Η αγάπη, η φροντίδα, η στοργή για τον σκύλο μας δεν αρκούν για να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη του.
Πολλές φορές, ενώ βλέπουμε τον σκύλο μας να εκδηλώνει απροθυμία ή δυσαρέσκεια για κάτι που τού ζητάμε, εμείς τον εξαναγκάζουμε να το κάνει. Τότε, κλονίζεται η εμπιστοσύνη του, προς εμάς.
«Κάθε σχέση για να είναι υγιής, και να κρατήσει στον χρόνο, χρειάζεται κάποια βασικά συστατικά: αγάπη, σεβασμό, κατανόηση. Και φυσικά, εμπιστοσύνη. Ειδικά η εμπιστοσύνη, τρέφεται και διατηρείται από τα τρία συστατικά, που προανέφερα.
Όπως γνωρίζουμε, χρειάζεται χρόνο για να κερδηθεί, και μια στιγμή μονάχα για να χαθεί», επισημαίνει η σύμβουλος συμπεριφοράς και εκπαιδεύτρια σκύλων, Αλεξάνδρα Ιατρού.
Υπάρχει περίπτωση να μην εμπιστεύεται τον κηδεμόνα του ο σκύλος;
Η εμπιστοσύνη λοιπόν, είναι το πιο βασικό συναίσθημα και για τον σκύλο, προκειμένου να αναπτυχθεί μία δυνατή σχέση με τον κηδεμόνα του.
Και μπορεί να μην περάνει καθόλου από το μυαλό ενός κηδεμόνα, ότι ο σκύλος του δεν τον εμπιστεύεται. Γιατί τον αγαπά, τον έχει … στα πούπουλα, τού προσφέρει την καλύτερη τροφή και τον φροντίζει σαν παιδί του, όπως λέει η κα Ιατρού.
«Και όμως…. Αυτά μονάχα, δεν αρκούν για να υπάρξει εμπιστοσύνη. Καθημερινά συναντώ πολλούς σκύλους που ενώ αγαπούν τους κηδεμόνες τους, δεν τους εμπιστεύονται. Κι αυτό γιατί η σχέση, τις περισσότερες φορές, βασίζεται στον εξαναγκασμό του ζώου να κάνει αυτό που θέλει ο κηδεμόνας, ενώ ο σκύλος δεν το επιθυμεί ή δεν νιώθει άνετα.
Δυστυχώς, μια τέτοια κατάσταση, με μαθηματική ακρίβεια, οδηγεί στο απόλυτο χάος στη μεταξύ τους επικοινωνία. Και δεν μπορούμε να μιλάμε για σχέση», επισημαίνει η κα Ιατρού.
Οι λόγοι που ο σκύλος δεν εμπιστεύεται τον άνθρωπό του
Σύμφωνα με την κα Ιατρού, ορισμένοι σκύλοι έχουν γενετική προδιάθεση να είναι πιο φοβικοί από άλλους. Ακόμη κι αν προέρχονται από την ίδια γέννα.
Επιπλέον, όπως λέει η ειδικός, σημαντικό ρόλο παίζει η κοινωνικοποίηση του κουταβιού ως την ηλικία των τεσσάρων μηνών. Σε αυτήν την περίοδο ο σκύλος πρέπει να έρθει σε επαφή με το εξωτερικό περιβάλλον. Να καταγράψει στον εγκέφαλό του με θετικούς/ουδέτερους συνειρμούς τα ερεθίσματα που θα συναντήσει. Κάθε αρνητικός συνειρμός, μεγαλώνοντας, θα εκδηλωθεί με φοβίες.
«Ο σκύλος που εμπιστεύεται δεν νοιώθει φόβο και ανησυχία ως προς τον κηδεμόνα του, αλλά και ούτε όταν βρίσκεται στο περιβάλλον του.
Η οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ του σκύλου σας και του περιβάλλοντος του, έχει να κάνει με την ασφάλεια που νοιώθει όταν αλληλεπιδράτε μαζί του. Και η επαφή αυτή, θα πρέπει πάντα να είναι ευχάριστη.
Για παράδειγμα, αν όποτε πάτε να φορέσετε το σαμαράκι στον σκύλο σας, σας αποφεύγει, τρέχει μακριά, κατεβάζει τα αυτιά του, ή αντιδράει με άλλους πιο έντονους τρόπους, τότε θα πρέπει να αλλάξετε την προσέγγιση σας. Να κατανοήσετε ότι νιώθει άβολα και με τη βοήθεια ενός θετικού εκπαιδευτή, να αλλάξετε τον συνειρμό του για το σαμαράκι ή για οτιδήποτε άλλο τον φοβίζει.
