Τα μέτρα που αναμένεται να αποφασιστούν στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον στο πλαίσιο της μελλοντικής προσχώρησης της Ουκρανίας στη Συμμαχία – η «γέφυρα προς την ένταξη» όπως έχει πει ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ – θα ακολουθούν ξεκάθαρα τις γραμμές του συμφώνου ασφαλείας μεταξύ των ΗΠΑ και της Ουκρανίας, εκτιμά ο ναύαρχος Τζέιμς Σταυρίδης, πρώην ανώτατος στρατιωτικός διοικητής του ΝΑΤΟ και αντιπρόεδρος σήμερα για τις παγκόσμιες υποθέσεις του επενδυτικού ομίλου Carlyle.
Στη συνέντευξη που παραχώρησε στα «ΝΕΑ», στο πλαίσιο του 28th Government Roundtable του «Economist» που θα πραγματοποιηθεί στις 2-4 Ιουλίου στο Grand Resort Lagonissi στην Αθήνα, ο ελληνικής καταγωγής απόστρατος ναύαρχος μιλά επίσης για το πώς θα καλύψει το ΝΑΤΟ τα αμυντικά κενά, ενώ εκτιμά ότι η ελληνο-πολωνική πρόταση για κοινή ευρωπαϊκή αεράμυνα θα πρέπει να συνδέεται με το σύστημα αντιβαλλιστικών πυραύλων του ΝΑΤΟ.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Αντονι Μπλίνκεν υποσχέθηκε πρόσφατα ότι η επερχόμενη Σύνοδος του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον θα παράσχει στην Ουκρανία μια «γέφυρα για την ένταξη στο ΝΑΤΟ». Μετά την πρόσφατη συνάντηση των υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ, ο γ.γ. Γενς Στόλτενμπεργκ είπε ότι «χρειάζεται να δουλέψουμε στη γλώσσα για την ένταξη της Ουκρανίας». Μπορείτε να μας βοηθήσετε να κατανοήσουμε καλύτερα αυτά τα δύο μηνύματα και ποια στοιχεία πρέπει να συμπεριληφθούν σε μια «γέφυρα» για την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ;
Προφανώς, το πιο σημαντικό πράγμα που πρέπει να παρακολουθήσετε είναι μια «βέβαιη ημερομηνία» μέχρι την οποία η Ουκρανία μπορεί να αναμένει πλήρη ένταξη. Αμφιβάλλω ότι θα γίνει στο άμεσο μέλλον λόγω της κατάστασης πολέμου που επικρατεί μεταξύ της Ουκρανίας και της Ρωσίας. Η ένταξή της στη Συμμαχία θα πυροδοτούσε αμέσως μια μάχη βάσει του άρθρου 5 μεταξύ της οπλισμένης με πυρηνικά συμμαχίας του ΝΑΤΟ και της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Η «γέφυρα» θα ακολουθεί ξεκάθαρα τις γραμμές του συμφώνου ασφαλείας ΗΠΑ – Ουκρανίας, το οποίο εγγυάται στην Ουκρανία πληροφορίες, πυρομαχικά, εξοπλισμό μάχης, εκπαίδευση και καθημερινή υποστήριξη για μια δεκαετία. Αυτό είναι το καλύτερο που πρόκειται να λάβει η Ουκρανία από τη Συμμαχία σε αυτό το στάδιο και παρόλο που δεν είναι τόσο τέλεια όσο η πλήρης ένταξη στο ΝΑΤΟ, εξακολουθεί να είναι ένα σημαντικό επίπεδο υποστήριξης που θα επιτρέψει στην Ουκρανία να αποτρέψει τη Ρωσία από περαιτέρω σημαντικές κατακτήσεις.
Η Δύση συνειδητοποιεί ότι τα πράγματα δεν πάνε τόσο καλά όσο ήλπιζαν στον πόλεμο στην Ουκρανία. Ωστόσο, ακόμα η δυτική βοήθεια παρέχεται σταγόνα σταγόνα, θα μπορούσε να πει κανείς. Σίγουρα υπάρχουν εξελίξεις, όπως η δεκαετής διμερής συμφωνία ασφαλείας ΗΠΑ – Ουκρανίας. Ωστόσο, δεδομένης της πορείας του πολέμου, πιστεύετε ότι η Δύση εξακολουθεί να στερείται του είδους της κινητοποίησης που απαιτείται για την Ουκρανία σε αυτό το στάδιο;
Η Δύση πρέπει να «ανεβάσει το παιχνίδι της» αυξάνοντας τις πληροφορίες στόχευσης, που θα πρέπει να περιλαμβάνουν και πληροφορίες εναντίον ρωσικών στόχων στην ίδια τη Ρωσία. Επίσης, να διευρύνει την ικανότητα παραγωγής και παράδοσης βολών πυροβολικού. Να αυξήσει την ταχύτητα και το μέγεθος της εκπαίδευσης για ουκρανούς πιλότους στα F-16 και τα μιράζ. Να προσθέσει περισσότερες δυνατότητες στον κυβερνοχώρο, τόσο επιθετικής όσο και αμυντικής ικανότητας. Να αυξήσει την ικανότητα αεράμυνας, ιδίως των συστημάτων αεράμυνας patriot. Και να παρέχει περισσότερα και πυραύλους himars, atacams και κρουζ. Τώρα δεν είναι η ώρα για σταδιακές προσθήκες, αλλά για πλήρη υποστήριξη.
