Το Μικρό Υδροηλεκτρικό Έργο που ξεκίνησε να κατασκευάζεται σε περιοχή Natura 2000 του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου είναι παράνομο σύμφωνα με την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία και απειλεί σημαντικά είδη, καταγγέλλουν η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, ο Αρκτούρος, η Καλλιστώ και ακόμα τέσσερις περιβαλλοντικές οργανώσεις.

Η υλοποίηση του έργου στο ρέμα «Γιότσα» του όρους Σμόλικα (το οποίο έχει κηρυχθεί Απάτητο Βουνό) είχε ακυρωθεί το 2021 έπειτα από προσπάθειες οργανώσεων, έλαβε όμως πράσινο φως με την έκδοση τροποποιητικής Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ηπείρου Δυτικής Μακεδονίας, αναφέρουν οι οργανώσεις.

«Οι εργασίες διεξάγονται εντός του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου και της Ζώνης Ειδικής Προστασίας / Ειδικής Ζώνης Διατήρησης (περιοχής Natura 2000) με κωδικό GR2130002 ‘Κορυφές Όρους Σμόλικας΄» καταγγέλλει η επιστολή, την οποία συνυπογράφουν η Εταιρεία Προστασίας Πρεσπών και οι οργανώσεις Μπουλούκι, Πίνδος Περιβαλλοντική και MedINA.

Το έργο παραβιάζει «την ενωσιακή και εθνική νομοθεσία, η οποία ρητά ορίζει τις χαρτογραφημένες περιοχές με τύπους οικοτόπων προτεραιότητας ως ζώνες αποκλεισμού εγκατάστασης μικρών υδροηλεκτρικών έργων».

Οι εργασίες που έχουν ήδη ξεκινήσει «έχουν ήδη καταστρέψει» τμήμα δάσος με ενδημικά μαυρόπευκα, το οποίο ανήκει σε οικότοπο προτεραιότητας.

Όπως επισημαίνουν οι οργανώσεις, για την κατασκευή του έργου είχε προηγηθεί σειρά αρνητικών γνωμοδοτήσεων από τον Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου, τον ΟΦΥΠΕΚΑ και την Διεύθυνση Δασών Ιωαννίνων.

Οι εργασίες έχουν ήδη προκαλέσει περιβαλλοντική βλάβη, λένε οι οργανώσεις (©D. Papageorgiou / MedINA)

Στην περιοχή που κατασκευάζεται το φράγμα ζουν σημαντικά είδη όπως:

  • Η ιονική πέστροφα (Salmo farioides), για την οποία από το 2021 είναι σε ισχύ το θεσμοθετημένο «Εθνικό Σχέδιο Δράσης (ΕΣΔ) για τα αυτόχθονα είδη πέστροφας στην Ελλάδα».
  • Η βίδρα (Lutra lutra), η παρουσία της οποίας έχει επιβεβαιωθεί τόσο ανάντη όσο και κατάντη της περιοχής κατασκευής του ΜΥΗΕ.
  • Ο χρυσαετός (Aquila chrysaetos) και ο ασπροπάρης (Neophron percnopterus), είδη χαρακτηρισμένα ως «Κινδυνεύον» και «Κρισίμως Κινδυνεύον» αντίστοιχα, βάσει του Κόκκινου Καταλόγου των Απειλούμενων Ειδών της Ελλάδας.
  • Η καφέ αρκούδα (Ursus arctos), είδος προτεραιότητας (Παράρτημα ΙΙ της Κοινοτικής Οδηγίας 92/43/ΕΚ), με την κατάσταση διατήρησής της αξιολογημένη ως «Μη Ικανοποιητική-βελτιούμενη (U1+)».

Επιπλέον, το στην όπου περιοχή υλοποιείται το έργο διεξάγεται παράλληλα το ευρωπαϊκό έργο LIFE ARCPROM για τη βελτίωση των όρων συνύπαρξης της καφέ αρκούδας και του ανθρώπου.

Φράγμα και στον Αώο

Ακόμα, οι οργανώσεις καταγγέλλουν ότι συνεχίζεται η κατασκευή φράγματος στη λεκάνη απορροής του ποταμού Αώου, του τελευταίου ποταμού ελεύθερης ροής στην Ευρώπη.

Και αυτό παρά «το ηχηρό μήνυμα του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ενάντια στον κατακερματισμό και την υποβάθμιση των ποτάμιων οικοσυστημάτων, με την κομβικής σημασίας απόφαση απαγόρευσης εγκατάστασης Μικρών Υδροηλεκτρικών σταθμών και φραγμών στο Προστατευόμενο Τοπίο και Προστατευόμενο Φυσικό Σχηματισμό του Σαρανταπόρου.

Οι οργανώσεις ζητούν να διακοπούν οι εργασίες μέχρι να ελεγχθεί από το υπουργείο η αδειοδότηση του έργου και να ανακληθούν από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ηπείρου η τροποποίηση της περιβαλλοντικής άδειας και της άδειας εγκατάστασης.