Ο εξαναγκασμός και η βία μόνο αντίθετα αποτελέσματα θα φέρουν. Και, κυρίως έναν σκύλο, που θα πάψει να σας εμπιστεύεται», τονίζει η κα Ιατρού.
Όταν ο σκύλος δεν εμπιστεύεται…
Ένας σκύλος όταν δεν εμπιστεύεται τον κηδεμόνα του, όπως αναφέρει η κα Ιατρού, δεν μπορεί, αλλά και δεν θέλει να τον ακούσει.
Διευκρινίζει ότι για να κάνω κάτι που θα μου πει κάποιος, ακόμη κι αν το γνωρίζω πολύ καλά, θα πρέπει να αισθάνομαι ασφάλεια μαζί του. Και, κυρίως, να τον εμπιστεύομαι: ότι δεν θα νιώσω άσχημα.
Η έλλειψη εμπιστοσύνης σε μια σχέση, σύμφωνα με την εκπαιδεύτρια, οδηγεί σε έναν σκύλο στρεσαρισμένο, ανήσυχο και φοβισμένο.
Δυστυχώς, όσο πιο έντονα βιώνει την έλλειψη της, προς το πρόσωπο σας, τόσο μπορεί να αρχίσει να εκδηλώνει διάφορες συμπεριφορές. Όπως, να αποφεύγει τα χάδια, να δείχνει απροθυμία να συμμετάσχει σε παιχνίδια και άλλες διασκεδαστικές δραστηριότητες μαζί σας. Να κάνει φύλαξη των πόρων του, ακόμη και να δείξει σημάδια επιθετικότητας προς εσάς.
Πώς θα κάνετε τον σκύλο να αισθανθεί ασφάλεια
«Η οικοδόμηση εμπιστοσύνης απαιτεί χρόνο και υπομονή. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά που μπορείτε να κάνετε για να βοηθήσετε τον σκύλο σας να αισθανθεί πιο άνετα μαζί σας. Ανάλογα με την κατάσταση του σκύλου, και τον τρόπο με τον οποίο δείχνει ότι δεν σας εμπιστεύεται, μερικές από τις παρακάτω συμβουλές μπορεί να σας βοηθήσουν», υπογραμμίζει η κα Ιατρού.
Μάθετε να διαβάζετε τη «γλώσσα του σώματος» του
Οι σκύλοι μας «μιλάνε» καθημερινά. Το θέμα είναι, εμείς κατά πόσο τούς ακούμε. Σε μια σχέση δεν γίνεται μόνο ο ένας να πρέπει να ακούει τον άλλον. Δεν μπορείτε να έχετε καμία απαίτηση, αλλά και προσδοκία να σας ακούσει, και να συνεργαστεί μαζί σας, όταν δεν ξέρετε να τον «διαβάζετε» και να τον «ακούτε».
Μην τον αναγκάζετε να κάνει πράγματα που δεν τον ευχαριστούν
Μη βιάζεστε να τον βάλετε σε νέες καταστάσεις και να τού επιβάλετε πράγματα με τα οποία νιώθει άβολα (μπιστολάκι, μπάνιο, crate, ρούχα, σαμάρια κτλ).
Αφήστε το σκυλί σας να καθορίσει τον χρόνο. Ακολουθήστε τον ρυθμό, βλέποντας τη μικρή πρόοδο που σημειώνει ο σκύλος σας. Η βιασύνη ή η ώθηση, πέρα από το επίπεδο άνεσής του, θα επιβραδύνει την πρόοδο και θα έχει τα αντίθετα αποτελέσματα.
Σεβαστείτε τον χώρο του
Σεβαστείτε τον χώρο του σκύλου σας τόσο εντός οικίας όσο και εκτός σπιτιού. Μην τον ενοχλείτε όταν κοιμάται, ξεκουράζεται, τρώει. Αφήστε τον να επιλέξει έναν χώρο που αισθάνεται ασφάλεια. Ποτέ μην εισβάλλετε σε αυτόν ή τον χρησιμοποιείτε ως χώρο τιμωρίας.
Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι, όσο κι αν θέλετε να ασχοληθείτε μαζί του εκείνη τη στιγμή, για τον σκύλο σας γίνεστε απρόβλεπτοι και στη συνέχεια απειλή. Εσάς θα σας άρεσε να σας ενοχλούν όταν γευματίζετε ή όταν κοιμάστε; Πιστεύω πως όχι.
