Αναζήτηση
Γνωστοί καλλιτέχνες, τραγουδιστές και ηθοποιοί έκαναν ένα εντυπωσιακό κλείσιμο των Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι, δίνοντας ραντεβού οι αθλητές για το Λος Άντελες το 2028. Στο μεταξύ όμως, οι τελευταίοι καταβάλουν ένα βαρύ τίμημα όταν πέσουν τα φώτα.
Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή το 2023, το 33,6% των ελίτ αθλητών υποφέρει από άγχος και κατάθλιψη και όταν τελειώνει η καριέρα τους, το 26,4% αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα ψυχικής υγείας.
Όπως αναφέρει ο Χουάν Χερνάντεζ Γκονζάλεζ, καθηγητής Αθλητικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Γρανάδα, οι αθλητές ταυτίζονται τόσο έντονα με τη δουλειά και τους στόχους τους (είτε τους πετυχαίνουν είτε όχι) και αφιερώνουν τόση προσπάθεια στην προπόνηση που συχνά παραβλέπουν ή δικαιολογούν τα μειονεκτήματα: απομάκρυνση από αγαπημένα πρόσωπα και στενούς φίλους, δυσκολία διατήρησης κοινωνικής ζωής και συνεχής πίεση για απόδοση στα υψηλότερα επίπεδα.
«Είναι σαν να μην έχω καθόλου δύναμη. Αυτή τη στιγμή δεν μπορώ καν να βάλω την ενέργεια για να πιω ένα ποτήρι νερό, είναι σαν να με έχουν τρυπώσει από μέσα. Ξοδεύουμε τόσο πολύ χρόνο και ενέργεια για να προετοιμαστούμε για τη δόξα, αλλά τώρα που ζω με αυτό νιώθω απλώς αδύναμος και αβοήθητος», θα έλεγε ένας αθλητής που έλαβε μέρος σε Ολυμπιακούς Αγώνες, λίγες εβδομάδες μετά τη διοργάνωση.
«Κάθε αθλητής κατασκευάζει την εικόνα του εαυτού του μέσα από εμπειρίες, αξίες και αντιλήψεις που σχετίζονται με την ένταση της προπόνησής του και το επίπεδο των επιτευγμάτων του. Η αξία που αποδίδουν στις προσδοκίες, τις προσπάθειες και τον πόνο τους επηρεάζει σημαντικά τη συμπεριφορά, τα κίνητρα, τις αναμνήσεις και την ευημερία τους» λέει ο Χερνάντεζ σε άρθρο του στο The Conversation.
Έτσι, με το τέλος των Ολυμπιακών Αγώνων του 2024, πολλοί από αυτούς θα αγωνίζονται να βρουν νόημα πέρα από τις σφαίρες του ανταγωνισμού, με σοβαρές συνέπειες για την ψυχική υγεία για ορισμένους.
Όταν τελειώσει όλος ο θόρυβος, τότε είναι που συνειδητοποιείς ότι παλεύεις για πολλά περισσότερα από τα μετάλλια
Ο Ισπανός ειδικός τονίζει πως όταν τελειώνουν οι αγώνες ταν τελειώνουν οι αγώνες ή όταν οι αθλητές αποσύρονται, συχνά αισθάνονται χαμένοι: η καθημερινή τους ψυχική λειτουργία δεν διέπεται πλέον ούτε καθοδηγείται από άμεσες, φιλόδοξες προκλήσεις.
Για παράδειγμα η Αμερικανίδα αθλήτριας Τόρι Μπάουι, Ολυμπιονίκης στο Ρίο το 2016 και παγκόσμια πρωταθλήτρια, αντιμετώπισε πολλά προβλήματα ψυχικής υγείας ενώ προσαρμοζόταν στην ζωή της έξω από τον αθλητισμό, πεθαίνοντας από επιπλοκές στον τοκετό σε ηλικία μόλις 32 ετών.
Ο χρυστός Ολυμπιονίκης υδατοσφαίρισης, Χεσούς Ρολάν, που υπέφερε από κατάθλιψη έπεσε από την ταράτσα, μετά την αποχώρησή του, με πολλούς να λένε ότι πρόκειται για αυτοκτονία.
«Μια ψυχολογική κατάρρευση τους περιμένει λοιπόν τη στιγμή που θα σταματήσουν να κάνουν αυτό που τους έκανε πολύτιμους» λέει ο Χερνάντεζ με πολλούς να «βιώνουν σημαντική μείωση της ευεξίας, εναλλαγές της διάθεσης και αισθήματα κενού, που θέτουν πιο δύσκολες προκλήσεις από τον αγώνα για μετάλλια».
Όταν σταματούν, η ρουτίνα, η οπτική και το περιβάλλον ενός αθλητή αλλάζουν εντελώς και ο άμεσος στόχος που παρακίνησε την απόδοσή του εξαφανίζεται. Επιπλέον, η προσοχή ή η αναγνώριση που απολάμβαναν από τα ΜΜΕ δίνοντάς τους νόημα στα βάσανά τους, εξατμίζεται.
Αυτή είναι η παγίδα των επιτευγμάτων, η οποία είναι προσβάσιμη μόνο σε λίγους εκλεκτούς, εξηγεί ο Χερνάντεζ.«Είναι σαν να νιώθουμε ότι οι πυλώνες που τους στηρίζουν καταρρέουν σιγά σιγά, ενώ στην πραγματικότητα συναρμολογούνται ξανά. Ο αθλητής πίστευε ότι ο μόνος αγώνας ήταν στον στίβο, στο γήπεδο, στον ιππόδρομο ή στο ρινγκ ή στην πισίνα, αλλά τώρα πρέπει να αντιμετωπίσει καθημερινούς αγώνες, που απαιτούν επίσης μεγάλη δόση προσπάθειας και αφοσίωσης» αναφέρει ο ειδικός.
Όπως θα έλεγε και ένας ανώνυμος αθλητής: «Όταν τελειώσει όλος ο θόρυβος, τότε είναι που συνειδητοποιείς ότι παλεύεις για πολλά περισσότερα από τα μετάλλια: πιέζεις τον εαυτό σου για κάτι που μερικές φορές νιώθεις ότι δεν αποφάσισες καν να το κάνεις, ούτε καν ξέρεις γιατί το ήθελες».
