά, δηλαδή, θα πάει καλύτερα όποιος πασκίζει να καταλάβει με ειλικρίνεια και τόλμη. Καταρχήν όποιος μπορεί να ερμηνεύσει και να καταλάβει, διότι πολλοί όχι μόνο δεν θέλουν, αλλά και δεν μπορούν. Είναι η δομή του μυαλού και του ιδεολογήματος που δεν επιτρέπει αναλύσεις, παρά μόνο εμμονική ανακύκλωση συνθηματικών καθηλώσεων. Θα πάει καλύτερα, θα πάει μπροστά όποιος προσπαθεί με οξυδέρκεια να καταλάβει, να νιώσει τι συμβαίνει, να οσφρανθεί το επερχόμενο – εξάλλου αυτή είναι η δουλειά του πολιτικού κυρίως πριν απ’ τις εκλογές, κι όχι μετά, πάνω απ’ το χυμένο γάλα. Η προφητικότητα και η προορατική ενσυναίσθηση κάνει τον μεγάλο πολιτικό. Αλλά, έστω και μετά, κι αφού ψοφήσει ο κούρκος, πάλι υπάρχει η δυνατότητα διόρθωσης, αν υπάρχει η αντίληψη και η θέληση και η γνώση για το τι έχει συμβεί μυριάδες φορές στην Ιστορία με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Υπάρχουν βέβαια κι εκείνοι που δεν μπορούν να καταλάβουν, να αλλάξουν, λόγω ιδεολογήματος και περιμένουν υπομονετικά να τους λιώσει, αργά – αργά, ο Καιρός, να τους καταπιεί αθόρυβα ο κύριος Πολυχρόνης.

Ποιος θα νικήσει επομένως στην επόμενη αναμέτρηση; Οποιος χωρίς έλεος πασκίσει να καταλάβει εγκαίρως τι συνέβη και κάνει τις όποιες οδυνηρές αλλαγές – μην ακούγοντας καθόλου κάποιους αστρολόγους της αυλής. Βέβαια, χρειάζονται κι άλλα προσόντα, διότι αν έχει κάποιος το αυτοάνοσο της ανεπάρκειας, είτε με αστρολόγους, είτε χωρίς, βρίσκει μια χαρά και μόνος του τον δρόμο προς τον γκρεμό. Σύνηθες, θα πεις. Αλλη μια φορά απ’ τα ίδια. Δεν πειράζει. Σημασία έχει ν’ αγαπάς.