Αγκάθια ή αναγκαιότητα;

Είναι τα δύο κόμματα, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ, προϋπόθεση για την όποια νέα φάση του κεντροαριστερού χώρου ή θα είναι εμπόδια σε μια σύμπραξη; Το ερώτημα ακουμπάει την κρίση του κομματικού φαινομένου, το πόσο αντιπαθή είναι τα κόμματα για τους πολίτες, αν αποτελούν μορφές δικτύωσης άλλης εποχής, αν τέλος πάντων τα ίδια τα κόμματα έχουν ευθύνη για τις χαμηλές πτήσεις της σχέσης του κόσμου με την πολιτική. Η συζήτηση προφανώς θα ζωηρέψει τώρα που οι δυνάμεις στην προαναφερόμενη περιοχή μιλούν ή βρίσκονται σε μια στιγμή που κάνουν έναν έστω πρώιμο διάλογο – προφανώς ακόμη αμυντικό και με ετεροκαθορισμό από τις αλλεπάλληλες χαμηλές πτήσεις τους.

Η νέα φάση θα ξεκινήσει μέσα από τα κόμματα, θα τα λάβει υπόψη της ή θα υπερβεί αυτά και θα διαμορφωθεί μια νέα σύνθεση που σε συντονισμό με το αίτημα ενός κόσμου θα πάει παρακάτω; Το ερώτημα δεν είναι εύκολο, ούτε απαντιέται αμέσως. Και με βεβαιότητα σας λέω πως στον προοδευτικό χάρτη δεν έχει επίσης σε τούτη τη φάση απαντηθεί. Τα κόμματα κατ’ αρχάς είναι κατάκτηση για τη δημοκρατία. Είναι πυλώνες της. Εστω με τα προβλήματά τους, τις δυσλειτουργίες τους ή ακόμη και τη σημερινή τους κρίση. Είναι έμφορτες ιδεολογικά προτάσεις εξουσίας. Κουβαλούν νοήματα και επεξεργασμένες θέσεις για την κοινωνία και την κάθε χώρα που απευθύνονται. Σε μεγαλύτερο επίπεδο, η δημοκρατία κατέκτησε και τον συντονισμό κομμάτων. Ως διακριτούς πόλους όμως. Ως αυτοτελείς μορφές. Και ναι, σε έναν τέτοιο διάλογο κομμάτων, η δημοκρατία έχει να κερδίσει. Είτε ως προωθημένη στρατηγική χώρων είτε ως αναγκαιότητα για το πολιτικό σύστημα. Αυτό όμως απέχει από μια παράξενη συζήτηση – που τη βλέπουμε όλο και συχνότερα – για αναγκαία εξαΰλωση των κομμάτων. Για κατάργησή τους ή αντικατάστασή τους από φαντασιακές δομές πολιτών χωρίς κοινωνικές αναφορές.

Η συζήτηση αυτή διαπερνάει σήμερα τις διεργασίες στον κεντροαριστερό χώρο. Μιλάνε διάφοροι ακόμη και για ρευστοποίηση των χώρων. Οχι για ρευστοποίηση ή αμφισβήτηση των ηγετικών ομάδων, που στην τελική είναι και μέσα στα όρια και προφανώς είναι απόλυτα προβλεπόμενο ως διαδικασία. Ακόμη και οι ρήξεις, οι διασπάσεις είναι μέσα στο πρόγραμμα. Δεν λέμε όμως αυτό. Σήμερα η κουβέντα αυτή γίνεται χωρίς να προβλέπει μερικούς κινδύνους. Η υπέρβαση των ηγεσιών εντός κομμάτων είναι άλλο πράγμα από την ακύρωση των κομμάτων. Πώς το λέγαμε παλιά; Αυτονομία της πολιτικής. Ή και λειτουργία και ζωή εντός κομμάτων. Που στην τελική οι πολίτες τα φτιάχνουν και (κάποια ή όλα) τα κοινωνικά στρώματα θέλουν να εκφράσουν. Σήμερα η Κεντροαριστερά πρώτα κάνει τη συζήτηση για συνθέσεις, συμπορεύσεις, καταργήσεις και μετά για τους πόλους της. Η όποια όμως νέα φάση θα περάσει από τα κόμματα.