Αποτελούν ένα παράξενο ζευγάρι. Ο ένας είναι χαμογελαστός και παχουλός. Ο άλλος έχει λεπτά χείλη και είναι κατά κανόνα βλοσυρός. Και οι δύο είναι δικτάτορες, μοχθηροί και βίαιοι. Και οι δύο έχουν κάνει αποστολή της ζωής τους να ανατρέψουν την παγκόσμια τάξη που ίσχυε μετά το 1945, αψηφώντας τις ΗΠΑ, τον κύριο τοποτηρητή της. Και οι δύο αντιμετωπίζουν κυρώσεις, απομόνωση αλλά εμπνέουν και λίγο φόβο στις χώρες της Δύσης.
Αυτοί οι φόβοι είναι πιθανό να ενταθούν μετά την προχθεσινή σύνοδο κορυφής της Πιονγκγιάνγκ, που ήταν τόσο συμβολική όσο και ουσιαστική. Οι ηγέτες της Βόρειας Κορέας Κιμ Γιονγκ Ουν και της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν έχουν έναν κοινό στόχο: την εδραίωση της θέσης τους σε μια αντιδυτική, αντιδημοκρατική συμμαχία, που δήθεν αντιπροσωπεύει μια «νέα παγκόσμια τάξη», η οποία εκτείνεται από την Κίνα έως το Ιράν.
Οπως οι περισσότεροι παγκόσμιοι ηγέτες, ο Πούτιν, ο κυρίαρχος εταίρος σε αυτή την παράξενη σχέση, δεν έδινε ιδιαίτερη σημασία στον Κιμ πριν από την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, τον Φεβρουάριο του 2022. Ολα αυτά άλλαξαν με την έναρξη του πολέμου.
Ηταν ένα δώρο για τον Κιμ. Η αντίληψή του περί διεθνούς διπλωματίας είναι να εκτοξεύει απειλές προκειμένου να αποκτήσει δύναμη που διαφορετικά δεν έχει. Οι προσπάθειές του περιστρέφονται κυρίως γύρω από τη δοκιμαστική εκτόξευση βαλλιστικών πυραύλων όλο και μεγαλύτερου βεληνεκούς, ικανών να πλήξουν τη δυτική ακτή των ΗΠΑ (καθώς και τη Νότια Κορέα και την Ιαπωνία), και την ανάπτυξη και σμίκρυνση των πυρηνικών βομβών και κεφαλών της Βόρειας Κορέας.
Ωστόσο, μετά την αποτυχία της συνόδου κορυφής Τραμπ – Κιμ στο Ανόι το 2019, οι συνομιλίες με την Ουάσιγκτον και τους εταίρους της για την εξομάλυνση των σχέσεων, την άρση των κυρώσεων και την αποπυρηνικοποίηση της κορεατικής χερσονήσου σταμάτησαν εντελώς. Ο Κιμ έβγαλε το προφανές συμπέρασμα και άλλαξε ρότα. Είναι πλήρως προσηλωμένος στον άξονα Μόσχας – Πεκίνου. Στηρίζει πλέον τον Πούτιν μέχρι κεραίας στην Ουκρανία.
Σύμφωνα με τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Νότιας Κορέας, ο Κιμ έχει προμηθεύσει τη Ρωσία με δεκάδες βαλλιστικούς πυραύλους – συντρίμμια από μερικούς φέρεται ότι έχουν βρεθεί στην περιοχή του Χαρκόβου – και περισσότερα από 11.000 κοντέινερ με πυρομαχικά, που περιέχουν εκατομμύρια βλήματα πυροβολικού. Σε αντάλλαγμα, τουλάχιστον αυτό πιστεύουν οι δυτικές χώρες, ο Πούτιν βοηθά τον Κιμ να αναβαθμίσει τις πυρηνικές, πυραυλικές και διαστημικές τεχνολογίες του.
Αυτή η αναπτυσσόμενη σχέση αφορά πολύ περισσότερα από τα όπλα. Ο Πούτιν το επιβεβαίωσε σε άρθρο που δημοσίευσαν τα βορειοκορεατικά κρατικά ΜΜΕ. «Θα αναπτύξουμε εναλλακτικούς μηχανισμούς εμπορίου που δεν ελέγχονται από τη Δύση και θα αντισταθούμε από κοινού στους παράνομους μονομερείς περιορισμούς [κυρώσεις]», έγραψε. «Ταυτόχρονα, θα οικοδομήσουμε μια αρχιτεκτονική ισότιμης και αδιαίρετης ασφάλειας στην Ευρασία [παρά] τις αμερικανικές πιέσεις, τους εκβιασμούς και τις στρατιωτικές απειλές».
Ο Πούτιν πιθανώς θεωρεί ότι όλα αυτά είναι πολύ έξυπνα. Στην πραγματικότητα, η πολιτική του στην Πιονγκγιάνγκ αντανακλά έναν βαθμό απελπισίας. Αν και δεν θα το παραδεχόταν ποτέ, έχει απομονωθεί διπλωματικά, και σε μικρότερο βαθμό οικονομικά, σε επιζήμιο βαθμό. Κάτι λέει επίσης για την αδυναμία της περιβόητης βιομηχανίας όπλων και της πολεμικής οικονομίας της Ρωσίας το γεγονός ότι εξαρτάται τόσο πολύ από τα εισαγόμενα βλήματα.
Ενα άλλο πιθανό μειονέκτημα των ανατολικοασιατικών παιχνιδιών ισχύος του Πούτιν είναι η αβέβαιη άποψη που έχει για αυτά η Κίνα, ο πολύ πιο σημαντικός σύμμαχός του «χωρίς όρια». Η Κίνα εύλογα ανησυχεί ότι μια ρωσο-βορειοκορεατική εταιρική σχέση βασισμένη στα πυρηνικά όπλα θα μπορούσε μια μέρα να απειλήσει τη δική της ασφάλεια. Η ατελείωτη σινορωσική φιλία δεν είναι εγγυημένη.
Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει πλήρη επίγνωση των αρνητικών στρατηγικών και γεωπολιτικών επιπτώσεων μιας εμβάθυνσης της σχέσης Ρωσίας – Βόρειας Κορέας. Πρακτικά, όμως, έχει κάνει ελάχιστα για να την εμποδίσει. Μετά τον Τραμπ, οι επαφές με την Πιονγκγιάνγκ είναι ελάχιστες.
Η Βόρεια Κορέα δεν είναι παρά ένα πιόνι σε μια πολύ μεγαλύτερη σκακιέρα του 21ου αιώνα. Οπως και στην Ουκρανία, όπως και στη Γάζα, ο παλιός κόσμος της pax Americana και της διεθνούς τάξης που βασίζεται στον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ πεθαίνει μπροστά στα μάτια μας. Στη θέση του, γεννιέται μια τρομερή παρωδία.