Οι δολοφονίες και απόπειρες δολοφονιών είναι στην επικαιρότητα τις τελευταίες εβδομάδες. Στη Μέση Ανατολή, εκτελούνται μουσουλμάνοι ηγέτες, ενώ στις ΗΠΑ ξύπνησε μνήμες δολοφονίας Κένεντι, η δολοφονική απόπειρα εναντίον του Ντόναλντ Τραμπ.
Στις ΗΠΑ, όμως, τόσοι μαζικοί σκοτωμοί, η βία σε ανοιχτούς χώρους -ακόμα και με στόχο πολιτικούς- έχουν κινητοποιήσει αρχές και ειδικούς να εκπαιδεύουν τον κοινό ώστε να… εντοπίζει πιθανούς δολοφόνους ή τρομοκράτες.
Το Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας διατηρεί έναν κατάλογο κρατικών και τοπικών συμβουλών ως μέρος του ιστότοπού του «Δείτε κάτι, πείτε κάτι» στους οποίους μπορεί να απευθύνεται ο κόσμος. Το FBI, επίσης, δέχεται αναφορές στο tips.fbi.gov από πολίτες.
Εξετάζοντας οι ερευνητές της αμερικανικής δεξαμενής σκέψης RAND, δεδομένα για 325 μαζικών επιθέσεων που αποτράπηκαν, σχεδόν τα δύο τρίτα ακυρώθηκαν από μια πληροφορία από το κοινό.
Οι ερευνητές αναφέρουν ότι εντόπισαν πολλές δεκάδες περιπτώσεων όπου αυτό που αρχικά αναφέρθηκε ως «συνηθισμένο» έγκλημα ή ύποπτη δραστηριότητα κατέληξε να είναι μέρος σχεδίων για μαζική επίθεση.
Έτσι, η RAND αναφέρει ότι αυτό που πρέπει να προσέχουν οι πολίτες είναι τα εχθρικά σχόλια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
«Αναζητήστε προθέσεις και ενέργειες μεταξύ εκείνων του κύκλου γνωριμιών σας που αποκαλύπτουν τη δέσμευση να πραγματοποιήσετε μια επίθεση» λέει ο ερευνητής της RAND, Τζον Χόλυγουντ.
«Από την πλευρά των προθέσεων» εξηγεί ο Χόλιγουντ, «αυτό σημαίνει ότι όσοι δηλώνουν ότι έχουν εμπνευστεί από προηγούμενες επιθέσεις θα κάνουν το ίδιο. Ότι δεν έχουν επιλογή για οποιονδήποτε λόγο (συχνά αλλά όχι πάντα γραμμένο σε ένα μανιφέστο). Ότι θα είναι αυτοί που, σε αντίθεση με όλους τους άλλους φιγουρατζήδες, θα ξεφύγουν από το περιθώριο. Ότι θα ενταχθούν στις τάξεις των διαβόητων δολοφόνων».
Από την πλευρά των ενεργειών, παραδείγματα πιθανής προετοιμασίας περιλαμβάνουν τη σύνταξη σχεδίων για μια επίθεση, τη σύνταξη ενός μανιφέστου που δικαιολογεί επίθεση, την έρευνα για το πώς να σκοτωθούν άτομα ή να μεγιστοποιηθούν οι απώλειες ή η αναζήτηση παραστρατιωτικής εκπαίδευσης. Ο συντονισμός με γνωστούς βίαιους εξτρεμιστές είναι ένα άλλο προειδοποιητικό σημάδι.
«Εάν ανησυχείτε σοβαρά για κάποιον, ακόμα κι αν δεν είστε βέβαιοι, καλέστε το 911 (αριθμός έκτακτης ανάγκης). Επίσης, εάν κάποιος γνωστός σας απειλεί με θάνατο, έστω και για αστεία, κάντε ό,τι μπορείτε για να τον αποθαρρύνετε» λέει ο ερευνητής της RAND, Τζον Χόλυγουντ.
«Εάν υποψιάζεστε ότι μια επίθεση μπορεί να είναι επικείμενη, καλέστε το 911. Για να αναφέρετε μια πιθανή συνομωσία, ο πιο σχετικός φορέας που μπορεί να απευθυνθεί κανείς είναι οι αρχές του σχολείου ή του χώρου εργασίας» προσθέτει ο ειδικός.
Οι εμπειρογνώμονες με τους οποίους μίλησαν οι ερευνητές του RAND τόνισαν ότι ο αριθμός των συμβουλών υπερβαίνει κατά πολύ τον αριθμό των συλλήψεων.
«Υπάρχει μια ευρέως διαδεδομένη αντίληψη ότι οι πραγματικές συνωμοσίες και οι επιθέσεις είναι εξαιρετικά σπάνιες, της τάξης των δεκάδων ετησίως σε μια χώρα 330 εκατ. κατοίκων, και ότι οι περισσότερες συμβουλές θα αποδειχθούν κάτι άλλο εκτός από ένα πραγματικό περιστατικό» λέει ο Χόλιγουντ.
Τα περισσότερα περιστατικά αντιμετωπίζονται χωρίς διώξεις και συχνά οδηγούν στο να λάβουν οι άνθρωποι τη βοήθεια που χρειάζονται. Αντίθετα, όταν μια επίθεση καρποφορεί, είναι σύνηθες ότι κάποιος παρατήρησε εκ των προτέρων μια πραγματικά ύποπτη συμπεριφορά, αλλά δεν την ανέφερε, αφήνοντας τους δράστες να ολοκληρώσουν τις προετοιμασίες τους ανεμπόδιστα, σύμφωνα με την αμερικανική δεξαμενή σκέψης.
Γι’ αυτό και η RAND αναφέρει πως πρέπει οι πολίτες να αποθαρρύνουν έντονα τους ανθρώπους από το να κάνουν φάρσα στο διαδίκτυο ως τρόπο έκφρασης του θυμού ή της απογοήτευσής τους.
Εκτός από τις αστικές και δυνητικά ποινικές συνέπειες, οι αρμόδιες ομάδες αξιολόγησης απειλών και ασφάλειας παρεμποδίζουν πιθανώς την αντιμετώπιση πραγματικών απειλών.
