Ο Ντόναλντ Σάδερλαντ «έφυγε» σε μια εποχή που αναζωπυρώνονται συγκρούσεις του παρελθόντος, ενώ έρχεται ξανά στη μνήμη η ψυχροπολεμική αντιπαλότητα Δύσης-Ρωσίας.

Θύμα όμως αυτή της αντιπαλότητας είχε πέσει ο ίδιος ο ηθοποιός, όπως αποκάλυψαν πριν λίγα χρόνια τα αμερικανικά αρχεία.

Ο Ντόναλντ Σάδερλαντ, ένας ηθοποιός που είχε ξεχωρίσει ήδη από τη δεκαετία του 1960, ήταν ανάμεσα στα ονόματα εκλεκτών Αμερικανών, που όμως ενοχλούσαν το κατεστημένο των ΗΠΑ, σε μια περίοδο που προσπαθούσε να πείσει το αμερικανικό κοινό για το πόσο αναγκαίος ήταν δήθεν ο Πόλεμος στο Βιετνάμ.

Μόλις το 2017, ήρθαν στο φως νέα στοιχεία που αποκάλυπταν ότι η Υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας (NSA) είχε δημιουργήσει μια ειδική λίστα παρακολούθησης (Watch List) προσώπων και φορέων, μεταξύ των οποίων ήταν ο Καναδός ηθοποιός και ενάντιος του πολέμου στο Βιετνάμ Σάδερλαντ.

Ειδικότερα, η NSA υιοθέτησε δύο διαφορετικές συνταγματικά «αμφισβητήσιμες πρακτικές» που αφορούν τη παρακολούθηση πολιτών των ΗΠΑ, σύμφωνα με αποχαρακτηρισμένα αρχεία που δημοσίευσε το Πανεπιστήμιο Τζορτζ Ουάσιγκτον.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1970, μια ειδική της Γερουσίας, με επικεφαλής τον γερουσιαστή Φρανκ Τσέρτς, ερεύνησε μια σειρά από τέτοιες «πρακτικές» της NSA, συμπεριλαμβανομένου του λεγόμενου προγράμματος Watch List, το οποίο παρακολουθούσε τις διεθνείς επικοινωνίες ακτιβιστών κατά του πολέμου κατά του Βιετνάμ και άλλων υποτιθέμενων «ανατρεπτικών στοιχείων».

Η αφίσα από την αντιπολεμική ταινία MASH (ΚΙΜΑΣ)

Η άλλη πρακτική ήταν η δημιουργία ενός ογκώδους συστήματος αρχειοθέτησης από την NSA για εξέχοντες πολίτες των ΗΠΑ των οποίων τα ονόματα εμφανίζονταν στο Signals Intelligence (SIGINT). Πρόκειται για ένα απόρρητο σύστημα αρχειοθέτησης –δηλαδή φακέλωμα-, που όμως εγκαταλείφθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1970 και καταστράφηκε το 1974

Τα αρχεία για γνωστούς Αμερικανούς ήταν προϊόν των σαρωτικών προσπαθειών της NSA να παρακολουθεί τις επικοινωνίες των αντιπάλων του Ψυχρού Πολέμου και να εντοπίσει τα άτομα που αναφέρονται σε αυτά, όπως αναφέρουν τα αρχεία.

Τελικά, αυτό το τεράστιο φακέλωμα ξεπέρασε σε όγκο το 1.000.000 ονόματα, συμπεριλαμβανομένων 73.000 πολιτών των ΗΠΑ που αναφέρονται στο SIGINT.

Ανάμεσά τους ήταν πολιτικοί, επιχειρηματίες, συνδικαλιστές, προσωπικότητες του Χόλιγουντ και δημοσιογράφοι, από Γερουσιαστές, όπως ο Γουόλτερ Μοντέιλ και την ηθοποιό Τζόαν Γουντογουόρντ μέχρι τον διεθύνοντα σύμβουλο της IBM Τόμας Γουότσον και τον Πρόεδρο της United Auto Workers, Λέοναρντ Γούντκοκ.

Μετά από αίτημα του FBI ο Ντόναλντ Σάδερλαντ θα έμπαινε και αυτός στη λίστα παρακολούθησης.

Σημειώνεται ότι ο Σάδερλαντ είχε προηγουμένως, το 1970, πρωταγωνιστήσει στην επική σατιρική κωμωδία M*A*S*H (Κ.Ι.Μ.Α.Σ., δηλαδή, Κινητή Ιατρική Μονάδα Αμερικανικού Στρατού, σε σκηνοθεσία α Ρόμπερτ Όλτμαν. Το μυθιστόρημα του Ρίτσαρντ Χούκερ, στο οποίο βασίστηκε το αριστούργημα, αναφέρεται σε μια κινητή μονάδα γιατρών στον Πόλεμο της Κορέας, 1950-1953.

Ο σκηνοθέτης όμως είχε ως σκοπό να καυτηριάσει τον Πόλεμο του Βιετνάμ.

Η επιτυχία της ταινίας είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία τηλεοπτικής σειράς με το όνομα M*A*S*H που έκανε επίσης επιτυχία.

Ο Σάδερλαντ με τη στάση του έδειξε ότι τη σωστή πλευρά της ιστορίας και αυτό ενόχλησε εκείνους που ήταν στη λάθος.