Είναι να μη σου τύχει. Εκεί που νιώθεις ότι είσαι έτοιμος να στίψεις την πέτρα, ξαφνικά ένα πρωί – τότε συμβαίνουν όλα τα κακά – να αντιληφθείς ότι έχεις πίεση, σου πέφτουν τα μαλλιά και το χειρότερο να μονολογείς, «εμ εσυ θες αλλά εγώ δεν μπορώ».
Πολλές οι ανίατες νόσοι όπως και εντατικές, ταυτόχρονα οι προσπάθειες των ερευνητών, να παρασκευάσουν φάρμακα για να τις εξαλείψουν.
Ομως επειδή έχει αποδειχτεί περίτρανα ότι ο Θεός παίζει αβέρτα ζάρια, κάθε φάρμακο που φτιάχνεται για μία νόσο, συμβαίνει ενίοτε να έχει και κάποια παρενέργεια η οποία θεραπεύει άλλη πάθηση!
Με άλλα λόγια, στην επιστήμη, συχνά πυκνά δεν σου κάθεται να πετύχεις αυτό που έχεις στοχεύσεις διότι από καραμπόλα, ανακαλύπτεις κάτι εξίσου επωφελές αν όχι περισσότερο επωφελές.
Ετσι και με τα φάρμακα, αποδείχτηκε και αποδεικνύεται σε εκατοντάδες περιπτώσεις, ότι οι ορισμένες παρενέργειες τους οδήγησαν σε θαυματουργά αποτελέσματα.
Συνάνθρωποι μας έβγαλαν μαλλιά, κατάφεραν να κοιμούνται το βράδυ, να κόψουν το τσιγάρο, να χάσουν βάρος, και πάνω απ’ όλα είδαν το πουλί τους να κελαηδάει – όχι εκείνο στο κλουβί της βεράντας.
Ο όρος παρενέργεια θεωρείται συνήθως κακός. Και αυτό είναι τυπικά αλήθεια. Αλλά υπάρχει ένας άλλος τύπος παρενεργειών για τον οποίο ακούμε πολύ λιγότερο: αυτές που είναι ευεργετικές. Αν και ασυνήθιστες, αξίζει να αναφέρουμε λοιπόν μερικά φάρμακα που ανέπτυξαν τέτοιες.
Μινοξιδίλη. Αναπτύχθηκε τη δεκαετία του 1970 για την υψηλή αρτηριακή πίεση, αλλά φάνηκε ότι αύξησε την τριχοφυΐα σε άτομα της μελέτης. Και αυτό που αρχικά θεωρήθηκε ενοχλητική παρενέργεια έγινε τελικά η κύρια χρήση του. Τοπικές μορφές αυτού του φαρμάκου χρησιμοποιούνται σήμερα για τη θεραπεία της τριχόπτωσης.
Διφαινυδραμίνη. Αυτή η κοινή θεραπεία για αλλεργικές καταστάσεις έχει την παρενέργεια της υπνηλίας. Για ενήλικες με προβλήματα αλλεργίας και προβλήματα ύπνου, το ηρεμιστικό αποτέλεσμα μπορεί να είναι χρήσιμο. Δεν συνιστάται η τακτική, μακροχρόνια χρήση της διφαινυδραμίνης, καθώς μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο άνοιας.
Σιλδεναφίλη. Αρχικά αναπτύχθηκε ως θεραπεία για την υψηλή αρτηριακή πίεση και τη στηθάγχη, δεν χρειάστηκε όμως πολύς χρόνος για τους άνδρες χρήστες να συνειδητοποιήσουν ότι το φάρμακο μπορούσε να προκαλέσει στύση μέσα σε 30 έως 60 λεπτά. Οι παραγωγοί της σιλδεναφίλης αναγνώρισαν ότι υπό τις κατάλληλες συνθήκες και σωστή δοσολογία, αυτό θα μπορούσε να είναι μια εξαιρετικά ευεργετική παρενέργεια. Το 1998 εγκρίθηκε ως θεραπεία για τη στυτική δυσλειτουργία.
Λιραγλουτίδη, σεμαγλουτίδη και άλλα GLP-1RA. Αυτά τα φάρμακα αναπτύχθηκαν αρχικά για τη θεραπεία του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, αλλά ήδη από τις πρώτες μελέτες παρατηρήθηκε μειωμένη όρεξη και σημαντική απώλεια σωματικού βάρους. Τώρα, αυτές οι ουσίες έχουν έγκριση όχι μόνο για τον διαβήτη αλλά και για την παχυσαρκία. Φαίνεται μάλιστα ότι ελαττώνουν τη διάθεση για κάπνισμα ή χρήση άλλων εξαρτησιογόνων ουσιών και μένει να αποδειχθεί αν θα λάβουν και τέτοια θεραπευτική έγκριση.
Τα παραπάνω αποτελούν λίγα μόνο παραδείγματα. Υπάρχουν πάνω από 400 αναφορές για ευεργετικές επιδράσεις διαφόρων φαρμάκων τις τελευταίες δεκαετίες στη διεθνή βιβλιογραφία.