Η Εθνική Επιτροπή Αγορών και Ανταγωνισμού (CNMC) της Ισπανίας επέβαλε ιστορικές κυρώσεις στην πλατφόρμα κρατήσεων ξενοδοχείων booking. To πρόστιμο 413 εκατομμυρίων για κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης της τα τελευταία πέντε χρόνια είναι το μεγαλύτερο στην ιστορία της Επιτροπής.
Σύμφωνα με την CNMC, η Booking επέβαλλε άνισες συνθήκες στα ξενοδοχεία στην Ισπανία και διατηρούσε εμπορικές πολιτικές που απέκλειαν άλλες διαδικτυακές ταξιδιωτικές πρακτορείες και κανάλια πώλησης.
Η έρευνα που οδήγησε σε αυτή την πρόταση προστίμου ξεκίνησε το 2022 μετά από καταγγελίες της Ένωσης Ισπανών Διευθυντών Ξενοδοχείων και της Επαγγελματικής Ένωσης Ξενοδόχων της Μαδρίτης. Αυτές οι οντότητες κατηγόρησαν την Booking ότι υποχρέωνε τα ξενοδοχεία να προσφέρουν τιμές ίσες ή χαμηλότερες από αυτές της ίδιας της πλατφόρμας και ότι χρέωνε υπερβολικές προμήθειες
Η Booking.com έχει εκφράσει τη διαφωνία της με τα συμπεράσματα της CNMC και έχει ανακοινώσει ότι σκοπεύει να ασκήσει έφεση κατά της απόφασης, αν επιβεβαιωθεί.
Συγκεκριμένα, ο έλεγχος από την Επιτροπή δείχνει ότι η εταιρεία έχει διαπράξει δύο καταχρήσεις από τουλάχιστον την 1η Ιανουαρίου 2019 έως σήμερα επιβάλλοντας αρκετούς αθέμιτους εμπορικούς όρους σε ξενοδοχεία που βρίσκονται στην Ισπανία που χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες διαμεσολάβησης κρατήσεων και περιορίζοντας τον ανταγωνισμό από άλλα διαδικτυακά ταξιδιωτικά γραφεία που προσφέρουν τις ίδιες υπηρεσίες.
Για καθεμία από αυτές τις παραβάσεις, η CNMC επιβάλλει δύο πρόστιμα 206,62 εκατ. ευρώ στην Booking.com.
Η Booking.com ανακοίνωσε την πρόθεσή της να προσφύγει στο Ισπανικό Εθνικό Δικαστήριο κατά του τελικού ψηφίσματος που ανακοίνωσε η CNMC.
Από την CNMC επισημαίνουν ότι κατά την περίοδο που ερευνήθηκε, το μερίδιο της Booking.com στην Ισπανία κυμάνθηκε μεταξύ 70 και 90%.
Η Booking λειτουργεί ως διαδικτυακό ταξιδιωτικό πρακτορείο, διαμεσολαβώντας στον ιστότοπό της μεταξύ ξενοδοχείων, που προσφέρουν τα δωμάτιά τους, και πελατών που αναζητούν ξενοδοχείο, συγκρίνουν τις τιμές και κάνουν τις κρατήσεις τους. Για το λόγο αυτό, η Booking χρεώνει μια προμήθεια στο ξενοδοχείο που υπολογίζεται στο ποσό των κρατήσεων μέσω της ιστοσελίδας και διαθέτει το λεγόμενο απόθεμα ξενοδοχείου, το οποίο παρέχεται απευθείας από τις εταιρείες.
H CNMC τονίζει ότι τα ξενοδοχεία πρέπει να εγγραφούν σε γενικούς όρους σύμβασης για να εμφανίζονται στον ιστότοπο και την εφαρμογή της Booking. Αυτοί οι όροι, μεταξύ άλλων ζητημάτων, συνεπάγονται μια ρήτρα τιμής που τους εμποδίζει να προσφέρουν τα δωμάτιά τους στους δικούς τους ιστότοπους κάτω από την τιμή που προσφέρεται στο διαδικτυακό πρακτορείο. Επιπλέον, η Booking.com διατηρεί το δικαίωμα να μειώσει μονομερώς την τιμή που προσφέρουν τα ξενοδοχεία μέσω της ιστοσελίδας ή της εφαρμογής τους.
Άλλα πρακτορεία, όπως το eDreams ή το Lastminute, από την πλευρά τους, διαθέτουν αποθέματα ξενοδοχείων που παρέχονται από άλλα ταξιδιωτικά γραφεία ή, στην περίπτωση της Logitravel, από προμηθευτές χονδρικής χωρίς να λαμβάνουν υπόψη αυτές τις συμβατικές υποχρεώσεις.
