Η Ρωσία έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα για πρώτη φορά βίντεο με τις συλλήψεις του Αμερικανού δημοσιογράφου Έβαν Γκέρσκοβιτς και του πρώην πεζοναύτη Πολ Γουίλαν, που είχαν καταδικαστεί για «κατασκοπεία», λίγες ημέρες μετά την απελευθέρωσή τους στο πλαίσιο μιας ανταλλαγής κρατουμένων μεταξύ της Μόσχας και της Δύσης. Σε μια ανταλλαγή που φημολογούνταν πως θα συμπεριελάμβανε και τον Αλεξέι Ναβάλνι πριν το θάνατό του.
Ο Έβαν Γκέρσκοβιτς και ο Πολ Γουίλαν, οι οποίοι απορρίπτουν τις κατηγορίες περί «κατασκοπείας» σε βάρος τους, όπως και οι ΗΠΑ, απελευθερώθηκαν από τη Ρωσία την 1η Αυγούστου, στο πλαίσιο της σημαντικότερης ανταλλαγής κρατουμένων μεταξύ της Μόσχας και της Δύσης από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου.
Τα βίντεο, τη γνησιότητα των οποίων δεν μπόρεσε να επαληθεύσει το Γαλλικό Πρακτορείο, προβλήθηκαν κυρίως από το κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο RT. Σε ένα από αυτά, διακρίνεται ο δημοσιογράφος της Wall Street Journal, Έβαν Γκέρσκοβιτς, να κάθεται σε ένα εστιατόριο στο Γεκατερινμπούργκ (Ουράλια) δίπλα σε ένα πρόσωπο με το οποίο συζητούν.
Οι συνομιλίες μεταξύ του δημοσιογράφου και της πηγής του
Σε ένα ηχητικό, που παρουσιάζεται πως συνοδεύει αυτό το βίντεο, ο Αμερικανός δημοσιογράφος, ηλικίας σήμερα 32 ετών, ρωτάει, στα ρωσικά, την πηγή του: «Πώς θα γίνει αυτό με τον καλύτερο τρόπο;». Ο συνομιλητής του, που ακούγεται να απαντάει με τη φωνή του αλλοιωμένη, διαβεβαιώνει: «Όλα όσα ζήτησες, τα έκανα. Το έχω μαζί μου». Προτού προσθέσει: «Το μοναδικό πράγμα που ζητάω είναι: Πρόσεχε, καθώς είναι μια απόρρητη πληροφορία».
Ο Γκέρσκοβιτς προσπαθεί στη συνέχεια να καθησυχάσει τον συνομιλητή του: «Δεν θα γράψουμε ότι είδαμε τα έγγραφα. Θα αναφέρουμε απλά: «ανώνυμες πηγές», καθώς έτσι δεν θα μας υποψιαστούν ότι συγκεντρώσαμε (πληροφορίες) και κανείς δεν θα θεωρηθεί ύποπτος ότι τις έδωσε».
Russian state channels RT and REN TV publish FSB footage from the arrest of WSJ reporter Evan Gershkovich, 4 days after his exchange. In one video, a conversation about «really secret» documents is recorded. One of the voices says they won’t be used, only an «anonymous source» pic.twitter.com/IVpTcQ2A0g
— Mediazona English (@mediazona_en) August 5, 2024
Η στιγμή της σύλληψης
Ένα άλλο βίντεο δείχνει στη συνέχεια μια ομάδα ανδρών να σπεύδει μέσα στο εστιατόριο προς τον Αμερικανό δημοσιογράφο.
Η πηγή του Γκέρσκοβιτς σηκώνεται μόλις φθάσει η ομάδα των πρακτόρων της FSB, κατόπιν, ένας εξ αυτών, το πρόσωπο του οποίου είναι θολό, αρπάζει με τη βία από πίσω τον δημοσιογράφο. Ο Αμερικανός κείτεται μπρούμυτα στο πάτωμα φορώντας χειροπέδες, ένας πράκτορας τον πιέζει με το γόνατό του στην πλάτη του, προτού τον οδηγήσουν βίαια έξω.
Σε ένα άλλο βίντεο που προβλήθηκε από το REN TV, ένα τηλεοπτικό δίκτυο προσκείμενο στο Κρεμλίνο, καταγράφεται η σύλληψη του πρώην πεζοναύτη Πολ Γουίλαν στα τέλη του 2018. Στα πλάνα διακρίνεται ο Γουίλαν να πλένει τα χέρια μέσα σε μία τουαλέτα, κατόπιν ένα άτομο, που εμφανίζεται με την πλάτη, του δίνει ένα μικρό αντικείμενο, το οποίο βάζει στην τσέπη του παντελονιού του.
Το REN TV μεταδίδει ότι το αντικείμενο αυτό περιείχε «απόρρητες πληροφορίες» σχετικά με την οργάνωση των ρωσικών υπηρεσιών ασφαλείας. Ο Πολ Γουίλαν καταδικάστηκε το 2020 σε κάθειρξη 16 ετών για «κατασκοπεία», μια κατηγορία που ο ίδιος απορρίπτει, προτού βρεθεί μεταξύ των κρατουμένων που ανταλλάγησαν την 1η Αυγούστου.
FSB footage from the arrest of Paul Whelan was also released. A former US Marine who spent over 5.5 years in Russian prison accused of espionage, Whelan was also swapped on Thursday pic.twitter.com/ctsVFoFVqJ
— Mediazona English (@mediazona_en) August 5, 2024
Πώς παρουσιάζουν το βίντεο
Η ρωσική πλευρά παρουσιάζουν τα βίντεο ως απόδειξη πως ο δημοσιογράφος και ο πεζοναύτης ήταν δυτικοί κατάσκοποι, την ώρα που οι δυτικοί υποστηρίζουν πως ο δημοσιογράφος, έκανε την συνήθη δημοσιογραφική δουλειά (κάτι που ακούγεται πολύ λογικό από τις συνομιλίες).
Η συζήτηση φέρεται να αφορά την δημοσίευση στοιχείων, κάτι που αποτελεί τον ορισμό της εργασίας του δημοσιογράφου. Βέβαια, εν γνώσει του συζητούσε για απόρρητα έγγραφα. Αν ήταν πραγματικά ή παγίδα της ρωσικής αντικατασκοπείας, δεν θα μάθουμε τις επόμενες μέρες. Ακόμα δεν έχει μαθευτεί κάτι για την τύχη της πηγής του. Ουσιαστικά, τόσο ο δημσιογράφος, όσο και η ρωσική ομοσπονδία, κάνουν λογικούς/λογικοφανείς ισχυρισμούς.
Τα φερόμενα έγγραφα ήταν «απόρρητα», αλλά υπάρχει και το δημόσιο συμφέρον υπερισχύει σε ορισμένες περιπτώσεις ενός απορρήτου εγγράφου. Σε κάθε περίπτωση η δημοσιοποίηση των βίντεο εντάσσεται στον πόλεμο προπαγάνδας μεταξύ Ρωσίας και Δύσης που ακολουθεί τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Χωρίς καν την δημοσίευση των βίντεο, η επιχείρηση ανταλλαγής κρατουμένων από μόνη της θεωρείται μεγάλη επιτυχία της ρωσικής πλευράς.
EXCLUSIVE | Previously unpublished footage shows Gershkovich, Whelan engaged in espionage, caught red-handed pic.twitter.com/bhlQFlyIqd
— RT (@RT_com) August 5, 2024
Πηγή: ΑΠΕ με προσθήκη πληροφοριών