Εδρα

Σε ποιον ανήκει η έδρα, στον βουλευτή ή στο κόμμα; Το ερώτημα επιστρέφει στην πολιτική επικαιρότητα συχνά. Και πάντα παρουσιάζεται σαν δίλημμα αιτιότητας ανάλογο εκείνου με το αβγό και την κότα – αφού ούτε οι επαγγελματίες του πολιτικού συστήματος δεν μπορούν να υποστηρίξουν με σιγουριά πως μια έδρα κερδίζεται είτε μόνο χάρη στην προσωπικότητα του υποψηφίου, είτε μόνο εξαιτίας της απήχησης του κόμματος με το οποίο κατεβαίνει.

Οταν η συζήτηση δεν αφορά τη δική τους πλευρά, παραδέχονται πως στην πράξη το μισό κοινοβουλευτικό έδρανο είναι του βουλευτή και το υπόλοιπο μισό του κόμματος που τον έβαλε στα ψηφοδέλτιά του – επειδή κι οι δυο έχουν δουλέψει για να αποκτηθεί.

Στις περισσότερες από τις περιπτώσεις που ο εκπρόσωπος του έθνους κι η πολιτική δύναμη με την οποία εξελέγη χωρίζουν, όμως, οι διαπραγματεύσεις του διαζυγίου δεν γίνονται με τόση σκανδιναβική ψυχραιμία. Το μεσογειακό ταμπεραμέντο κυριαρχεί. Τα προεδρικά επιτελεία κι οι πιστοί σ΄ αυτά εθνοπατέρες απαιτούν να παραδοθεί η έδρα. Ή, όπως συμβαίνει τώρα στον ΣΥΡΙΖΑ, αξιώνουν να ορίσουν εκείνα ποιος από τους επιλαχόντες θα την πάρει.

Πόθος

Σύμφωνα με τους κασσελακικούς, αφού ο Ηλιόπουλος παραιτήθηκε ζητώντας να τον αντικαταστήσει ο αρχηγός, έτσι πρέπει να γίνει για λόγους ηθικής τάξης. Ορισμένοι, μάλιστα, ισχυρίζονται ότι με αυτόν τον τρόπο οι εμπλεκόμενοι θα σεβαστούν το αποτέλεσμα της εσωκομματικής διαδικασίας του περασμένου Σεπτεμβρίου (εφόσον η βάση του ΣΥΡΙΖΑ έδωσε την ηγεσία στον Κασσελάκη, η σειρά του ψηφοδελτίου επικρατείας δεν χρειάζεται να τηρηθεί, εννοούν). Οι λιγότερο φανατικοί διατείνονται πως οι βουλευτές επικρατείας χρωστούν αναμφισβήτητα την ιδιότητά τους στο κόμμα επειδή δεν κυνηγούν τον σταυρό.

Παρά τον θόρυβο που προκαλείται κάθε φορά, πάντως, το θέμα είναι λυμένο από τον καταστατικό χάρτη της χώρας. Σύμφωνα με το άρθρο 51 παράγραφος 2 του Συντάγματος, «οι βουλευτές αντιπροσωπεύουν το Εθνος», ενώ το άρθρο 60 προβλέπει στην παράγραφο 1 ότι «έχουν απεριόριστο το δικαίωμα της γνώμης και της ψήφου κατά συνείδηση».

Για να το πούμε με λιγότερα λόγια: η έδρα δεν είναι κτήμα των κομμάτων. Και πουθενά δεν προβλέπεται κάποια διάκριση βουλευτών επικρατείας και εκλεγμένων. Ο,τι ισχύει για τους δεύτερους, ισχύει και για τους πρώτους. Ο μύχιος πόθος των προεδρικών συριζαίων – να μπει στη Βουλή ο επικεφαλής τους – προκύπτει από μια πολιτική ανάγκη αλλά θεσμικά ορθός δεν είναι.