Το πρόστιμο που επιβλήθηκε από το CNMC υπερβαίνει κατά πολύ τις μεγαλύτερες κυρώσεις που έχει επιβάλει ο οργανισμός μέχρι τώρα. Ο φάκελος με την πιο αυστηρή διορθωτική ενέργεια ήταν αυτός που επιλύθηκε το 2022 για 203 εκατ. εναντίον έξι κατασκευαστικών εταιρειών (FCC, Dragados, Ferrovial, Acciona, OHL και Sacyr) για αλλαγή ανταγωνιστικής διαδικασίας σε διαγωνισμούς κατασκευής υποδομών. H CNMC επέβαλε επίσης πρόστιμο 194 εκατομμυρίων στην Apple και την Amazon για τον περιορισμό του ανταγωνισμού στον ιστότοπο της Amazon στην Ισπανία πέρυσι.
Στις πέντε κορυφαίες μεγάλες κυρώσεις της CNMC προστέθηκαν εκείνες που επιβλήθηκαν σε ένα φερόμενο καρτέλ αυτοκινήτων αξίας 171 εκατομμυρίων ευρώ, στην AVE για 128 εκατομμύρια και σε ασφαλιστές για 120 εκατομμύρια.
Ρήτρες ισοτιμίας
Η έρευνα της CNMC βασίζεται σε ισχυρισμό που υποβλήθηκε το 2021 από την Ισπανική Ένωση Διευθυντών Ξενοδοχείων και την Ένωση Ξενοδοχειακών Επιχειρήσεων της Μαδρίτης, η οποία κατήγγειλε την Booking.com για κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης στην αγορά για την επιβολή της λεγόμενης «ρήτρας ισοτιμίας».
Σύμφωνα με τις ενώσεις, αυτή η ρήτρα προκαλεί «ακραία ακαμψία» στην εμπορική πολιτική των ξενοδόχων που εμποδίζονται να «προσαρμόσουν τις προσφορές τους σε ιδιαίτερες ή κυκλικές συνθήκες της αγοράς».
Η CNMC επισημαίνει επίσης ότι η πλατφόρμα επιβάλλει αθέμιτους εμπορικούς όρους στα ξενοδοχεία συμπεριλαμβάνοντας πολλές ρήτρες σύμφωνα με τις οποίες μόνο η αγγλική έκδοση των γενικών όρων σύμβασης της Booking.com έχει νομική αξία, το δίκαιο που εφαρμόζεται στους όρους είναι αυτό της Ολλανδίας και των αρμόδιων δικαστήρια είναι εκείνα του Άμστερνταμ σε περίπτωση σύγκρουσης μεταξύ των μερών.
Ομοίως, η Επιτροπή Ανταγωνισμού θεωρεί ότι η Booking δεν προσφέρει επαρκή διαφάνεια ώστε να επιτρέπει στα ξενοδοχεία να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις σχετικά με το εάν θα εγγραφούν ή όχι στα προγράμματα Preferente, Preferente Plus και Genius. Αυτά τα προγράμματα επιτρέπουν στα ξενοδοχεία να βελτιώσουν τη θέση τους στην προεπιλεγμένη κατάταξη των αποτελεσμάτων της Booking.com, με αντάλλαγμα υψηλότερη προμήθεια ή προσφέροντας εκπτώσεις στο δωμάτιο με τις περισσότερες πωλήσεις ή στο φθηνότερο δωμάτιο που έχει το ξενοδοχείο στην πλατφόρμα.
Τα ξενοδοχεία που θέλουν να έχουν πρόσβαση ή να παραμείνουν στα προγράμματα πρέπει να ακολουθούν μια πολιτική τιμολόγησης και διαθεσιμότητας που τα οδηγεί να «συγκεντρώνουν τις πωλήσεις τους στην πλατφόρμα, εις βάρος άλλων ανταγωνιστικών φορέων».
Η διαδικασία έρευνας από το CNMC σχετικά με τις κρατήσεις για εικαζόμενες αντιανταγωνιστικές πρακτικές συνέπεσε χρονικά με την έγκριση και εφαρμογή του νέου νόμου για τις ψηφιακές αγορές (DMA). Ο κανονισμός αυτός, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ τον Νοέμβριο του 2022, αλλά άρχισε να εφαρμόζεται στα μέσα του περασμένου έτους, επιτρέπει στους επαγγελματίες χρήστες που χρησιμοποιούν τις πλατφόρμες μεγάλων ψηφιακών εταιρειών, που ονομάζονται Gatekeeper, να προωθούν προσφορές με τελικούς χρήστες εκτός αυτών των καναλιών.
Μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες όπως η Google, η Meta (Facebook) ή η Amazon μπήκαν σε αυτήν την κατηγορία στην πρώτη ονομασία που έγινε από την ΕΕ και η οποία έληξε τον Ιούλιο του 2023.
Η κράτηση το έκανε αργότερα αφού λόγω του αντίκτυπου του Covid στους λογαριασμούς της δεν συμμορφώθηκε με την κατώτατα όρια που καθορίζονται στο DMA για να οριστεί Gatekeeper εκείνη τη στιγμή.
Τον περασμένο Μάιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όρισε την Booking ως gatekeeper σύμφωνα με αυτόν τον κανονισμό, επομένως η εταιρεία δεν μπορεί να επιβάλει τη ρήτρα ισοτιμίας σε καμία εταιρεία από ένα κράτος μέλος έκτοτε.
