Μόνο μια ανάσα από την κρισιμότερη αναμέτρηση της μεταπολεμικής γαλλικής και ενδεχομένως της ευρωπαϊκής πολιτικής ιστορίας, το ερώτημα τίθεται όσο ποτέ επιτακτικό: τις πταίει για την ακροδεξιά επέλαση στην Ευρώπη; Η απάντηση είναι σύνθεση πολλών αιτιών που αναφέρονται συχνά. Υπάρχει όμως και μία που αποσιωπάται κατά σύστημα: οι ευθύνες της ίδιας της Ευρώπης. Και που σαφώς δεν απασχολεί τους διάφορους επικεφαλής της. Οχι από άγνοια, μα επειδή γνωρίζουν πολύ καλά τις ευθύνες τους για την κατάσταση που απειλεί να ρημάξει τη Γηραιά Ηπειρο. Ξέρουν ότι πέρα από τα μεγάλα άλυτα προβλήματα που επωάζουν κρίσεις, κύριοι υπαίτιοι είναι οι ίδιοι και οι συνθήκες που έχουν διαμορφώσει, με τον χώρο για πραγματική δημοκρατία να έχει περιοριστεί δραματικά πολύ πριν οι διάφοροι δημαγωγοί αρχίσουν να τρίβουν τα χέρια τους από το δώρο που τους έκαναν όσοι διευθύνουν μια Ευρώπη αποσχισμένη από τις στοιχειώδεις αρχές της αντιπροσωπευτικής λειτουργίας.

Οι κυβερνώντες μιλούν για λαϊκισμό. Ο λαϊκισμός όμως ανθεί εκεί που πρώτα αποτυγχάνουν συστηματικά οι άλλες ηγεσίες. Προβλήματα υπήρχαν πάντοτε. Και Ακροδεξιά επίσης. Τώρα όμως γίνεται δύναμη εξουσίας. Γιατί; Κύριο αίτιο είναι ότι η απίσχναση της δημοκρατίας εξελίσσεται ήδη πολύ πριν από τη μαζική καταφυγή στις πολιτικές δυνάμεις που την περιφρονούν. Στον τύπο είναι ισχυρή. Στην ουσία παραλύει. Αυτό είναι απλούστατο να καταδειχθεί. Λ.χ., ποιοι είναι οι πιο σημαντικοί κανόνες που μπήκαν στη ζωή των ευρωπαίων πολιτών τους τελευταίους μήνες; Και πώς; Ποιος τους θέλησε; Ποιος ξέρει πώς έφτασαν να ρυθμίζουν τη ζωή του; Και γιατί;

Η θεμελιώδης αρχή πάνω στην οποία στηρίζονται οι λεγόμενες δημοκρατίες δυτικού τύπου, των οποίων υποτίθεται ότι οι χώρες της Δυτικής Ευρώπης αποτελούν πρότυπο, είναι η διάκριση των εξουσιών. Υπάρχει στα πολιτεύματά τους. Υπάρχει όμως και στην ΕΕ; Οχι. Και μάλιστα ενώ η ουσιαστική εξουσία ασκείται πλέον από εκείνη, όχι από τα κράτη. Οι προ ημερών εκλογές για το νέο Ευρωκοινοβούλιο τι όργανο ανέδειξαν πραγματικά; Είναι αληθινό Κοινοβούλιο; Μπορεί δηλαδή να ελέγχει κάποια «ευρωπαϊκή κυβέρνηση»; Είναι σε θέση να την υποχρεώνει σε πραγματική λογοδοσία; Μπορεί να τη ρίξει αν παραστεί ανάγκη; Ή μπορεί να ασκεί νομοθετική εξουσία στην κανονικότητά της; Τι κάνει στ’ αλήθεια αυτό το όργανο το οποίο καταχράται ενός προσδιορισμού που δεν τον εκπληρώνει;

Αλλά και να μπορούσε θεωρητικά – γιατί δεν μπορεί τίποτα από τα παραπάνω –, ποια είναι η «ευρωπαϊκή κυβέρνηση»; Υπάρχει τέτοιο πράγμα; Οχι βέβαια. Τότε ποιος κυβερνά αυτή την Ευρώπη που εξουσιάζει πλέον με ακραία κανονιστικότητα τις ζωές των πολιτών της; Και τι ξέρουν οι πολίτες της για αυτό; Εκτός φυσικά από εκείνους που έχουν ειδικούς, λ.χ. επαγγελματικούς, λόγους να γνωρίζουν όσα συμβαίνουν; Και σε ποιους μπορούν να απευθυνθούν πραγματικά για όσα τους απασχολούν; Ποιος μπορεί να τους ακούσει; Οχι κατ’ ανάγκη να ικανοποιήσει ό,τι ζητούν, αλλά έστω να τους ακούσει χωρίς να κρυφτεί πίσω από την υποκριτική εύκολη διαφυγή «η Ευρώπη αποφασίζει» των ντόπιων πολιτικών ή το απόλυτο θεσμικό απρόσωπο σοβιετικού τύπου της ίδιας της Ευρώπης. Ποιος ευρωπαίος πολίτης ξέρει πώς απαρτίζεται, πώς λειτουργεί και πώς ελέγχεται αυτός ο δαίδαλος;

Ο ευρωπαϊκός εκφασισμός όπως προκύπτει στις κάλπες είναι σε μεγάλο βαθμό έργο των ίδιων των θεσμών της Ευρώπης. Που ξέχασαν τι σημαίνει «Ευρώπη». Αποποιήθηκαν την ουσία της και διαμόρφωσαν μια νομενκλατούρα απόλυτα υπεύθυνη για την κατάσταση που σήμερα διαμορφώνεται. Ετσι, πολλοί αισθάνονται ότι η δημοκρατία έχει ήδη χαθεί. Και ότι, συνεπώς, δεν έχουν και τίποτα να χάσουν. Γι’ αυτό δεν φοβούνται όπως παλιά. Η Λεπέν δεν είναι χθεσινή στη γαλλική πολιτική ζωή. Τώρα όμως βρίσκει έδαφος να γίνει πρώτη δύναμη. Πολύ χειρότερα, στη Γερμανία, η AfD ήταν αδιανόητη μέχρι πρόσφατα. Τώρα βρίσκεται στο κατώφλι της εξουσίας. Μα από τους κυβερνώντες την Ευρώπη δεν φταίει κανείς για όσα συμβαίνουν στον καιρό τους.

Τελευταία Νέα