Στην παραλία, η φίλη (όχι στην πρώτη νιότη, ούτε καν στη δεύτερη) ήταν βυθισμένη στο βιβλίο της. Στράβωσα το κεφάλι για να δω τον τίτλο. Δηλαδή κάτι είχα δει την προηγουμένη, αλλά ήθελα να βεβαιωθώ. Νόμιζα ότι δεν ήταν δυνατόν, αλλά ήταν και παραήταν. Είχε τίτλο «Ο υπέροχος εαυτός μου» και συγγραφέα κάποιον, όπως μου είπε, γκουρού της αυτοβελτίωσης. Εκείνη ήταν ενθουσιασμένη, εγώ είπα ό,τι είχα να πω και η κουβέντα σταμάτησε εκεί, δεν ήταν ο τόπος και οι συνθήκες κατάλληλα για σοβαρή συζήτηση. Δεν μπορώ όμως να φανταστώ έναν άνθρωπο με εγγόνια στο Γυμνάσιο που, θεωρητικά, έχει κάνει το «ταξίδι» της αυτογνωσίας, άρα μπορεί να αναγνωρίσει τα τρωτά του σημεία (και δεν υπάρχει ενήλικος χωρίς τρωτά σημεία), να «φλερτάρει» με μία, υποτίθεται, υπέροχη εκδοχή του εαυτού του. Προσωπικά, θα αισθανόμουν περίεργα να με βλέπουν να διαβάζω ένα τέτοιο βιβλίο.
Αυτή η μόδα της αυτοβελτίωσης που ουσιαστικά καταργεί ή, έστω, παρακάμπτει την ψυχιατρική και την ψυχοθεραπεία, έχει αρχίσει εδώ και πάνω από δύο δεκαετίες, στα τέλη του προηγούμενου αιώνα. Αν δεις, σου λέει, τον εαυτό σου υπέροχο, έτσι θα σε δουν και οι άλλοι. Εσύ, από μόνος σου, θα προσδιορίσεις την αξία σου ώστε να την επιβάλεις και στο περιβάλλον σου, εργασιακό, κοινωνικό, οικογενειακό. Και κάπως έτσι, πάντα κατά τη γνώμη, πολλοί (αν όχι οι περισσότεροι) που στρατεύονται σε αυτήν τη «φιλοσοφία» γίνονται, πριν το καταλάβουν, νούμερα. Ανθρωποι εγωπαθείς, εγωκεντρικοί, που νομίζουν ότι είναι οι καλύτεροι, οι πιο δυνατοί, οι πιο έξυπνοι και οι πιο όμορφοι. Που θεωρούν δεδομένο ότι οι άλλοι πρέπει να υποτάσσονται στις επιθυμίες τους και που θεωρούν τη δική τους, προσωπική αλήθεια συμπαντική πραγματικότητα. Πίσω από το πασιφιστικό χαμόγελό τους και τη ζεν έκφρασή τους κρύβεται η πεποίθηση ότι για όποια αναποδιά τούς συμβαίνει φταίνε οι άλλοι που δεν μπορούν να αναγνωρίσουν το μεγαλείο τους. Τους βλέπουμε παντού γύρω μας, είναι αυτοί με την υπερχειλίζουσα αυτοπεποίθηση, αυτοί που θεωρούνται οι «άνθρωποι της εποχής μας».
Η μεγάλη συζήτηση περί της τελετής έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι έγινε αφορμή να μιλήσουν για μια νέα εποχή όπου οι άνθρωποι μπορούν να εκφραστούν ελεύθερα, απολαμβάνουν ό,τι θέλουν, κάνουν την επιθυμία τους δικαίωμα και όλοι αποδέχονται όλους. Ωστόσο, για να συμβεί αυτό, θα πρέπει να αφήσουν, να αφήσουμε όλοι πίσω την εγωπάθεια και το εγωκεντρικό πρότυπο που κυριαρχεί. Οι εποχές δεν αλλάζουν όταν αλλάζει η αισθητική (αν ήταν έτσι θα άλλαζαν μαζί με τη μόδα) ή όταν ευρύνεται και επισήμως η γκάμα των ερωτικών επιλογών. Αλλάζουν όταν αλλάζουν οι αρχές και οι αξίες. Και έτσι όπως είμαστε τώρα, θεωρώ ότι χρειάζεται να ξεπεράσουμε τη γελοιότητα αλλά και τη ματαιότητα αυτού του «υπέροχου» εαυτού μας. Δεν πρόκειται για ταπεινότητα αλλά για ρεαλισμό.
Εγώ ωστόσο τους είδα αυτούς τους ανθρώπους της νέας εποχής στους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Παρίσι. Ομως δεν ήταν queer άτομα. Ηταν ο κολυμβητής Απόστολος Χρήστου που κατέλαβε την τιμητική τέταρτη θέση και δήλωσε: «Δεν μου λέει κάτι η τέταρτη θέση. Ποιος ζει, ποιος πεθαίνει μέχρι το 2028». Ηταν η ξιφομάχος Δώρα Γκουντούρα που, όταν όλοι ωρυόμασταν ότι την αδίκησε η διαιτησία, η ίδια είπε: «Η διαιτησία είναι η δικαιολογία των αδύναμων». Ηταν και θα είναι πάντα ο Μίλτος Τεντόγλου που δεν τον πειράζει αν θα βγει δεύτερος ή τρίτος αλλά αν δεν κάνει την επίδοση που μπορεί. Είναι αυτά τα υπέροχα νέα παιδιά που δεν παίρνουν στα σοβαρά τον εαυτό τους αλλά αυτό που κάνουν.
Σοβαρά τώρα;
Η Βαρβάρα Φύτρου καταθέτει στο δικαστήριο, στη δίκη για το Μάτι. Η γυναίκα που έχασε στη φονική πυρκαγιά την κόρη, τον γιο και τον άνδρα της, αυτή που ζει έξι χρόνια τώρα την απόλυτη τραγωδία, διηγείται εκείνες τις τραγικές ώρες. Από το ακροατήριο ακούγονται λυγμοί. «Συγγνώμη αν μακρηγορώ, αλλά αυτή είναι η ιστορία της ζωής μου», λέει. Και η πρόεδρος της απαντά: «Το καταλαβαίνω, πολλοί θέλουν να πουν την ιστορία της ζωής τους, αλλά λίγο πιο σύντομα». Σοβαρά τώρα;
