Η συνεχιζόμενη ανασκαφή μιας αρχαίας ελληνικής πόλης στην Τουρκία έφερε στο φως ένα αγγείο γεμάτο με χρυσά κοσμήματα που έμεναν κρυμμένα εδώ και πάνω από 2.000 χρόνια.
Τα περσικά χρυσά κοσμήματα, γνωστά ως «δαρεικά», προορίζονταν πιθανώς για την πληρωμή μισθοφόρων του 5ου π.Χ. αιώνα, αναφέρουν αρχαιολόγοι του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν.
Ένα τέτοιο νόμισμα εκτιμάται ότι θα αντιστοιχούσε στις αμοιβές ενός στρατιώτη για έναν μήνα.
Στην αρχαία πόλη του Νοτίου, η οποία βρισκόταν 50χλμ νότια της Σμύρνης και καταλήφθηκε από τους Πέρσες τον 6 αιώνα π.Χ, ο θησαυρός βρέθηκε κρυμμένος κάτω από το δάπεδο ενός κτηρίου του 5ου αιώνα π.Χ.
«Κανείς δεν θάβει νομίσματα, και ειδικά πολύτιμα μεταλλικά νομίσματα, χωρίς να σχεδιάζει να τα πάρει πίσω. Οπότε μόνο η χειρότερη κακοτυχία θα μπορούσε να εξηγήσει την διατήρηση ενός τέτοιου θησαυρού» δήλωσε ο Κρίστοφερ Ρατέ, καθηγητής αρχαίας μεσογειακής τέχνης και αρχαιολογίας.
Ο αρχαιολογικός χώρος του Νοτίου περιλαμβάνει τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα μιας αρχαίας ελληνικής πόλεις, όπως θέατρο, ναούς και μια αγορά. Η πόλη έμενε ανέγγιχτη μέχρι που η ομάδα του Ρατέ άρχισε τις ανασκαφές πριν από περίπου μια δεκαετία.
Οι ανασκαφές στην αρχαία πόλη του Νοτίου συνεχίζονται εδώ και μια δεκαετία (: Notion Archaeological Project, University of Michigan)
Τα νομίσματα χρονολογούνται την εποχή της Περσικής Αυτοκρατορίας και απεικονίζουν τον βασιλιά Δαρείο να τεντώνει το τόξο γονατισμένος. Δεν αναγράφουν ημερομηνία, κάτι που δυσκολεύει το έργο της χρονολόγησης.
«Πολλοί τεράστιοι θησαυροί με δαρεικά έχουν βρεθεί στο παρελθόν, ορισμένοι από τους οποίους αριθμούσαν χιλιάδες νομίσματα. Δεν είχαν βρεθεί όμως αρχαιολόγους, οπότε διασπάρθηκαν και οι ιστορίες τους χάθηκαν» δήλωσε στο CNN ο Πίτερ βαν Άλφεν της Αμερικανικής Νομισματικής Εταιρείας, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα.
Η εξέταση των δαρεικών του Νοτίου θα μπορούσε να επιτρέψει την χρονολόγηση πολλών άλλων νομισμάτων του είδους, επισήμανε.
Το γεγονός ότι ο ιδιοκτήτης δεν επέστρεψε ποτέ για να ανακτήσει τον θησαυρό, είπε, ίσως είναι ενδεικτικό της έντασης που επικρατούσε σε αυτό το σύνορο ανάμεσα στον ελληνικό πολιτισμό και την Περσική Αυτοκρατορία.
Ένα από τα σενάρια που θα μπορούσε να είχε οδηγήσει στην εγκατάλειψη του θησαυρού ήταν το έτος 427 μ.Χ, όταν ο αθηναϊκός στρατός επιτέθηκε και σφαγίασε μια ομάδα μισθοφόρων της Περσίας.
Μια άλλη σύγκρουση ήρθε στο τέλος του 5ου αιώνα π.Χ. όταν το ναυτικό της Σπάρτης νίκησε τους Αθηναίους και τους ανάγκασε να εγκαταλείψουν την πόλη.
Ένα άλλο ενδεχόμενο, σύμφωνα με τον βαν Άλφεν, είναι να ανήκε ο θησαυρός σε κάποιον πλούσιο πολίτη που ήλπιζε μια μέρα να γίνει βασιλιάς, όπως ο πάμπλουτος αρχιτέκτονας Πύθιος, ο οποίος σύμφωνα με τον Ηρόδοτο είχε περιουσία 4 εκατομμυρίων δαρεικών.