Παρά την απόφαση του ΝΑΤΟ που ελήφθη στο Βίλνιους πέρυσι σχετικά με ορισμένα σχέδια άμυνας και αποτροπής, φαίνεται ότι υπάρχουν τεράστια κενά ειδικά στην αεράμυνα. Πώς αξιολογείτε την κατάσταση; Πού βλέπετε τέτοια κενά;
Δεν θα τα αποκαλούσα «τεράστια», αλλά η Συμμαχία πρέπει να κινηθεί για να τα καλύψει με ικανότητα επιθετικής αεροπορικής επίθεσης, με F-16 και μιράζ. Επίσης, με patriots και ίσως τα συστήματα thaad για να παρέχεται περισσότερη κάλυψη σε όλον τον εναέριο χώρο της Ουκρανίας.
Ο έλληνας και ο πολωνός πρωθυπουργός πρότειναν πρόσφατα ότι η Ευρώπη πρέπει να κατασκευάσει ένα ολοκληρωμένο σύστημα αεράμυνας για να προστατεύεται από τυχόν επιθέσεις. Τι θα απαιτούσε μια τέτοια πρόταση; Πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει σε σχέση με τις δυνατότητες αεράμυνας του ΝΑΤΟ;
Θεωρώ ότι αυτό είναι απλώς μέρος των υφιστάμενων συστημάτων αεράμυνας του ΝΑΤΟ, που επί του παρόντος εδρεύουν στην αεροπορική βάση Ramstein στη Γερμανία. Θα πρέπει να συμπεριληφθούν περισσότερες μπαταρίες επίγειων συστημάτων αεράμυνας σε τακτικό, επιχειρησιακό και στρατηγικό επίπεδο. Αυτό θα πρέπει να συνδέεται με το σύστημα αντιβαλλιστικών πυραύλων του ΝΑΤΟ.
Η ρητορική στην Ευρώπη έχει αλλάξει σημαντικά σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η ήπειρος αντιλαμβάνεται τη ρωσική απειλή. Αναμένεται ότι τα επόμενα πέντε χρόνια η Ευρώπη θα επικεντρωθεί στρατηγικά στην ανάπτυξη των αμυντικών της δυνατοτήτων. Τι πιστεύετε ότι χρειάζεται από αυτή την άποψη; Υπάρχει κάποια πτυχή υπερβολής όταν πρόκειται για προτάσεις ότι η ΕΕ πρέπει να μετατραπεί σε πολεμική οικονομία;
Δεδομένου του τεράστιου μεγέθους της οικονομίας τόσο της ΕΕ όσο και των ΗΠΑ, καμία δεν χρειάζεται να τεθεί σε «πολεμική βάση». Η Ρωσία είναι αναγκασμένη να το κάνει επειδή η οικονομία της είναι μικροσκοπική σε σύγκριση με το συνδυασμένο μέγεθος της ΕΕ, του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ. Οι ρωσικές αμυντικές δαπάνες – περίπου 120 δισ. δολάρια, και είναι γενναιόδωρη η εκτίμηση – είναι περίπου το 10% του μεγέθους των συνολικών αμυντικών δαπανών του ΝΑΤΟ. Η Ρωσία θα πρέπει να λειτουργεί σε πολεμική βάση για μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρι να αποφασίσει να επιδιώξει μια διευθέτηση μέσω διαπραγματεύσεων στην Ουκρανία. Για αυτό ο Πούτιν αρχίζει να μιλά για «ειρηνευτικά σχέδια» και σε αυτό το σημείο πιθανότατα θα ήταν πρόθυμος να συμβιβαστεί για τα εδάφη – έχει ήδη κατακτήσει περίπου το 15% της Ουκρανίας. Εναπόκειται στους Ουκρανούς να αποφασίσουν εάν είναι πρόθυμοι να ανταλλάξουν τη «γη» για την «ειρήνη».
