Εκτός από τα τρόφιμα, τον τελευταίο καιρό έχει παρατηρηθεί πληθωρισμός και στις συναλλαγές και τις χρεώσεις, με τα έσοδα των τραπεζών από προμήθειες να ανέρχονται σε 1,85 δισ. ευρώ για το 2023. Το ύψος των προμηθειών των τραπεζών μπήκε πρόσφατα στο «στόχαστρο» της κριτικής του υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστή Χατζηδάκη, ο οποίος μίλησε την περασμένη Τρίτη στη Γενική Συνέλευση της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών (ΕΕΤ) για την ανάγκη μείωσης των τραπεζικών χρεώσεων. Μάλιστα, προέτρεψε τις τράπεζες να κοιτάξουν στην ευρωπαϊκή τραπεζική αγορά και να υιοθετήσουν καλές πρακτικές από το εξωτερικό.
Την Πέμπτη 20 Φεβρουαρίου είχε προηγηθεί συνάντηση του υπουργού με ανώτατα στελέχη από τον κλάδο των Network Service Providers (NSPs), δηλαδή των εταιρειών που ασχολούνται με τα συστήματα POS. Σύμφωνα με πληροφορίες των «ΝΕΩΝ», στη συνάντηση συζητήθηκε ακροθιγώς και το σενάριο δημιουργίας μιας «ελληνικής κάρτας», δηλαδή μιας τραπεζικής κάρτας για χρήση εντός της χώρας, η οποία θα έθετε εκτός της εξίσωσης των προμηθειών τις εκδότριες εταιρείες (Mastercard, Visa), δημιουργώντας περιθώριο ακόμα και για μείωση των τιμών. Τη λύση αυτή έχει υιοθετήσει η Γαλλία εδώ και πολλά χρόνια με την Carte Bancaire.
Ωστόσο, το εγχείρημα έχει μια σειρά από τεχνικά εμπόδια, ενώ οι τάσεις της διεθνούς αγοράς δείχνουν πως το μέλλον δεν βρίσκεται τόσο στα συστήματα καρτών, αλλά στις άμεσες πληρωμές. Το ελληνικό σύστημα άμεσων πληρωμών από λογαριασμό σε λογαριασμό (account to account, A2A) IRIS είναι στη ζωή μας από το 2016, ωστόσο από το 2021 έχει πάρει τα «πάνω» του. Αποτελεί πλέον έναν ευρέως διαδεδομένο τρόπο πραγματοποίησης πληρωμών και αναμένεται να αριθμεί πάνω από 3 εκατ. χρήστες μέχρι το τέλος του έτους.
Οι επαγγελματίες. Η σύνδεση του IRIS έχει γίνει υποχρεωτική για τους ελεύθερους επαγγελματίες, που θα πρέπει να εγγραφούν στην υπηρεσία με τον επαγγελματικό τραπεζικό τους λογαριασμό μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Ο Κωστής Χατζηδάκης, άλλωστε, δηλώνει διαρκώς υπέρμαχος του IRIS. Μάλιστα, τόσο ο ίδιος, όσο και ο διοικητής της ΤτΕ Γιάννης Στουρνάρας εμφανίστηκαν πρόσφατα στη ΓΣ της ΕΕΤ με θήκες IRIS στα κινητά τους.
Ετσι, όλα δείχνουν πως η μείωση του κόστους των συναλλαγών περνά μέσα από την ενίσχυση του IRIS, το οποίο έχει χαμηλότερες (μηδενικές στη μη-επαγγελματική χρήση) χρεώσεις σε σύγκριση με το web banking για διατραπεζικές συναλλαγές, όπως π.χ. η πληρωμή ενοικίου. Αρκετές ευρωπαϊκές – και μη – χώρες έχουν καταφέρει να κάνουν τις φθηνές άμεσες πληρωμές το πιο δημοφιλές μέσο συναλλαγών. Η Πολωνία, η Ολλανδία, η Πορτογαλία, η Νορβηγία, η Σουηδία, η Φινλανδία, αλλά και πιο μακρινές χώρες, όπως η Ινδία και η Βραζιλία, αποτελούν τα πιο επιτυχημένα παραδείγματα, υιοθετώντας καινοτόμες πρακτικές, όπως η δημιουργία ενός «υβριδικού» μέσου που διατηρεί τα πλεονεκτήματα του IRIS και την ευχρηστία ή την οικειότητα της χρήσης καρτών. Στην ουσία πρόκειται για αυτόνομη εφαρμογή που απλουστεύει την εμπειρία, στα πρότυπα των τραπεζικών καρτών, χωρίς να γυρίζουμε «πίσω» στην τεχνολογία των καρτών, όπου οι πληρωμές δεν είναι άμεσες και όπου μεσολαβούν εκδότες καρτών, διαχειριστές, εκκαθαριστές και εν τέλει υψηλότερες προμήθειες. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με αυτόνομη εφαρμογή που να μην απαιτεί την είσοδο σε ebanking ή mobile banking κάποιας τράπεζας για να κάνει πληρωμές και μεταφορές κεφαλαίων. Αντίθετα, ως αυτόνομο σύστημα πληρωμών θα μπορεί να ενταχθεί σε ένα ψηφιακό πορτοφόλι, μαζί με την κάρτα.
