Σε εξέλιξη βρίσκεται η σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον 75 χρόνια από την ίδρυσή του, στη βαριά σκιά του πλήγματος στο νοσοκομείο παίδων του Κιέβου κι ενώ η προσοχή είναι στραμμένη περισσότερο στον Τζο Μπάιντεν παρά στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, τον οποίο ο πρόεδρος των ΗΠΑ θα συναντήσει αύριο. Σε ένα κλίμα πολιτικής αβεβαιότητας για τις ΗΠΑ και με διάχυτη την αίσθηση ότι μπορεί να είναι η τελευταία επίδειξη διατλαντικής ενότητας για την Ουκρανία – ανάλογα με το ποιος θα κερδίσει τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου -, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ διαβεβαίωσε ότι το σύνολο των μέτρων υπέρ της Ουκρανίας θα αποτελούν στοιχεία που θα ευνοούν την ένταξή της στη Συμμαχία.

Ο αμερικανός πρόεδρος καλωσόρισε τους ηγέτες των κρατών – μελών σε ένα ιδανικό σκηνικό για να περάσει εντός και εκτός το μήνυμα ότι είναι σε θέση να κυβερνά (δεσμεύτηκε, μάλιστα, ότι εάν επανεκλεγεί τον Νοέμβριο θα εξαντλήσει τη θητεία του), αλλά και ότι, υπό τη δική του διοίκηση, επιδίωξη θα είναι σταθερά ένα ισχυρότερο και πιο ενωμένο ΝΑΤΟ με περισσότερα μέλη και αποφασιστικότητα για την προστασία της συλλογικής ασφάλειας.

Το φάντασμα του Τραμπ

Κατά τη μακρά προετοιμασία της συνόδου και μέχρι την τελευταία στιγμή, τους διπλωμάτες απασχόλησε η διατύπωση της δέσμευσης για μελλοντική ένταξη της Ουκρανίας, ενώ, με το που άνοιξε η αυλαία, τα βλέμματα έπεσαν στον αμερικανό πρόεδρο. Ο Τζο Μπάιντεν ήταν αυτός που αποκατέστησε τις παραδοσιακές συμμαχίες των ΗΠΑ στο εξωτερικό, μετά την αμφισβήτησή τους από τον Τραμπ στο πλαίσιο της προσέγγισης «Πρώτα η Αμερική», και αναλυτές υπογραμμίζουν πως το ποιος θα κερδίσει τον Νοέμβριο θα μπορούσε να έχει ουσιαστικό αντίκτυπο στο μέλλον του ΝΑΤΟ και της Ευρώπης. Ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι εάν εξασφαλίσει μια δεύτερη θητεία, θα προτείνει να μην υπάρχει κάλυψη, αν δεχθούν επίθεση, για τα μέλη του ΝΑΤΟ που δεν πληρούν τον στόχο αμυντικών δαπανών της Συμμαχίας στο 2% του ΑΕΠ τους κι έχει αμφισβητήσει το ποσό της βοήθειας που δόθηκε στην Ουκρανία για ενίσχυσή της μετά τη ρωσική εισβολή.

Η Ουκρανία προσπαθεί να μένει ουδέτερη στην πολιτική μάχη των ΗΠΑ και παρότι ο πρόεδρος Ζελένσκι επιλέγει προσεκτικά τα λόγια του κάθε φορά που ερωτάται για την προοπτική νίκης του Τραμπ, είναι κάποτε ορατό το συναισθηματικό βάρος για ενδεχόμενο τερματισμό της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας.

Ενας νέος σκοπός

Η Βορειοατλαντική Συμμαχία που γιορτάζει την 75η της επέτειο έχει βρει νέο σκοπό, όπως επισημαίνουν διεθνή μέσα, απέναντι στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και καλωσόρισε στους κόλπους της τη Φινλανδία και τη Σουηδία. Η ρωσοουκρανική σύγκρουση είναι έτσι κι αλλιώς κυρίαρχη στις συνομιλίες μεταξύ των ηγετών των 32 χωρών – μελών του ΝΑΤΟ, οι οποίοι έχουν μια πλήρη ατζέντα επικεντρωμένη στη στρατιωτική και οικονομική βοήθεια προς την Ουκρανία και την αναζήτηση της καλύτερης οδού προς την τελική ένταξη του Κιέβου στη Συμμαχία.

Ωστόσο, πέραν της ανησυχίας για την προοπτική επιστροφής του Τραμπ, είναι εξίσου σοβαροί οι φόβοι για τη διατήρηση της εξουσίας του Μπάιντεν που περιγράφεται ως μουδιασμένος ύστερα από μια δύσκολη πολιτική περίοδο στο πλαίσιο της οποίας αμφισβητείται έντονα η καταλληλότητά του και δέχεται εκκλήσεις να εγκαταλείψει την κούρσα για την προεδρική εκλογή. Σχολιαστές υπογραμμίζουν ότι ο αμερικανός πρόεδρος έχει την ευκαιρία του για μια ηγετική εμφάνιση. Ομως, δεδομένων των προβλημάτων που πηγάζουν κι από την Ευρώπη, με ορατό τον κίνδυνο παράλυσης στη Γαλλία και αποδυναμωμένο τον συνασπισμό του γερμανού καγκελαρίου Ολαφ Σολτς μετά τις κακές επιδόσεις του στις ευρωεκλογές, δεν υπάρχει ευρύτερα σταθερό έδαφος.

Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι

Στη σύνοδο συμμετέχει και ο ουκρανός πρόεδρος προκειμένου να επαναδιατυπώσει το αίτημά του προς τους Δυτικούς για επιπλέον συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας, ενώ το Κρεμλίνο ανακοίνωσε ότι παρακολουθεί «με τη μέγιστη προσοχή» τη σύνοδο κορυφής, εστιάζοντας στη ρητορική των συνομιλιών όσο και στις αποφάσεις που θα ληφθούν. Η Ουκρανία επιθυμεί να λάβει επίσημη πρόσκληση ένταξης στο ΝΑΤΟ, αλλά πολλές χώρες είναι αντίθετες.

Πρόκειται για μια «πολύ σοβαρή προσπάθεια να τεθεί η Ουκρανία σε μια θέση από την οποία θα είναι έτοιμη να αναλάβει τον ρόλο και τις ευθύνες της στο πλαίσιο της Συμμαχίας από την πρώτη ημέρα» της ένταξής της, τόνισε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ.