Εξι μήνες τώρα, μία μικρή ομάδα αξιωματούχων από διάφορες διευθύνσεις της Κομισιόν συσκέπτονται τακτικά μελετώντας «όλα τα πιθανά σενάρια» αναφορικά με τις προεδρικές εκλογές που θα πραγματοποιηθούν τον Νοέμβριο στις ΗΠΑ: το έγραψαν πρώτοι οι «Financial Times», το επιβεβαίωσε το «Politico» και όλοι κατάλαβαν αμέσως για ποιο σενάριο νιώθει περισσότερο την ανάγκη να προετοιμαστεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Οση ελπίδα κι αν εμπνέει το μομέντουμ που απολαμβάνει τελευταία η Κάμαλα Χάρις, οι Βρυξέλλες ανησυχούν ιδιαίτερα για το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσει ο Ντόναλντ Τραμπ μια δεύτερη θητεία στον Λευκό Οίκο προκειμένου να επιβάλει επώδυνους δασμούς στις ευρωπαϊκές εξαγωγές, να τερματίσει την αμερικανική στρατιωτική και οικονομική στήριξη στην Ουκρανία και να αναγκάσει το Κίεβο να συμφωνήσει στους όρους της Μόσχας ώστε να τελειώσει ο πόλεμος.
Και δύσκολα θα μπορούσε να πει κανείς πως υπερβάλλουν. Υπάρχουν πάντως κι εκείνοι που (θέλουν να) πιστεύουν πως η Ουκρανία μπορεί να βγει κερδισμένη από τις αμερικανικές εκλογές ανεξάρτητα από το αν κερδίσει ο Τραμπ ή η Κάμαλα. Είναι άραγε υπεραισιόδοξοι; Ή μήπως επαγγελματίες αιρετικοί;
Αποστάσεις
Η αλήθεια είναι πως ο Ντόναλντ Τραμπ και η Κάμαλα Χάρις δεν μοιάζει να έχουν κανένα άλλο κοινό πέραν του ότι είναι αμφότεροι αμερικανοί πολίτες. ΟΚ, είναι επίσης και οι δύο αποφασισμένοι να στείλουν αστροναύτες πίσω στη Σελήνη ώστε να χτίσουν μια σεληνιακή βάση, στο πλαίσιο αυτής της νέας διαστημικής κούρσας με την Κίνα.
Αλλά σε ό,τι αφορά την Ουκρανία μοιάζουν έτη φωτός μακριά: ο ένας δείχνει έτοιμος να την «πουλήσει» σε χρόνο DT, η άλλη αποφασισμένη να συνεχίσει να τη στηρίζει, με ανεπαρκή αν και σταδιακά αυξανόμενα πακέτα βοήθειας, «για όσο χρειαστεί», α λα Τζο Μπάιντεν.
Κι εντούτοις o πρώτος διευθυντής της ευρωπαϊκής έκδοσης του «Politico» Μάθιου Καμίνσκι γράφει πως δεν θα πόνταρε σε κανένα από αυτά τα δύο.
«Αν αποκλείσετε τον θόρυβο γύρω από τον Τραμπ και κοιτάξετε τις πράξεις», επισημαίνει, «εμφανίζεται το δυναμικό για μια προσέγγιση πολύ πιο ευνοϊκά διακείμενη στην Ουκρανία.
Οσο για τη Χάρις, είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα πάρει μαζί της στον Λευκό Οίκο τα ίδια άτομα ή τις ίδιες βασικές παραδοχές με τον Μπάιντεν – κάτι που μπορεί επίσης να είναι καλό για την Ουκρανία».
Στις συνομιλίες του με ουκρανούς αξιωματούχους, εξηγεί ο Καμίνσκι, ακούει δύο πράγματα ταυτόχρονα: τους καθησυχάζει το γεγονός ότι η Χάρις είναι μέλος μιας ομάδας που γνωρίζουν καλά, θα ήθελαν ωστόσο να έρθει σε ρήξη μαζί της μόλις βρεθεί στο Οβάλ Γραφείο. Δημοσίως, οι Ουκρανοί και οι σύμμαχοί τους, μαζί με τους περισσότερους Δημοκρατικούς, δίνουν γενικά στον Μπάιντεν εύσημα για την οικοδόμηση ενός παγκόσμιου συνασπισμού και τη συγκέντρωση πρωτοφανούς στρατιωτικής και οικονομικής στήριξης για το Κίεβο.
Κατ΄ ιδίαν, οι αξιολογήσεις αυτές είναι λιγότερο γενναιόδωρες και, από ορισμένους ουκρανούς αξιωματούχους, καυστικές: φοβούμενος μια κλιμάκωση με την πυρηνική Ρωσία, ο Μπάιντεν επιβράδυνε την παροχή όπλων και έθεσε περιορισμούς στη χρήση τους. Αυτή η ενστικτώδης επιφυλακτικότητά του και η αναποφασιστικότητα που συχνά επέδειξε, εμπόδισαν την εκστρατεία της Ουκρανίας και δοκίμασαν τα νεύρα του Κιέβου.
H Ουκρανία, σημειώνει ο Καμίνσκι, προσφέρει μια ευκαιρία στην Κάμαλα Χάρις να πάρει από τον Μπάιντεν μία απόσταση ρητορικά πιο διακριτική από την πρόσφατη κριτική της στο Ισραήλ – αλλά ουσιαστικά πιο σημαίνουσα αν ξεκαθαρίσει ότι οι ΗΠΑ θέλουν να βγει το Κίεβο νικητής και το υποστηρίξει αυτό με την άρση των περιορισμών όσον αφορά το είδος των αμερικανικών όπλων που παρέχονται και τον τρόπο χρήσης τους.
O χειρότερος εφιάλτης
Για τον Τραμπ, όμως, τι ελπίδα υπάρχει; Ο υποψήφιος αντιπρόεδρός του, ο Τζέι ντι Βανς, είναι ο χειρότερος εφιάλτης της Ουκρανίας, εκπρόσωπος εκείνης της απομονωτιστικής πτέρυγας των Ρεπουμπλικανών που θεωρεί πως η Ουκρανία δεν είναι πρόβλημα της Αμερικής.
Ο Καμίνσκι στηρίζει την αισιοδοξία του σε τρία τινά: στο μήνυμα που έστειλε στην πτέρυγα αυτή ο Τραμπ τηλεφωνώντας πρώτα στον Ζελένσκι, ανάμεσα σε όλους τους ξένους ηγέτες, μόλις ανέλαβε επισήμως το χρίσμα, διαβεβαιώνοντάς τον ότι θα επιδιώξει μία δίκαιη ειρήνη και ότι όλα αυτά που λέγονται ότι θα βοηθήσει τον Πούτιν είναι «fake news»·
στο γεγονός ότι, αντίθετα με την κυβέρνηση Ομπάμα, που είχε αρνηθεί να εξοπλίσει την Ουκρανία μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία, το 2014, η κυβέρνηση Τραμπ εφοδίασε το 2017 τους Ουκρανούς με Javelins που τους έσωσαν πριν από δύο χρόνια· αλλά και στο γεγονός ότι ο Ζελένσκι και οι άνθρωποί του βλέπουν συμμάχους της Ουκρανίας πέριξ του Τραμπ, όπως τον πρώην επικεφαλής του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας Ρόμπερτ Ο’Μπράιαν, τον πρώην υπουργό Εξωτερικών Μάικ Πομπέο και τον γερουσιαστή του Αρκανσο Τομ Κότον. Αρα; Αρα μια νίκη του Ρεπουμπλικανού υποψηφίου τον Νοέμβριο δεν σημαίνει απαραίτητα ότι η Ουκρανία είναι καταδικασμένη.
Βασικά, κανείς δεν ξέρει τι θα κάνει ο Τραμπ, συχνά ούτε καν ο Τραμπ. Αυτό (ας ελπίσουμε ότι) δεν το έχει κοινό με την Κάμαλα Χάρις.