Ακόμα πιο σκληρές από αυτές που δίνουν Ευρωπαίοι ηγέτες –όπως ο φιλελεύθερος Εμανουέλ Μακρόν– είναι οι λύσεις που προτείνουν μεγαλοστελέχη κολοσσών για να αντιμετωπιστεί το γήρας των εργαζόμενων baby boomers.

Ο 71χρονος Διευθύνων Σύμβουλος του κολοσσού της BlackRock, αμερικανικής πολυεθνική επενδυτικής εταιρείας, Λάρι Φινκ, πρότεινε στους μετόχους να συνεχίζουν να δουλεύουν ακόμα και άτομα που γεννήθηκαν τη δεκαετία του 1950.

Προκειμένου να αποφευχθεί η οικονομική καταστροφή, υποστήριξε, οι άνθρωποι θα πρέπει να εξοικονομούν περισσότερα χρήματα και να εργάζονται περισσότερο. «Τι θα γινόταν αν η κυβέρνηση και ο ιδιωτικός τομέας αντιμετώπιζαν τους 60 και άνω ως εργαζομένους στο τέλος της καριέρας τους με πολλά να προσφέρουν και όχι ως άτομα που θα έπρεπε να συνταξιοδοτηθούν;» έγραψε ο Φινκ.

Στις ΗΠΑ, όπως και στην Ευρώπη τα όρια συνταξιοδότησης είναι τα 67, αλλά πολλοί αποχωρούν νωρίτερα. Το σκεπτικό είναι, πως εάν περισσότεροι άνθρωποι συνέχιζαν να εργάζονται μέχρι τα 70 τους, θα αντιμετωπιζόταν η κρίση.

Ωστόσο, σύμφωνα με ειδικούς του κλάδου, μπορεί να ακούγεται λογική η πρόταση, του Φινκ, αλλά, απέχει παρασάγγας από την πραγματικότητα.

Αδίστακτη η αγορά για την τρίτη ηλικία

Αν και υπάρχουν δραστήριοι 70αρηδες που μπορούν να προσφέρουν σε κάποιους κλάδους, η αγορά είναι πολύ πιο αδίστακτη και αντιφατική, τουλάχιστον στις ΗΠΑ, όπως δείχνει ρεπορτάζ του Business Insider που επικαλείται έρευνες και απόψεις ειδικών.

Το πρόβλημα με την πρόταση του Φινκ, σύμφωνα με την συγγραφέα και ειδική στις επιχειρήσεις Αν Λογκ, παραβλέπει μερικές βασικές πραγματικότητες.

«Πρώτον, πολλοί ηλικιωμένοι δεν μπορούν να εργαστούν λόγω αναπηρίας ή επειδή πρέπει να φροντίσουν κάποιον άλλο με αναπηρία. Το δεύτερο είναι ότι όσοι είναι πρόθυμοι και ικανοί να εργαστούν είναι συχνά ανεπιθύμητοι. Παρά τη νομική απαγόρευση της διάκρισης σε βάρος ατόμων 40 ετών και άνω στον χώρο εργασίας, εξακολουθεί να είναι συνηθισμένη [η διάκριση]».

«Ζούμε σε μια κουλτούρα που έχει εμμονή με τη νεολαία και τα γκρίζα μαλλιά δεν αντικατοπτρίζουν την εταιρική επωνυμία…»

Η ειδική λέει οως αντί ο Φλινκ να διευκολύνει τους Αμερικανούς να αποταμιεύουν για τη συνταξιοδότηση και να εργάζονται για όσο χρόνο θέλουν, τους φέρνει μεταξύ Σφύρας και άκμονος: Μπορεί η οικονομία να χρειάζεται ηλικιωμένους, αλλά το ζήτημα είναι ότι δεν τους θέλουν οι εργοδότες.

Σύμφωνα με το Εμπορικό Επιμελητήριο των ΗΠΑ, υπάρχουν 8,5 εκατ. ανοιχτές θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ και μόνο 6,5 εκατ. άνεργοι που αναζητούν εργασία.

Οι ελλείψεις καλύπτουν αρκετούς κλάδους, με την υγειονομική περίθαλψη μέχρι τη λογιστική. Ωστόσο, παρά τις ελλείψεις, πολλές εταιρείες διστάζουν να καλύψουν τις θέσεις με άτομα μεγαλύτερης ηλικίας.

Έρευνα της Εταιρείας για τη Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού (SHRM) έδειξε ότι το 30% των εργαζομένων αισθάνθηκε διακρίσεις στη σταδιοδρομία τους λόγω της ηλικίας τους . «Αυτό δεν είναι απολύτως καλό όταν βρισκόμαστε σε μια χρονική στιγμή όπου έχουμε ακόμα τόσες περισσότερες θέσεις εργασίας να καλύψουμε και άτομα που είναι εκπαιδευμένα για να τις καλύψουν», δήλωσε η Έμιλι Ντίκενς, επικεφαλής κυβερνητικών υποθέσεων της SHRM.

Ο Πάτρικ Μπάτον, καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Tulane, που έχει ασχοληθεί με τις διακρίσεις στην εργαασία αναφέρει στο Business Insider αναφέρει ότι «Υπάρχει σημαντικός αριθμός ηλικιακών διακρίσεων στην ικανότητα να ανταποκρίνονται σε δουλειές, ιδιαίτερα εις βάρος γυναικών μεγαλύτερης ηλικίας», μου είπε ο Μπάτον.