Επίσης, στο εξωτερικό περιβάλλον σεβαστείτε τον προσωπικό χώρο του και μη διστάζετε να κρατήσετε μακριά ανθρώπους και σκύλους που πάνε να εισβάλουν σε αυτόν. Τα σωστά κοινωνικοποιημένα σκυλιά δεν έχουν την ανάγκη να γνωρίζουν κάθε σκύλο ή άνθρωπο που συναντούν στη βόλτα. Ο κάθε σκύλος έχει την δικιά του προσωπική «φούσκα» θα λέγαμε, στην οποία μπορεί να δεχτεί ή όχι, έναν καινούργιο άνθρωπο ή σκύλο . Μιλήστε για αυτά, και προστατέψτε τον, από ανεπιθύμητες συναναστροφές.
Αρχίστε να παρατηρείτε τον σκύλο σας
Παρατηρήστε τον σκύλο σας, καθώς τον αγγίζετε και δοκιμάστε να χρησιμοποιήσετε το «τεστ συναίνεσης» για να δείτε αν αισθάνεται άνετα με την αλληλεπίδραση. Μετρήστε μέχρι το τρία, ενώ τον χαϊδεύετε. Στη συνέχεια, σταματήστε. Αν ο σκύλος σας δείξει ότι θέλει κι άλλο, μπορείτε να συνεχίσετε. Αν δεν σας ζητήσει άλλα χάδια, ήρθε η ώρα να σταματήσετε. Δώστε του τον χώρο, και την επιλογή, να διαλέξει αν θέλει και κατά πόσο θέλει. Αυτό βοηθά στο χτίσιμο της εμπιστοσύνης, καθώς δείχνετε στον σκύλο σας ότι «ακούτε» τη «γλώσσα του σώματός» του. Και δεν τον εξαναγκάζετε να ακολουθήσει τη δική σας επιθυμία (χάδια).
Η εμπιστοσύνη χτίζεται μέρα με τη μέρα
«Σε κάθε περίπτωση όμως, καλό είναι, να απευθυνθείτε σε έναν θετικό εκπαιδευτή, σύμβουλο συμπεριφοράς. Να αξιολογήσει το προφίλ του ζώου και σε συνδυασμό με διάφορα «πρωτόκολλα», να σας βοηθήσει, έτσι ώστε να έχετε μια ισορροπημένη σχέση.
Τα επίπεδα εμπιστοσύνης και αυτοπεποίθησης που έχει ένας σκύλος, τον βοηθούν να ξεπεράσει τις ανησυχίες και τους φόβους του. Το χτίσιμο της σχέσης σας, απαιτεί χρόνο και συναισθηματική ενέργεια. Ακόμη περισσότερο, για σκύλους που έχουν αλλάξει σπίτια υιοθεσίας, που έχουν προδιάθεση για φόβο και άγχος. Αλλά και για όσους έχουν βιώσει ένα τραυματικό γεγονός ή έχουν κακοποιηθεί. Ωστόσο, η προσπάθεια αξίζει τον κόπο», τονίζει η κα Ιατρού.
Κερδίζοντας την εμπιστοσύνη του φίλου σας, όπως λέει, κερδίζετε μια ισχυρότερη, βαθύτερη και πιο ουσιαστική σχέση. Έχετε έναν σκύλο ήρεμο, συναισθηματικά και ψυχολογικά ισορροπημένο. Και εσείς, μαθαίνετε να σέβεστε, να «ακούτε» και να κατανοείτε τις ανάγκες και τους φόβους ενός πλάσματος.
Καταλήγοντας, η κα Ιατρού επισημαίνει: «Στο τέλος δεν διαφέρουμε και πολύ. Όλοι άλλωστε αυτά ζητάμε από την κάθε μας σχέση. Αγάπη, κατανόηση, εμπιστοσύνη».
● Η κυρία Αλεξάνδρα Ιατρού είναι σύμβουλος συμπεριφοράς και εκπαιδεύτρια σκύλων, απόφοιτος της σχολής Cane Sentio και πτυχιούχος του Τμήματος Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Έχει εθελοντική ενασχόληση με αδέσποτα ζώα περισσότερο από μια δεκαετία, και εκπαιδεύει με επιστημονικές μεθόδους, βασισμένες πάνω στον συμπεριφορισμό, χρησιμοποιώντας επιβράβευση και σεβασμό προς τον σκύλο.
Και, όπως υποστηρίζει: «το πιο σημαντικό, άλλωστε, στην εκπαίδευση είναι να γίνουμε εμείς η αλλαγή που θέλουμε για τον σκύλο μας, και εκείνος θα ακολουθήσει».