Έρευνα του 2024 του ResumeBuilder.com -που βοηθά εργαζόμενους να συντάσσουν βιογραφικά-σε 1.000 διευθυντές προσλήψεων, έδειξε ότι πάνω από το 1/3 των ερωτηθέντων παραδέχθηκε ότι είχαν προκατάληψη έναντι υποψηφίων άνω των 60 ετών και Gen Z.

«Είμαστε σε μια κατάσταση όπου έχουμε μια ομάδα ανθρώπων που προφανώς προσλαμβάνουν μόνο τη δική τους ηλικιακή ομάδα, επειδή φαίνεται να είναι προκατειλημμένοι εναντίον των νεότερων από αυτούς και των μεγαλύτερων από αυτούς», λέει η επικεφαλής σύμβουλος σταδιοδρομίας του ResumeBuilder, Στέισι Χάλερ.

Πολλές εταιρείς στις ΗΠΑ έχουν «φάει» πρόστιμα για τέτοιες διακρίσεις. Έρευνα του 2018 της ProPublica και της Mother Jones διαπίστωσε ότι η IBM είχε ένα πρόγραμμα express, από το 2013 έως το 2018 για να απολύει εργαζομένους άνω των 40 ετών και να τους αντικαθιστά με νεώτερους. Σήμερα η υπόθεση ερευνάτα από την Επιτροπή Ίσων Ευκαιριών Απασχόλησης των ΗΠΑ (EEOC).

Το 2023, η Επιτροπή επέβαλε πρόστιμο στη φαρμακευτική εταιρεία Lilly ύψους 2,4 εκατ. δολ. για ένα πρόγραμμα στο οποίο έδινε κίνητρα στους διευθυντές της να προσλαμβάνουν άτομα κάτω των 40 ετών.

Γιατί συμβαίνουν οι διακρίσεις

Οι διακρίσεις λόγω ηλικίας συμβαίνουν για πολλούς λόγους, λέει η Λογκ.

«Ζούμε σε μια κουλτούρα που έχει εμμονή με τη νεολαία και τα γκρίζα μαλλιά δεν αντικατοπτρίζουν την εταιρική επωνυμία. Οι εργοδότες μπορεί να υποθέσουν ότι οι ηλικιωμένοι εργαζόμενοι έχουν προβλήματα υγείας και έτσι μπορεί να χρειάζονται περισσότερο χρόνο άδειας ή ότι δεν έχουν επαφή με την τεχνολογία που αλλάζει ταχέως. Μερικοί διευθυντές δεν ξέρουν πώς να μιλήσουν στις παλαιότερες αναφορές τους. Και ορισμένοι ηλικιωμένοι εργαζόμενοι έχουν ακούσει όλα τα εταιρικά τσιτάτα και μελαγχολούν στο παρελθόν, γι’ αυτό δεν αποδέχονται τα συνθήματα της διοίκησης, καθιστώντας τα “δύσκολα”» εξηγεί.

Σε έναν ιδανικό κόσμο, οι ηλικιωμένοι εργαζόμενοι θα μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν ήσυχα, αφήνοντας το έργο της λειτουργίας της μηχανής της οικονομίας στις νεότερες γενιές, ενώ απολαμβάνουν τη σύνταξή τους. Αλλά όλο και περισσότερο, οι συνταξιούχοι Αμερικανοί δεν μπορούν να συνταξιοδοτηθούν όταν θέλουν επειδή δεν έχουν αρκετά χρήματα που έχουν αποταμιευθεί. Δεν μπορούν όμως να συνεχίσουν να εργάζονται, γιατί οι εταιρείες δεν τους θέλουν, λέει η Λογκ στο Business Insider.

Ο Φινκ, όμως, ζητά από τους ανθρώπους που δεν έχουν ακόμη συνταξιοδοτηθεί να εργαστούν περισσότερο από τους μεγαλύτερους τους και να εξοικονομήσουν ακόμη περισσότερα χρήματα, χωρίς να αλλάξουν τα συστηματικά εμπόδια σε κανένα από τα δύο.

«Σίγουρα, σε όλους μας έχουν πει ότι η ζωή δεν είναι δίκαιη -συνήθως από τους ανθρώπους που κρατούν το μαχαίρι και το καρπούζι- αλλά το σύστημα δεν έχει ρυθμιστεί για να βοηθά τους ανθρώπους να εργάζονται περισσότερο ή να εξοικονομούν περισσότερα χρήματα. Ήδη, οι νεότερες γενιές πανικοβάλλονται για το πόσα χρήματα πρέπει να εξοικονομήσουν για να συνταξιοδοτηθούν» επισημαίνει η Λογκ.

Ωστόσο, η ίδια καταλήγει πως για τον Φινκ και άλλους στην τάξη των στελεχών, το δίλημμα είναι το εξής: «Μπορούν είτε να πληρώσουν περισσότερο τους εργαζόμενους και να τους αφήσουν να εργάζονται περισσότερο, ώστε να είναι καλύτερα προετοιμασμένοι για τη συνταξιοδότηση, είτε μπορούν να πληρώσουν περισσότερους φόρους ώστε η κυβέρνηση να προσφέρει καλύτερη συνταξιοδότηση. οφέλη που επιτρέπουν στους ανθρώπους να σταματήσουν να εργάζονται όταν το χρειάζονται» καταλήγει η Λογκ.